فرهنگ عاشورا، بستری برای تعالی شخصی و اجتماعی انسان است
رئیس دستگاه قضایی، فهم این حقیقت را برای کسانی که برداشتشان از انسان، یک موجود محدود در زمان و مکان و قریب به ماده است، دشوار دانست و افزود: اگر حقیقت انسان را یک حقیقت علوی بدانیم که براساس آن، بدن، پایین‌ترین مرحله وجودی آن است و عملی که از انسان صادر می‌شود، در عوالم دیگر باقی می‌ماند، آن وقت تصویر اینکه حقیقت نورانی حضرت اباعبدالله الحسین (ع) فوق تاریخ باشد، استبعادی نخواهد داشت.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه گریستن آسمان و زمین بر مصائب روز عاشورا، توهم نیست بلکه یک واقعیت در عالم باطن است، ادامه داد: آن حقیقتی که در مقابل اشقیا ایستاده بود، شخصی نبود که صرفا بدن وجسمش در صحنه کربلا باشد بلکه حقیقتی عظیم در باطن هستی بود.
رئیس قوه قضاییه افزود: باید بدانیم آنچه از عاشورا برای ما ترسیم می‌شود، به اندازه‌ای است که در گستره فهم ما قرار دارد و ما مکلفیم حقیقت جاری در عاشورا را بیشتر و بهتر درک کنیم. محرم، هم بستر ترقی و تعالی شخصی انسان با توجه به این حقایق و اقتراب به ساحت انوار ائمه هدی (ع) خصوصا حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و هم ظرفی برای انذار مومنین و ترقی و تعالی اجتماع است.
آیت الله آملی لاریجانی، غایت حقیقی حرکت اباعبدالله الحسین (ع) را توحید محض دانست و با بیان اینکه توحید در کلمات ائمه معصومین (ع) موج می‌زند، خاطرنشان کرد: کلمات حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یارانش، تجلی توحید بود. سخنان آن حضرت که فرمودند: «صبرا یا بنی الکرام» یا رضایت ایشان به رضای الهی یا این فرمایش ایشان به اصحاب که «انما تنتقلون من دار الی دار»، همگی ناظر به این حقیقت است که جان مایه حرکت امام حسین (ع) و یاران ایشان، توحید و تجلّیات آن بوده است.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به دعای معروفی که معمولا در میلاد حضرت اباعبدالله الحسین (ع) خوانده می‌شود و از آخرین مناجات‌های آن حضرت است که فرمود: " اللَّهُمَّ أَنْتَ مُتَعَالِی الْمَکَانِ عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ شَدِیدُ الْمِحَالِ غَنِیٌّ عَنِ الْخَلاَئِقِ عَرِیضُ الْکِبْرِیَاءِ ... " همه این کلمات نورانی را ظهور حق و رضایت به تقدیر الهی دانست و با بیان اینکه این کلمات، راهنمای ما برای نحوه زندگی است، تصریح کرد: البته باید در کنار سخن گفتن از این حقیقت توحیدی، به آن عمل کرد. کلمه طیب یا همان اعتقادات صحیح، با عمل صالح به عالم بالا راه می‌یابد وگرنه حرف بی عمل در بازار حقایق، سودی ندارد، إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه هرکس استواری بیشتری داشته باشد و امتحانات بیشتری را پس دهد، می‌تواند مدعی عمل به این سخنان باشد، اصحاب اباعبدالله الحسین (ع) را نمونه بارز این معنا دانست و گفت: کسانی که در مقابل آنان ایستادند، اصحاب جاه و حبّ دنیا بودند. اشقیایی بودند که بصیرت خود را از دست داده بودند و اصحاب امام حسین (ع) موحدان پاکباخته تسلیم حق بودندکه هر چه داشتند در مسیر حق به میدان آوردند. البته در این میان، هیچکس همانند شخص امام حسین (ع) از نظر روحی و جسمی مجروح نشد. آن حضرت هر چه داشت در راه حق داد و بنا به روایات، در روز عاشورا هر چه ضربه بر روح و جسم ایشان بیشتر می‌شد، صورتشان برافروخته‌تر و نورانی‌تر به انوار حق متعال می‌شد.