شاید ما در دولت و رسانه‌ها در بالا رفتن توقعات از برجام نقش داشتیم
وی افزود: امروز شرایط با توجه به خروج آمریکا و شرایط روانی ایجاد شده متفاوت است.
ظریف در ادامه با بیان اینکه امروز بیشترین تمرکز امریکایی‌ها بر روی فشار روانی بر مردم ایران است گفت: امریکایی‌ها پس از خروج از برجام همه تیرهایشان برای وادار کردن ایران به خروج از این توافق بین‌المللی به سنگ خورد؛ لذا در شرایط فعلی تلاش دارند تا با ایجادفضایی روانی، اهداف خودرا پیش ببرند.
همه متحدان آمریکا در ناتو در قضیه برجام مقابل این کشور ایستاده‌اند
وزیر امور خارجه با بیان اینکه امروز در قضیه برجام نزدیک‌ترین متحدان امریکا نیز در برابر این کشور قرار گرفته‌اند افزود: ما با کانادا روابط سیاسی نداریم حتی دفتر حفاظت منافع هم در کانادا نداریم، اما شما مشاهده می‌کنید که این کشور نیز در موضوع برجام در مقابل امریکا ایستاده است؛ در واقع همه متحدان امریکا در ناتو نیز در قضیه برجام جلوی امریکا ایستاده‌اند و فقط دو سه کشور در جنوب ایران هستند که به دلایل کوتاه‌بینانه از اقدام امریکا در خروج از برجام حمایت می‌کنند؛ البته موضع ضدایرانی رژیم صهیونیستی نیز مشخص است.
ماجرای پرداخت ۱۸ میلیون دلار از سوی اروپایی‌ها
وی در ادامه با اشاره به موضوع پرداخت ۱۸ میلیون دلار از سوی اروپایی‌ها به ایران گفت: اروپایی‌ها برای حفظ برجام ۱۲ تعهد ارائه کرده‌اند که یکی از آن‌ها حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط است و این مبلغ مورد اشاره شما ناظر بر این امر است؛ و اینکه برخی اعلام کردند این مبلغ ما به ازای حفظ برجام است با واقعیت مطابقت ندارد.
ظریف با بیان اینکه امریکا از زمان خروج از برجام به اهدافی که مد نظرش بود نرسیده است تصریح کرد: از زمانی که امریکا از برجام خارج شده است شاهد بودیم که پمپئو دو الی سه سخنرانی با هدف تاثیرگذاشتن بر افکار عمومی ایرانیان کرد و یا ترامپ طی نمایشی مدعی مذاکره با ایران شد. در واقع امریکایی‌ها همه تلاش خود را کردند تا ایران را نیز به خروج از برجام بکشانند. اما نتوانستند. امریکا باور نمی‌کرد برجام توافقی است که از استحکامات لازم برخوردار است.
باید هزینه قلدری‌های آمریکا را زیاد کنیم
وزیر امور خارجه بابیان اینکه کاری که دیپلماسی در شرایط فعلی می‌تواند انجام دهد آن است که هزینه قلدری‌های امریکا را زیاد کند تصریح کرد: من از جوانان سرزمینم این سوال را می‌پرسم که آیا دوست دارند رئیس جمهور یک کشور خارجی بگوید اگر من چتر حمایتی خود را از سر شما بردارم شما سه هفته بیشتر دوام نمی‌آورید؟ قطعا هیچکس دوست ندارد حال آنکه ترامپ رئیس جمهور امریکا در مورد کشور‌های حاشیه خلیج فارس این جمله را به زبان آورد.
عمده دلیل مشکلات اقتصادی، فشار روانی وارده از آمریکاست
وی با بیان اینکه به استثنای حجم نقدینگی شاخص‌های اقتصادی کشور خیلی نامطلوب نیست گفت: فشار‌های اقتصادی وارد شده چندان مبنای اقتصادی ندارد و بیشتر ناشی از همان فضای روانی است که در ابتدا به آن اشاره کردند؛ همین فضای روانی را امریکایی‌ها در ترکیه ایجاد کردند و علیرغم اینکه ترکیه در تحریم نبود شاهد بودیم که ارزش پولی این کشور طی یک مدت زمانی کوتاه به یک سوم رسید.
کاری که در ترکیه صورت گرفته و مردم دلارهایشان را به صرافی‌ها دادند، نمایشی بود
ظریف افزود: البته آن کاری که در ترکیه انجام گرفت و این چنین تبلیغ شد که مردم بنابر گفته رئیس جمهور ترکیه دلار‌ها و طلا‌های خود را به صرافی‌ها و زرگری‌ها فروخته‌اند بیشتر یک حرکت نمایشی بود.
کسی به برجام نمره زیر ۱۵ نمی‌دهد، مگر افراد غیرمنطقی
وزیر امور خارجه اظهار کرد: روزی که برجام منعقد شد در نمازخانه وزارت خارجه به همکاران خود گفتم یک عده به برجام نمره ۱۵ می‌دهند و یک عده نمره ۸۵. ما باید سعی کنیم همان نمره ۱۵ را نقد کنیم که البته این کار را انجام ندادیم؛ همچنین فکر نمی‌کنم که کسی به برجام نمره زیر ۱۵ بدهد مگر افراد غیرمنطقی.
وی تصریح کرد: در همان زمان انعقادبرجام که عده‌ای در خیابان یک دلار را در کنار هزار تومان قرار داده بودند و چنین القا می‌کردند که با انعقاد برجام قیمت دلار به هزار تومان می‌رسد دولت چنین اعتقادی نداشت و اصلا ما معتقد بودیم که چنین توازنی به نفع اقتصاد کشور و صادرات کشور نیست.
ظریف با اشاره به وضعیت متلاطم بازار ارز بیان داشت: اگر امروز از اقتصاددانان بپرسید که دلیل این وضعیت متلاطم بازار ارز چیست؟ آن‌ها برای پاسخ به این سوال قبل از اشاره به موضوع حجم بالای نقدینگی به موضوع عدم اطمینان به آینده اشاره می‌کنند؛ یکی از دلایل عدم اطمینان به آینده در بین مردم فشار‌های روانی ایجاد شده از جانب افرادی همچون ترامپ و نتانیاهو است.
عاملی که اوباما را ناچار به مذاکره کرد
وزیر امور خارجه با اشاره به اهمیت بالای پشتوانه مردمی در پیشبرد سیاست خارجی گفت: در یک مقطعی تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران کمتر از تحریم‌های امریکا نبود؛ در همان مقطع دولت اوباما در امریکا برای مذاکره با ایران اعلام آمادگی کرد در واقع دولت اوباما وقتی از تحریم‌ها علیه مردم ایران و زمین‌گیر شدن مردم ایران به واسطه تحریم‌ها ناامید شد به مذاکره روی آورد.
وی بااشاره به موضوع اقدامات اتحادیه اروپا برای حفظ برجام اظهار داشت: تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ برجام کافی نبوده است و اروپایی‌ها از زمان خروج امریکا از برجام هنوز آمادگی خود رابرای دادن هزینه جهت حفظ برجام نشان نداده‌اند.
دروغگویی و ریاکاری مقامات امریکایی در طرح ادعای دوستی با مردم ایران
ظریف با اشاره به دروغگویی و ریاکاری مقامات امریکایی در طرح ادعای دوستی با مردم ایران گفت: مقامات امریکایی از جمله ترامپ و پمپئو مدام می‌گویند که ما طرفدار مردم ایران هستیم، اما پس از خروج از برجام نخستین کاری که کردند این بود که مجوز واردات هواپیما به ایران را لغو کردند. در واقع هواپیما‌هایی که مردم ایران می‌خواستند از آن‌ها استفاده کنند در نتیجه دشمنی امریکایی‌ها با مردم ایران به کشور ما وارد نشدنذ.
آرای لاهه اگرچه ضمانت اجرایی ندارد اما از نظر سیاسی و حقوقی مهم است
وزیر امور خارجه با اشاره به موضوع شکایت ایران از امریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری به واسطه تجدید تحریم‌ها گفت: ما بر مبنای قرارداد ۱۹۵۵ که مبنای بسیاری از دعاوی ما علیه امریکا است در دیوان بین‌المللی دادگستری علیه امریکا شکایتی تنظیم کرده‌ایم که طی هفته آینده مرحله اول رسیدگی به این شکایت برگزار می‌شود؛ البته دیوان بین‌المللی دادگستری ضمانت اجرایی ندارد، اما آراءش از نظر سیاسی و حقوقی مهم است؛ این آرا اگرچه برای ماهواپیما نمی‌شود، اما این مزیت را دارد که برای دنیا اثبات شود به لحاظ حقوقی اقدام امریکایی‌ها غیرقانونی بوده است.
باید پرسید اگر برجام نبود، چه می‌شد؟
وی در ادامه بار دیگر با اشاره به موضوع برجام گفت: باید از منتقدان برجام این سوال را پرسید که اگر برجام نبود و در چنین شرایطی ترامپ روی کار می‌آمد و با اروپایی‌ها علیه ایران متحد می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟ باید تاکید کنم که برجام این خاصیت را دارد که هنوز هم علیرغم خروج امریکا از آن اروپایی‌ها می‌خواهند فروش نفت ایران را و بازگرداندن پول ایران به کشور ما را تنظیم کنند.
اصل کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خرز متعلق به یک سال پیش است
ظریف در ادامه با اشاره به موضوع کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر و شایعاتی که در این باره در فضای مجازی مطرح شد گفت: اصل کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خرز متعلق به یک سال پیش است و در نشست اخیر در قزاقستان صرفا اقداماتی درقالب تنظیم متون، تطبیق ترجمه‌ها و تدوین پروتکل الحاقی محیط زیستی صورت گرفت.
رژیم ستمشاهی اجازه عبور کشتی از یک خط موهوم در خزر را نداشت
وزیر امور خارجه ادامه داد: در مورد کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر یک سوء‌تفاهم ایجاد شده است و شایعاتی در این باره عمدتا از جانب وابستگان به رژیم گذشته مطرح شد. یعنی وابستگان به رژیمی که از جانب شوروی اجازه نداشت از یک خط موهوم ترسیم شده بین آستاراخان و حسین‌قلی‌خان عبور کند حالا در مورد کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر که حاوی توفیقات سیاسی و اقتصادی و حقوقی برای ایران است شایعه‌پراکنی می‌کنند.
وی با اشاره به پمپاژ گزاره کذب سهم ۵۰ درصدی ایران از دریای خزر گفت: اگر شما بخواهید بگویید سهم ایران از دریای خزر ۵۰ درصد است خب در این صورت باید برای کشور‌هایی همچون آذربایجان و ترکمنستان هیچگونه ساحلی در خزر قائل نباشید.
ظریف با اشاره به خسارت‌های رژیم ستمشاهی در موضوع سهم ایران از دریای خزر گفت: در دوران رژیم پهلوی، شوروی به مدت چندین دهه در قزاقستان و باکو نفت استخراج می‌کرد. حال سوالی که مطرح است این است که آیا یک درصد از آن نفت استخراجی به مردم ایران می‌رسید؟
وزیر امورخارجه با اشاره به آغاز مذاکرات برای تدوین کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر از دهه نود میلادی گفت: در آن مقطع من معاون حقوقی وزارت خارجه بودم که نشست‌هایی در تهران با موضوع تدوین کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر آغاز شد؛ در آن زمان روسیه با دو کشور همسایه خود یعنی قزاقستان و آذربایجان زیر بستر خزر را بین خود تقسیم کرده بودند و این اتفاق می‌توانست در مورد سطح دریا هم بیفتد.
در مورد زیر بستر خزر تا آنجا که به سهم ایران مربوط می‌شود هیچ اتفاقی نیفتاده است
وی بیان داشت: بنابراین تقسیم بستر دریا برای ایران و آذربایجان و ترکمنستان صورت نگرفته است و در مورد زیر بستر نیز تا آنجا که به سهم ایران مربوط می‌شود هیچ اتفاقی نیفتاده است.
ما مانع شدیم که ۴ کشور دیگر خزر را میان خودشان تقسیم کنند
ظریف با بیان اینکه برخی شبهه‌افکنی می‌کنند که ما تمام دریای خزر را به روسیه داده‌ایم، اظهار کرد: اتفاقا ما مانع شدیم که ۴ کشور دیگر خزر را میان خودشان تقسیم کنند. الان هیچ کدام از کشور‌های ساحلی دریای خزر نمی‌توانند برای خودشان خط مبدأ تعیین کنند مگر اینکه بقیه ۴ کشور آن خط مبدا را تأیید کرده باشند.
همکاری ایران و آذربایجان در زیر بستر دریای خزر
وی افزود: قرار است در خصوص فضای بستر و زیر بستر دریای خزر، مذاکرات و توافقات به صورت «دو کشور دو کشور» یعنی بین کشور‌های مجاور انجام شود. الان ما در زیر بستر دریای خزر با کشور آذربایجان در محل‌هایی که دارای منابع هستند همکاری خوبی داریم. در حال حاضر سهم جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر هنوز در بستر و زیر بستر آن تعیین نشده ضمن آنکه در روی بستر هم خط مبدأ‌ها باید مشخص شود.
شوروی در زمان پهلوی اجازه نمی‌داد کشتی‌های ما از ۱۱.۵ درصد تعیینشده عبور کنند
ظریف با بیان اینکه راجع به مالکیت دریای خزر تا امروز هیچ توافقی انجام نشده است گفت: ۷۰ سال است که روسیه از خزر نفت می‌گیرد و این اتفاق جدیدی نیست. شوروی در دوران پهلوی سهم ۱۱.۵ درصدی برای ما در دریای خزر قائل بود و آن‌ها با زور اجازه نمی‌دادند که کشتی‌های ما از این ۱۱.۵ درصد تعیین شده عبور کنند.
اجازه نمی‌دهیم یک وجب از خاک و آب ایران به دست بیگانه بیفتد
وی با بیان اینکه برای جمهوری اسلامی ایران و دولت، حفظ تمامیت ارضی کشور مهمترین نکته است گفت: ما برای حفظ تمامیت ارضی کشورمان ۸ سال جنگ کردیم و اجازه نمی‌دهیم یک وجب از خاک و آب ایران به دست بیگانه بیفتد.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه کنوانسیون خزر برای حفظ منافع ملی ما بسیار مهم بود، تاکید کرد: هم من و هم آقای رئیس جمهور می‌دانستیم که بعد از امضای این کنوانسیون توسط ما، فضاسازی‌های مسمومی به راه می‌افتد، اما با این وجود، این کار را انجام دادیم. البته این کنوانسیون باید به مجلس برود و مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد و آنگاه است که ما به صورت رسمی به این کنوانسیون می‌پیوندیم.
یک شرکت چینی طرف قرارداد سازمان سیلات است نه کشور چین
وی با بیان اینکه چینی‌ها پس از ماهیگیری در دریای خلیج فارس، به ما حق اجاره می‌دهند گفت: ما دریا را اجاره نداده‌ایم بلکه تنها به شرکت چینی اجازه صید داده‌ایم. در همه جای دنیا اجازه می‌دهند که سایر شرکت‌ها بیایند و در برخی سواحل کشورشان صید انجام دهند. اگر از منابع زنده استفاده نشود این منابع از دست می‌روند و قاعده این است که اگر ما نتوانیم صید کنیم باید اجازه بدهیم که دیگران این کار را انجام دهند.
ظریف با بیان اینکه ماهیگیری از خلیج فارس ربطی به کشور چین ندارد بلکه یک شرکت چینی طرف قرارداد سازمان شیلات است، گفت: چه اشکالی دارد که اگر ما نتوانستیم در عمق ۲۰۰ متری صیادی کنیم، برویم با شرکت دیگری مشارکت کنیم و درصدی از آن شرکت به عنوان کرایه دریافت کنیم؟
همراهی هیئت تجاری با وزارت خارجه در سفر‌های منطقه‌ای
وزیر امور خارجه در ادامه با بیان اینکه بیشترین تعداد سفر‌های من و رئیس جمهور به کشور‌های منطقه بوده است افزود: این هفته نیز مجددا من به پاکستان خواهم رفت و جالب است بدانید در اکثر سفر‌هایی که به کشور‌های منطقه رفته‌ام از جمله پاکستان، هیئت تجاری ۶۰ تا ۷۰ نفری را نیز به همراه خود برده‌ام.
امارات، بحرین و عربستان تصمیم گرفته‌اند که به دنبال تنش با ما باشند
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با عمان، قطر و عراق رفت و‌آمد‌های زیادی دارد، تصریح کرد: امارات، بحرین و عربستان خودشان تصمیم گرفته‌اند که به دنبال تنش با ما باشند و ما استقبال می‌کنیم که آن‌ها از این تصمیم خود صرف‌نظر کنند.
ایجاد ۵ کمیته مشترک ایران و افغانستان
ظریف با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران و افغانستان برای حل موضوعات و مسائل مختلف، ۵ کمیته مشترک را ایجاد کرده‌اند که یکی از این کمیته‌ها، کمیته «آب» است، گفت: هیرمند از جمله موضوعاتی است که شاید هفته‌ای نباشد راجع به آن بحث نکنیم. ان‌شاالله این موضوع هم حل می‌شود. البته ما برای حل مشکل آب، هم به کنترل مصرف و هم به روش‌های جدید پیدا کردن آب نیازمندیم.
مذاکره با ترکیه در خصوص سدسازی‌های خسارت‌بار آن‌ها
وزیر امور خارجه در پایان با بیان اینکه وزارت خارجه گفتگو با ترکیه در خصوص سدسازی‌های آن‌ها که کشور عراق و در نهایت ما را دچار خسارت‌هایی کرده در دستور کار دارد، خاطرنشان کرد: طبق دستور رئیس‌جمهور، ما باید با دولت عراق جهت خاموش کردن هور العظیم نیز مذاکره داشته باشیم.