تشریح مجموعه اقدامات شهرداری تهران برای کنترل آلودگی هوا در فصل زمستان

مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در گفت وگو با خبرنگار گروه جامعه ، در خصوص برنامه‌های شهرداری تهران برای کنترل آلودگی هوا در فصل زمستان گفت: امسال برای اولین بار، شهرداری تهران از فصل تابستان به فکر مسائل مربوط به آلودگی هوا در فصل زمستان افتاده است. چند عامل موجب شد تا این تغییر در برنامه ریزی‌های شهرداری ایجاد شود و دلیل اول این است که در سال گذشته زمستان بسیار سختی را پشت سر گذاشتیم بنابراین اگر تدابیری اندیشیده نشود قطعا در سال جدید شرایط سخت‌تر خواهد شد.

علی پیرحسین لو افزود: ما حتی برای اینکه وضعیت آلودگی هوا را در زمستان امسال در حد سال گذشته حفظ کنیم باید یکسری اقدامات جدی انجام دهیم وگرنه شهر تهران از حالت یک شهر زیست پذیر در بُعد آلودگی هوا خارج می‌شود.

وی ادامه داد: دلیل دوم این است که تغییرات مدیریتی، فرصتی است برای اینکه در زمینه راهکار‌های اجرایی نیز تغییراتی اعمال شود و ما بعد از تجربه موفق اجرای طرح ترافیک جدید که به نوعی شیوه توزیع مجوز‌های طرح ترافیک قدیم را کاملا تغییر داد و همچنین شیوه مدیریت کار را هوشمند کرد، به این فکر افتادیم که مشابه این سیاست گذاری‌ها را طبق اسناد و برنامه‌های بالادستی در حوزه آلودگی هوا نیز اجرا کنیم.

پیرحسین لو اضافه کرد: الزامات قانونی شهرداری بخصوص الزامات قانون هوای پاک، نهاد‌های مختلف از جمله بدنه شهرداری را ملزم به این کرده تا تدابیری را در حوزه منابع تولید آلایندگی در پیش گیرند و مدیریت جدید شهرداری در حوزه حمل و نقل را بر آن داشته تا فاز دوم طرح کاهش را به اجرا بگذارد. برای این منظور طبعاً همچون همه مواردی که نیاز به اعمال یک برنامه و سیاست کلان دارد، نیاز به هماهنگی در سطح نهاد‌های بالادستی نیز وجود دارد. در همین راستا ابتدا مصوبات و تصمیمات قانونی لازم از مراجع ذیربط در دولت اخذ شد و اکنون این طرح با هماهنگی کارگروه ملی آلودگی هوا پیگیری می‌شود همچنین هماهنگی‌های لازم با پلیس راهنمایی و رانندگی و فرمانداری و سایر مراجع انجام شده تا این طرح با رعایت ملاحظات مختلف اجرایی شود.

وی اظهار داشت:بر محوریت اجرای فاز دوم طرح کاهش مجموعه‌ای اقدامات تکمیلی نیز در حوزه اتوبوسرانی و در حوزه ساماندهی بار و حمل و نقل غیر موتوری در حال انجام است که مجموعا در کنار خودرو‌های شخصی به عنوان یک پکیج بتوان کلیه منابع متحرک تولید آلاینده‌های منجر به آلودگی هوا را تا حد امکان کنترل کرد. البته آلودگی هوای شهر تهران منابع متعددی دارد و طبق آخرین گزارشات جامع علمی بیشترین آلایندگی شهر تهران را منابع متحرک شامل خودروها، موتورسیکلت ها، اتوبوس ها، کامیون‌ها و نظایر آن بر عهده دارند و البته نباید از نقش منابع ساکن غافل شد و این منابع ساکن تدابیر خاص خود را می‌طلبد.

مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران گفت: در دو بخش مجزای ذرات معلق و گاز‌های سمی آلاینده به ترتیب ٧٠ و ٨٥ درصد آلایندگی‌ها ناشی از مجموعه منابع متحرک است. آن بخش از آلودگی که قدری از سایر بخش‌ها مهم‌تر است مربوط به ذرات معلق بوده و هدف گذاری ما در برنامه‌های جدید این است که منبع انتشار و تولید این ذرات را هدف قرار دهیم. مشخصا کلیه برنامه‌های ما بر محوریت فاز دوم طرح کاهش برنامه ریزی شده است؛ طرح کاهش مختصر شده کنترل آلودگی هوای شهر است و این طرح از سال ٩٣ اجرا شده و محوری‌ترین کاری که در آن انجام می‌شود، الزام خودرو‌ها و وسایل نقلیه به داشتن معاینه فنی است. بر اساس طرح کاهش وسایل نقلیه‌ای که معاینه فنی نداشته باشند باید جریمه شوند و مبلغ این جریمه ٥٠ هزار تومان تعیین شده و نحوه اعمال آن نیز به صورت فیزیکی و حضوری و کنار معبری و به صورت هوشمند توسط دوربین‌ها است.

وی ادامه داد: طرح کاهش خودرو‌های شخصی، اتوبوس‌ها و ناوگان باری (وانت ها، کامیونت‌ها و کامیون ها) را از اول آبان ماه ملزم می‌کند تا برای تردد در سراسر شهر تهران معاینه فنی داشته باشند. تفاوتی که فاز دوم این طرح نسبت به فاز اول دارد در این است که تاکنون معاینه فنی خودرو‌ها در محدوده جغرافیایی طرح زوج و فرد کنترل می‌شد و فقط در ساعات اجرای طرح این کنترل صورت می‌گرفت و عملا هیچ کنترلی بر روی بخش زیادی از ناوگان باری که در شب و ساعات غیر طرح در این محدوده تردد داشتند، انجام نمی‌شد. در حالی که در این طرح جدید دو ضرب الاجل اصلی یکی برای اول مهرماه و دیگری برای اول آبان ماه است به گونه‌ای که از ابتدای آبان ماه، کلیه کسانی که خودرو شخصی دارند در سرتاسر شهر تهران و در کلیه ایام هفته و در ساعات مختلف شبانه روز برای تردد باید معاینه فنی داشته باشند در غیر این صورت جریمه می‌شوند و برای این منظور کلیه دوربین‌ها به پروژکتور مجهز شده اند و پس از این تاریخ در هنگام شب و روز‌های تعطیل نیز کنترل می‌شوند. علاوه بر این دوربین‌ها در مبادی ورودی تهران نیز نصب شده اند تا کنترل معاینه فنی خودرو‌ها را انجام دهند و قطعا اجرای موفق این طرح در گرو مشارکت مردم است البته بخشی از آن از طریق اجبار و جریمه و الزام محقق می‌شود که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی انجام می‌شود.

پیرحسین لو یادآور شد: برای فاز اول مهرماه، شهرداری ناوگان اتوبوسرانی را از حدود اواخر تیرماه ملزم کرده تا کلیه اتوبوس‌های شرکت واحد اقدام به اخذ معاینه فنی کنند در غیر این صورت از اول مهرماه تردد این وسایل نقلیه ممنوع می‌شود و خوشبختانه در این مدت مراجعات زیادتر شده و حدود ٢٤ درصد اتوبوس‌های شرکت واحد که در آن مقطع زمانی معاینه نداشتند، اکنون طبق آخرین آماری که دریافت کرده ایم تعداد این اتوبوس‌ها به ٦ درصد رسیده است. هر تعداد از اتوبوس‌ها که موفق به دریافت معاینه فنی نشوند، از اول مهرماه حق تردد در شهر تهران را نخواهند داشت. البته ما از ابتدای مهرماه به یک نظارت عمومی نیاز داریم که این نظارت با مشارکت و همراهی مردم محقق می‌شود به نحوی که اگر شهروندان اتوبوس دودزا و آلاینده‌ای مشاهده کردند به ما اطلاع دهند تا آن وسیله نقلیه را متوقف کنیم.

وی گفت: مشابه همین کار را برای خودرو‌های خدمات شهری و خودرو‌های پلیس نیز انجام خواهیم داد و علاوه بر آن اتوبوس‌های غیر شرکت واحد که به ادارات و پادگان‌ها و شرکت‌ها سرویس می‌دهند نیز ملزم به اخذ معاینه فنی می‌شوند به نحوی که با پیگیری‌های ما از سوی استانداری ابلاغیه‌ای به کلیه ادارات و ارگان‌ها صادر شده مبنی بر اینکه از اول مهر حق انعقاد قرارداد جدید و یا ادامه قرارداد قبلی با مجموعه‌هایی که اتوبوس هایشان را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند و وسایل نقلیه آن‌ها فاقد معاینه فنی است را ندارند.

مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران خاطرنشان کرد: متاسفانه در شهر تهران شاهد حضور کامیون‌هایی هستیم که از عمر فرسودگی عبور کرده اند و وزارت راه و شهرسازی به این کامیون‌ها به دلیل اینکه عمرشان بالای ١٥ سال است در جاده‌ها و بیابان‌ها اجازه تردد نمی‌دهد، اما در شهر تهران شبانه تردد می‌کنند و مصالح و نخاله و بار جابجا کرده و هیچ نظارتی تاکنون بر آن‌ها نشده است در حالی که واقعیت این است که بخش مهمی از آلودگی هوای شهر تهران قابل کنترل است به شرطی که مدیریتی صحیح در حوزه ناوگان باری وجود داشته باشد.

وی در ادامه افزود: متاسفانه در دوره سابق مدیریت شهری هیچ نظارتی در حوزه بار و کالا وجود نداشت و هیچ کس از آمار تردد این وسایل نقلیه در شهر تهران و مبدا و مقصد و نوع باری که حمل می‌کنند اطلاع ندارد. اکنون ما برای اولین بار در حوزه بار و کالا از ٢٤ مرداد ماه سال جاری سامانه باربرگ را به صورت آزمایشی راه اندازی کرده ایم و این سامانه از ابتدای آبان به صورت سراسری در شهر تهران اجرایی خواهد شد و بر همین مبنا هیچ وسیله نقلیه‌ای نمی‌تواند بدون داشتن باربرگ در شهر تهران باری را جابجا کند مگر اینکه اطلاعات آن در سامانه به ثبت رسیده باشد و هرکس که بخواهد اطلاعات باری که جابجا می‌کند را در سامانه به ثبت برساند ابتدا باید نسبت به اخذ معاینه فنی اقدام نماید.

پیرحسین لو گفت: البته مصوبه دیگری نیز داریم که به تصویب کارگروه هوای پاک رسیده و آن این است که کامیون‌هایی که مسیر باری آن‌ها از داخل شهر تهران بوده، اما مبدا و مقصد آن‌ها در داخل پایتخت نیست، حق تردد از داخل شهر را ندارند و باید از کمربندی و بیرون شهر تهران تردد کنند و این مصوبه با همکاری پلیس راهور اجرایی خواهد شد. همه این سخت گیری‌ها برای این است که تهران قابل تنفس و زندگی شود.