ثامن‌الائمه؛ تحمیل خسارات سنگین به دشمن یعثی و ایجاد بارقه‌های امید برای آزادسازی خرمشهر

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، عملیات ثامن‌الائمه که در ۵ مهر سال ۶۰ با رمز «نصر من الله و فتح قریب» به صورت مشترک توسط سپاه و ارتش آغاز شد، به مدت ۲ روز در منطقه شرق رود کارون و آبادان به طول انجامید. در پایان این عملیات، تلفات و خسارات دشمن بعثی نزدیک ۳ هزار و ۸۰۰ کشته، مجروح و اسیر برآورد شد.

«اجرای فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر شکست حصر آبادان با تصرف ۳ پل کارون و قطع حلقه ارتباطی نیرو‌های دشمن با یکدیگر به امید گشودن گره کور جنگ» و «آزادسازی نیرو‌های خودی از حلقه محاصره عراقی‌ها»، اهداف عمده عملیات ثامن‌الائمه بود.

در نخستین ماه‌های سال ۱۳۶۰ شهید یوسف کلاهدوز قائم مقام وقت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، طرح شکست حصر آبادان را که توسط شهید حسن باقری طراحی شده بود، به شورای عالی دفاع ارائه داد. پس از تصویب طرح و هماهنگی با نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی و نیرو‌های تحت امر سپاه پاسداران، چگونگی انسجام و نحوه ادغام نیرو‌ها، همچنین نام حمله، روز و ساعت آن مشخص شد.

موقعیت جغرافیایی زمین و طرز گسترش و آرایش یگان‌های ارتش عراق درمنطقه به گونه‌ای بود که با یک حمله غافلگیرانه و محاصره برق آسا، می‌توانست ضربه کمر شکنی به دشمن وارد سازد. فراتر از همه انگیزه‌هایی که برای عمل در شرق رود کارون و پاکسازی دشمن در آن منطقه به لحاظ سیاسی و نظامی وجود داشت، نظر صریح فرمانده کل قوا، یعنی امام خمینی مبنی بر این بود که حصر آبادان باید شکسته شود.

این فرمان پس از گذشت یک سال از آغاز جنگ و محاصره شهر ساحلی آبادان همچنان به صورت یک مسئولیت بر دوش فرماندهان و بویژه ارتشیان لشکر ۷۷ خراسان که در آن منطقه مستقر بودند، سنگینی می‌کرد. سر انجام در ساعت ۱ بامداد پنجم مهرماه ۱۳۶۰، نخستین عملیات گسترده و مشترک ارتش و سپاه با نام ثامن الائمه و با رمز نصر من الله و فتح قریب به منظور تصرف پل‌های روی کارون و قطع حلقه ارتباطی نیرو‌های محاصره کننده آبادان آغاز شد.

پیروزی در این عملیات به معنای ورود به مرحله تازه‌ای از جنگ و گشودن گره کور جنگ محسوب می‌شد. نزدیک به ۱۳ کیلومتر از کناره رود کارون و همین میزان از کارون تا جنوب جاده ماهشهر – آبادان در اشغال دشمن بود، به گونه‌ای که دو جاده اهواز – آبادان و ماهشهر – آبادان در منطقه اشغال شده قرار داشت و قسمت‌هایی از آن نیز در تصرف دشمن بود.

استحکامات مهمی که عراق برای پدافند در این منطقه به وجود آورده بود، به اندازه‌ای به آن‌ها قوت قلب می‌بخشید که تمام منطقه را با آرامش خاطر، از دو پل قصبه و حفار و گاهی هم با یک پل دیگر تدارک و پشتیبانی می‌کردند.

با این وجود، ساعت ۱۴ روز پنجم مهرماه؛ یعنی به فاصله ۱۳ ساعت از آغاز عملیات اعلام شد که دومین پل ارتباطی دشمن با غرب کارون نیز به تصرف نیرو‌های رزمنده ایران در آمده است و پیشروی از همین نقطه ادامه دارد.

عراق با استعداد سه تیپ از لشگر‌های زرهی ۳ و ۱۱۱، و چهار گردان پیاده و پنج گردان توپخانه در منطقه حضور داشت. از جمله خسارات و تلفات دشمن در این عملیات، انهدام ۹۰ دستگاه تانک و نفربر، ۱۰۰ دستگاه خودرو، دو پل پی. ام. پی و کشته و زخمی شدن و اسارت بیش از ۳۸۰۰ تن از نیرو‌های عراقی بود.

همچنین مقدار قابل توجهی تجهیزات پیشرفته از آن‌ها به غنیمت گرفته شد. ۱۶۰ دستگاه تانک و نفربر، ۱۵۰ خودروی نظامی، ۳۰ دستگاه بولدوزر، ۵ قبضه توپ ۱۵۲ میلیمتری دور برد، ۲ قبضه موشک انداز کاتیوشا و همچنین مقداری اسلحه سبک و سنگین و مهمات، بخشی از تجهیزات پیشرفته به غنیمت گرفته شده در این عملیات بود.

تلفات و خسارات زیاد دشمن در طی دو روز عملیات، به واسطه حمله سریع و شیوه تهاجم نیرو‌های ایرانی بود. فرماندهان ایرانی در این نبرد به سه هدف مهم دست یافتند که نشان می‌داد با ابتکار می‌توان دست به یک عملیات موفق و گسترده زد.  «انهدام نیرو‌های دشمن»، «آزادسازی نیرو‌های خودی از حلقه محاصره دشمن»، «آماده شدن برای حمله تعیین کننده نهایی» این سه هدف بودند.