دبیرکل سازمان همکاری شانگهای: یادداشت تعهدات الحاق جمهوری اسلامی ایران به سازمان شانگهای امضا شده است

خبرگزاری میزان - «ژانگ مینگ»، دبیرکل سازمان همکاری شانگهای در مصاحبه با خبرگزاری تاس، با اشاره به اینکه اعضای سازمان همکاری شانگهای برای مقابله با فشار تحریمی غرب باید همکاری متقابل داخلی را افزایش دهند، گفت: افزایش اعضای سازمان اعتبار و پتانسیل توسعه آن را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.

-با وجود شرایط پیچیده بین المللی و چالش های جدید، سازمان بعد از اجلاس سمرقند با توسعه قابل توجهی مواجه شده که در اجلاس سران هم مورد تأکید قرار گرفته بود. آیا می‎توان گفت که سازمان مرحله جدیدی از توسعه خود را تجربه می‎کند؟

اجلاس سمرقند بار دیگر تأکیدی بر عزم کشورهای عضو برای تعمیق روابط در همه ابعاد بود. چنین عزم راسخی در فضای کنونی جهانی که با چالش‎ها و مسائل مختلفی روبرو شده، بسیار حائز اهمیت است. کشورهای عضو به این نقطه اشتراک رسیدند که با افزایش همکاری ها می‎توانند بر این چالش‎ها فائق بیایند و آنها را به فرصتی برای توسعه خود تبدیل کنند. اسنادی که در این اجلاس امضا شد نیز عرصه های جدیدی برای همکاری بین کشورهای عضو معرفی کرد. همچنین اجلاس نخست وزیران کشورهای عضو، بر توسعه سریع و تغییرات عظیم دنیا تأکید کرد.

این روندهای اساسی با همپیوندی بیشتر و تسریع تبادل اطلاعات و دیجیتال شدن همراه شده اند. این حوزه ها به طور آشکار در سازمان همکاری شانگهای برجسته و به آنها پرداخته شده است. اعضای سازمان برای تشویق همکاری‎های منطقه ای در زمینه های مختلف، ایجاد فضای مناسب برای تجارت و سرمایه گذاری، تسهیل جابجایی کالاها، سرمایه، خدمات و فناوری همچنین موضوعات فرهنگی و ورزشی با هدف دستیابی به اهداف توسعه پایدار توافق کرده اند.

به طور کلی اعتقاد دارم، دلایل زیادی داریم برای اینکه اجلاس بیست و یکم سران کشورهای عضو سازمان را سرآغاز افق‎های جدید در تجارت، اقتصاد، سرمایه گذاری، تأمین مالی، علم و فناوری، فرهنگ و همکاری های بشردوستانه میان کشورهای سازمان بدانیم که زیربنای راهبردی در توسعه سازمان در آینده را ایجاد کرده است.

-شرکت کنندگان در اجلاس سمرقند بر اهمیت اصلاح در راستای توسعه دستورکار عملی و اختیارات جدید برای دبیرخانه تأکید داشتند. در کدام بخش اجلاس سران به این ابعاد اشاره شد؟

سازمان همکاری شانگهای در فضای سیاسی و اقتصادی متفاوتی تأسیس شد و عملکرد دو دهه گذشته آن حاکی از کارآمدی آن است و البته بدلیل سیالیت فضای بین المللی، برخی جنبه های جدیدی نیز در زمره اهداف سازمان قرار گرفته اند. به دلیل اصول سازمان که همچنان موثر و پویا هستند، این نهاد با اقبال جهانی مواجه شده و در حال گسترش است. اما در این بین تغییرات قابل توجهی در ساختار آن ایجاد نخواهد شد و دبیرخانه صرفاً به دنبال بهینه سازی کارکرد سازمان است. در این راستا، ما متغیرهای جهانی که همه ابعاد فضای بین المللی را متأثر کرده است و همچنین تهدیدات و چالش های قدیمی و جدید را به منظور تدارک پاسخ های مناسب بررسی می کنیم. در عین حال فرصت های موجود برای توسعه پایدار در منطقه نیز مورد توجه قرار می گیرند.

در این خصوص، از جمله حوزه های دارای اولویت می توان به تلاش برای ایجاد سازوکارهای مبارزه با تروریسم بین الملل، جدایی طلبی، قاچاق بین الملی مواد مخدر، جرایم سازماندهی شده فرامرزی و حفظ امنیت اطلاعات بین المللی اشاره کرد. در اجلاس دوشنبه که همزمان با بیستمین سالگرد تأسیس سازمان بود به مسائل مختلفی از جمله راهکارهای فعال کردن بیشتر کشورهای ناظر و شرکای گفتگو و تعامل اعضا با آن ها پرداخته شد.

جایگاه و کارکرد دبیرخانه به عنوان نهاد اصلی دائمی سازمان در منشور ذکر شده و اصلاحاتی در مورد آن انجام نشده است. اما اقداماتی برای فعال کردن بیشتر دبیرخانه و بهبود کارآیی آن در حال انجام است.

سایر نهادهای سازمان از جمله شورای روسای کشورها و شورای نخست وزیران در اجلاس های خود همواره به تبادل نظر و همکاری بین اعضا در چهارچوب سازمان اشاره کردند و به جدیت خود در تعمیق روابط تأکید داشتند؛ من قصد ندارم تنها به اظهارات نخست وزیران چین و روسیه اشاره کنم چراکه همه کشورها در راستای اهداف سازمان متفق القول هستند.

موضوعی که حائز اهمیت است، تمایل اعضا به دنبال کردن ایده جهان چندقطبی و نظام بین المللی عادلانه، دموکراتیک و منصفانه بر اساس اصول شناخته شده حقوق بین الملل با محوریت سازمان ملل است. این موضوع که در بیانیه پایانی اجلاس سمرقند برجسته شد، مورد حمایت قاطع همه اعضا بود.

-در سال های اخیر، اعتبار دلار آمریکا و جایگاه آن در نظام مالی بین المللی به طور قابل توجهی تضعیف شده است. آیا نقشه راهی برای تسویه با ارزهای ملی بین کشورهای عضو سازمان و ترویج استفاده از آن در مبادلات و تجارت بین المللی وجود دارد؟

سازمان همکاری شانگهای به دنبال ایجاد فضای مناسب برای افزایش تجارت و سرمایه گذاری است و ترویج استفاده از ارزهای ملی به همراه سایر عوامل می تواند در راستای رسیدن به این هدف موثر باشد. توسعه استفاده از ارزهای ملی موضوع اسناد مورد توافق اعضا در اجلاس سمرقند بود و بسیاری از رهبران کشورها در این خصوص نکات خود را ارائه دادند.

ترویج بکارگیری ارزهای ملی با در نظر گرفتن منافع ملی اعضا یکی از اولویت های سازمان و به خصوص کنسرسیوم بین بانکی سازمان است. اما باید تأکید کنم که این موضوع نباید به طور اشتباه برداشت شود. استفاده از ارزهای ملی در تسویه بین کشورها نیازمند اصلاحات عمیق در نظام پرداخت بین کشورها میباشد و موضوعی است که نیازمند بررسی دقیق و فنی به عنوان یک موضوع در آینده است. اما به هر حال سازمان به این امر به عنوان یکی از موضوعات همکاری در حوزه مالی توجه خواهد داشت.

-اعضای سازمان همکاری شانگهای در مورد سیاست فشار تحریمی که از سوی آمریکا و دیگر کشورهای غربی بدون هیچ محدودیتی اعمال می شود، چه موضعی دارند؟ چگونه می توان با این جریان تحریم ها مقابله کرد؟

متأسفانه اقتصاد جهانی که هنوز به طور کامل از تأثیرات همه‌گیری ویروس کرونا بهبود نیافته است، اکنون تحت تأثیر موج تحریم‌ها قرار گرفته است. بحران انرژی و بحران غذایی قریب الوقوع همگی نتیجه همه گیری تحریم ها هستند. توسعه در فضای سازمان همکاری شانگهای نیز عمیقا تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته است.

موافقتنامه بلند مدت حسن همجواری، دوستی و همکاری که در سال 2007 به تصویب سازمان رسید، اعضای آن را متعهد به عدم حمایت از هرگونه اقدام خصمانه علیه سایر کشورهای عضو می داند.

در ابتدا سازمان همکاری شانگهای با اهدافی خلاقانه و در راستای همکاری تأسیس شد. هیچ ژن تقابلی در ژنوم آن وجود ندارد. ما به صراحت با استفاده از تقابل، ایدئولوژیک سازی و مداخله در امور داخلی سایر کشورها برای حل مشکلات بین المللی و منطقه ای مخالفیم. کشورهای سازمان همکاری شانگهای متفقاً اعتقاد دارند که منافع همه کشورهای جهان امروز به شدت یکپارچه است و همکاری متقابل سودمند یک روند کلی است. هر چه بیشتر با بی ثباتی محیط بیرونی مواجه شویم، باید از طریق تقویت همکاری های متقابل داخلی، ثبات را بیشتر کنیم. ما به اثربخشی این «سلاح» اطمینان داریم.

امروزه بیشتر کشورها و سازمان های بین المللی علاقه و تمایل فزاینده ای برای مشارکت در سازمان همکاری شانگهای نشان می دهند که ثابت می کند اصول و مفاهیمی که سازمان همکاری شانگهای به آن پایبند است در جامعه بین المللی نیز محبوبیت دارد و بسیاری از کشورها تمایل بیشتری به برقراری روابط و توسعه همکاری با سایر کشورها بر اساس برابری، احترام متقابل و همکاری متقابل سودمند دارند.

• بیشتر بخوانید:
• تشریح دستاوردهای پیوستن ایران به پیمان شانگهای از زبان معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه
• پوتین: عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای تاثیر مثبتی خواهد داشت

-سازمان همکاری شانگهای با پذیرش عضویت ایران که در حال رسمیت یافتن است و آغاز فرایند عضویت بلاروس گسترش پیدا کرده است. آیا ایده های دیگری برای مشارکت سایر کشورها به عنوان ناظر یا شرکای گفتگو وجود دارد؟

قبل از هر چیز تصریح می کنم که سازمان همکاری شانگهای و ایران یادداشت تعهدات الحاق جمهوری اسلامی ایران را به امضا رسانده اند و روند پذیرش جمهوری بلاروس به عنوان عضو سازمان همکاری شانگهای نیز آغاز شده است. به عبارت دیگر، طرف ایرانی در مرحله پیشرفته‌تری قرار دارد، اما شرکای بلاروسی ما بسیار پرانرژی و سازنده کار می‌کنند و من معتقدم که خیلی عقب نخواهند بود.

می توان پیش بینی کرد که تعداد کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به زودی به ده کشور خواهد رسید. بدون شک، این امر اعتبار سازمان و پتانسیل توسعه آن را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.

کشورهای مربوطه ضمن امضای یادداشتی برای به دست آوردن وضعیت خود به عنوان شریک گفتگوی سازمان همکاری شانگهای، زمینه های مورد نظر جهت همکاری را بیان می کنند. لازم به ذکر است که این زمینه ها به هیچ وجه محدود نیستند. به عبارت دیگر، جایگاه شرکای گفتگوی سازمان همکاری شانگهای دارای پتانسیل فوق العاده ای است که احتمالاً در آینده به طور کامل محقق خواهد شد.

سازمان همکاری شانگهای در حال برنامه ریزی برای موثرتر کردن نهادهای خود است و به عنوان مثال، امکان ایجاد مکانیسم‌های کاری مرتبط برای تعامل نزدیک‌تر با ناظران و شرکای گفتگو را بررسی خواهیم کرد.

-برخی از کشورهای سازمان همکاری شانگهای پروژه های حمل و نقل دو یا سه جانبه را طراحی می کنند و برای دریافت کمک از سازمان همکاری شانگهای این پروژه ها را جاه طلبانه تر می کنند و کشورهای شریک را در اجرای آنها مشارکت می دهند. سازمان در مورد چنین اشکالی از تعامل چه رویکردی دارد؟ آیا امکان ادغام پروژه های گروهی (پروژه هایی که فقط توسط برخی از اعضای سازمان اجرا می شود) در برنامه های کلی تر سازمان وجود دارد؟

منشور و سایر اسناد هنجاری و حقوقی بین‌المللی سازمان همکاری شانگهای، به‌ویژه معاهده فوق‌الذکر در مورد حسن همسایگی، دوستی و همکاری درازمدت، مبتنی بر اصول جستجوی دیدگاه‌های مشترک و مبتنی بر درک و احترام متقابل و به دنبال به حداکثر رساندن پتانسیل کشورهای منطقه به منظور شکل گیری مشارکتی گسترده، باز، سودمند و برابر در فضای سازمان همکاری شانگهای هستند. به ویژه، ماده 16 منشور بدون استثنا، امکان اجرای پروژه ها را به صورت گروهی بدون نیاز به مشارکت اجباری همه کشورهای عضو فراهم می کند. این امری کاملاً منطقی است، زیرا از نظر عینی یافتن یک پروژه اقتصادی که به یک اندازه مورد نیاز همه باشد دشوار است. از سوی دیگر، اگر پروژه ای باشد که فقط توسط برخی از کشورهای عضو دنبال شود، بدون شک مزایای آن به کل سازمان و یا حتی فراتر از آن خواهد رسید.
سازوکار کنسرسیوم بین بانکی سازمان همکاری شانگهای که بستر مهمی برای همکاری های مالی در سازمان است نیز بر اساس این مدل شکل گرفته است.

در حال حاضر تعداد کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از 6 کشور به 8 کشور افزایش یافته است و به زودی به 10 کشور خواهیم رسید. به همین منظور، یافتن الگوی بهینه برای ترکیب و هماهنگ کردن علایق هر یک از کشورها و به طور گروهی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

به طور کلی، هر پروژه ای با هدف تعمیق تعامل بین کشورهای عضو مورد استقبال رهبران کشورهای سازمان قرار می گیرد. بنابراین، همزمان با رعایت اصول بنیادی سازمان، پروژه های دوجانبه، سه جانبه و بزرگتر، مشروط بر شفافیت، ممکن است به شکلی از همکاری در سازمان توسعه یابند.

-بیستمین کنگره حزب حاکم چین (CPC) چندی پیش برگزار شد. آیا می توانید در مورد اهمیت کنگره از دیدگاه سازمان همکاری شانگهای صحبت کنید. کنگره چه اهمیتی برای توسعه آینده سازمان دارد؟

چین یکی از کشورهای موسس سازمان همکاری شانگهای است. بیستمین کنگره حزب حاکم چین رویداد مهمی است، رویدادی که در لحظه ای حساس برگزار شد، زیرا چین در مسیر جدیدی به سوی ساختن همه جانبه یک کشور سوسیالیستی مدرن و حرکت به سمت هدف خود در قرن دوم حرکت می کند.

کنگره اهداف و سیاست های اصلی CPC و توسعه چین را برای پنج سال آینده و پس از آن تشریح کرد که نقطه عطف مهمی در سفر چین به عصر جدید است.

از زمان هجدهمین کنگره حزب، چین دستاوردهای تاریخی قابل توجهی در ساختن جامعه ای با شکوفایی متوسط و از بین بردن همه جانبه فقر داشته است که نه تنها تغییرات عظیمی در چهره چین ایجاد کرده است، بلکه فرصت هایی را برای توسعه و شکوفایی برای منطقه سازمان همکاری شانگهای باز کرده است. و به بسیاری از کشورها در سراسر جهان اجازه می دهد تا در موفقیت توسعه اجتماعی-اقتصادی چین سهیم شوند.

کشورهای سازمان همکاری شانگهای به نقش چشمگیر چین در همکاری درون سازمانی در زمینه‌های مختلف اهمیت زیادی می‌دهند و مایلند برای حفظ امنیت و ثبات منطقه و در عین حال ارتقای رفاه و توسعه در منطقه تلاش بیشتری کنند.

انتهای پیام/