آغاز به کار واحد مددکاری اجتماعی در دادسرای نظامی تهران/ تشکیل بیش از ۵۰ پرونده شخصیت برای متهمان

عبدالله فاضلی مسئول واحد مددکاری دادسرای نظامی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، گفت: واحد مددکاری اجتماعی در سازمان قضایی نیرو‌های مسلح استان تهران فعالیت خود را از ابتدای سال جاری آغاز کرد.

مسئول واحد مددکاری اجتماعی گفت: واحد مددکاری اجتماعی در راستای اجرای ماده ۲۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری که صریحاً بر لزوم تشکیل واحد مددکاری تأکید دارد همچنین ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی که تلویحاً به راه‌اندازی واحد مددکاری و تشکیل پرونده شخصیت می‌پردازد، کار خود را آغاز کرده است.

وی تشکیل پرونده شخصیت را یکی از عمده‌ترین وظایف واحد مددکاری اجتماعی توصیف کرد و افزود: این پرونده از سه بخش تشکیل می‌شود؛ بخش اول شامل خصوصیات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و فردی متهم و خانواده وی است که در قالب یک مصاحبه ساخت یافته توسط مددکار اجتماعی انجام می‌شود. فاضلی افزود: بخش دوم شامل وضعیت فیزیکی و جسمی متهم است که متهم از نظر ابتلا به بیماری‌ها و امراض جسمی توسط پزشکان متخصص در پزشکی قانونی و یا بیمارستان‌های نظامی معاینه و نتیجه آن برای واحد مددکاری ارسال می‌شود.

وی بررسی وضعیت روحی و روانی متهم را بخش سوم پرونده شخصیت عنوان کرد و ادامه داد: در این بخش، متهم از نظر ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات روانی توسط یک روانپزشک مجرب از متخصصان بیمارستان‌های نظامی و یا پزشکی قانونی تحت معاینه قرار می‌گیرد.

فاضلی خاطر نشان کرد: واحد مددکاری اجتماعی مسئول مکاتبات مربوط به این مسائل است و پس از صدور مجوز مقام قضایی، به‌صورت مجزا اقدام به صدور معرفی‌نامه همچنین ارسال کاربرگ‌های مخصوص معاینه برای بیمارستان‌های مرتبط برای هر متهم می‌نماید.

وی گفت: در واقع، جرم تحت تأثیر متغیر‌های کلانی مانند ساختار محلات شهری، ساختار خانواده و شرایط آسیب‌زای سازمان‌ها اتفاق می‌افتد که درک نقش مجموعه این عوامل در بروز جرم، یکی از مواردی است که مددکار اجتماعی باید حین تشکیل پرونده شخصیت و گزارش‌نویسی به آن توجه داشته باشد و این‌ها همگی منوط به داشتن دید و نگاه اجتماعی به مسئله جرم است.

فاضلی بازدید از زندان‌های نظامی استان تهران و انجام مصاحبه با زندانیان را از دیگر وظایف واحد مددکاری عنوان کرد و افزود: در این بخش واحد مددکاری به دنبال شناخت مسائل و مشکلات مختلف زندانیان اعم از روحی، جسمی، شخصی، خانوادگی و... است و در واقع مددکار اجتماعی نقش واسطه بین زندانی و نهاد‌ها و سازمان‌ها یا افرادی را ایفا می‌کند که می‌توانند زندانی را در حل مشکلاتش یاری کنند، حال این نهاد می‌تواند یک مرجع قضایی یا یک‌نهاد حمایتی و یا یک فرد معین باشد.

این کارشناس مسائل اجتماعی، بررسی و پیگیری مشکلات متهمان از زمان تشکیل پرونده تا زمان صدور رأی دادگاه را از دیگر وظایف واحد مددکاری عنوان کرد و افزود: در این بازه زمانی ممکن است متهمان در فرآیند رسیدگی به پرونده قضایی و ... با یک سری مشکلات مواجه باشند که حل آن‌ها به‌ویژه برای متهمانی که در بازداشت موقت هستند، دشوار است و مددکاری اجتماعی با رعایت قانون و هماهنگی شعب قضایی سعی در پیگیری این مشکلات دارد.

مسئول واحد مددکاری اجتماعی دادسرای نظامی تهران تصریح کرد: به‌طور خلاصه وظایف واحد مددکاری شامل تشکیل پرونده شخصیت برای متهمان، رسیدگی به مشکلات آن‌ها در حین فرآیند دادرسی و همچنین رسیدگی به مشکلات زندانیان است.

فاضلی درباره اقدامات واحد مددکاری اجتماعی دادسرای نظامی تهران طی چند ماهی که از تشکیل آن می‌گذرد، گفت: نشست‌هایی با دفتر کل دادسرا، مدیریت سازمان استان تهران و دادستان نظامی تهران برگزار شده و بخش عمده‌ای از روند اداری امور مربوط به این واحد، اجرایی و مشخص‌شده است و در حال حاضر نیز کار‌های مربوط به مکاتبه با بیمارستان‌های نظامی و مراکز پزشکی قانونی جهت معرفی متهمان برای انجام معاینه پزشکی و روانپزشکی در حال انجام است.

وی از تشکیل بیش از ۵۰ پرونده شخصیت برای متهمان طی مدت کوتاه فعالیت این واحد خبر داد و گفت: این پرونده‌ها با موضوعات مختلف از جمله اتهامات مالی، فرار از خدمت و ... تشکیل شده که لازم است از قضات و کارکنان شعب مربوطه از طرف واحد مددکاری تشکر کنم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در سازمان قضایی نیرو‌های مسلح جای خالی واحد مددکاری به‌شدت احساس می‌شد، گفت: با توجه به قابلیت‌هایی که در زمینه حل مسائل و مشکلات متهمان و مجرمین در این واحد دارد، امید است که با همکاری و همدلی بخش‌های مختلف، شاهد کارآمدی و ثمربخشی بهتر و بیشتر این واحد باشیم.