دوهان: ایران از تحریم‌های بسیار جدی آمریکا رنج می‌برد
گزارشگر ویژه سازمان ملل ابعاد مختلف تاثیر تحریم‌های یکجانبه غیرقانونی بر مردم ایران را تشریح کرد.
خبرگزاری میزان – «آلنا دوهان»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در موضوع آثار منفی اقدام‌های قهرآمیز یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر در مصاحبه با مجله سوئیسی « Zeitgeschehen im Fokus» تاکید کرد «تحریم‌ها عامل مرگ مردم هستند.»
ایران کشوری است که از تحریم‌های بسیار جدی آمریکا و برخی کشورهای دیگر رنج می‌برد
«دوهان» در این مصاحبه در پرسشی پیرامون سفر اخیرش به ایران، به سفرهای قبلی خود به ونزوئلا، قطر و زیمبابوه برای بررسی آثار منفی اقدام‌های قهرآمیز یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر اشاره کرده و گفت: باید بگویم که هر کشوری به روشی خاص تحت تاثیر تحریم‌ها قرار می‌گیرد و با آن مقابله می‌کند؛ ایران کشوری است که از تحریم‌های بسیار جدی آمریکا و برخی کشورهای دیگر رنج می‌برد.
وی افزود: نکته ویژه در مورد وضعیت ایران، اینست که این کشور به مدت 10 سال تا آگوست 2020 تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل بود که امروز دیگر وجود ندارد، اما تعدادی از دولت‌ها هنوز تحریم‌های شورای امنیت را علاوه بر تحریم‌های یکجانبه دیگر به بهانه نقض حقوق بشر از سوی ایران را دنبال می‌کنند.
«دوهان» افزود: این امر کار بررسی و ارزیابی جداگانه تاثیر این تحریم‌های مختلف را دشوار و پیچیده می‌کند؛ وقتی مردم از من می‌پرسند که تاثیر تحریم‌های اتحادیه اروپا را چگونه ارزیابی می‌کنم، نمی‌توانم دقیقا پاسخ دهم؛ چیزی که برای من مشهود است، تاثیر همه جانبه همه تحریم‌های اعمال شده توسط کشورهای مختلف است؛ در عین حال تاثیرات انسانی تحریم‌ها به دلیل رعایت بیش از حد تحریم‌ها توسط دولت‌ها، بانک‌ها، مشاغل و افراد خصوصی بیشتر است.
تحریم‌ها تاثیر قابل توجهی بر نظام سلامت دارند
گزارشگر ویژه سازمان ملل در پاسخ به پرسش مبنی بر ارائه تصویری از ایران اظهار کرد: هدف من از سفر به ایران، در دایره ماموریتم محدود می‌شد؛ یعنی ارزیابی تاثیر انسان دوستانه اقدامات اجباری یکجانبه بر برخورداری از حقوق بشر؛ برای این منظور با همه گروه‌های آسیب‌دیده، اعم از دولتی و غیردولتی صحبت کردم و این تصویر واضح را به دست آوردم که تحریم‌ها تاثیر زیادی بر زندگی مردم دارد.
وی در ادامه گفت: من با مقامات بیمارستان‌ها ملاقات کردم؛ از بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها و شرکت‌های تجاری بازدید کردم؛ من با تمام 17 نمایندگی سازمان ملل در ایران و همچنین با مقامات سفارت هر دو دسته کشورهای حامی تحریم‌ها و کشورهای مخالف آن صحبت کردم؛ من با انجمن‌هایی که نماینده جامعه افغانستان بودند، صحبت کردم؛ در آن جا مستقیما با افرادی که تحت تاثیر تحریم قرار گرفتند، صحبت کردم.
«دوهان» تاکید کرد: چیزی که بر من تاثیر ماندگار گذاشت، تاثیر تحریم‌ها بر نظام سلامت بود؛ من با بیماران اورژانسی و کسانی که از بیماری‌های ژنتیکی و سرطان رنج می‌بردند، صحبت کردم؛ همچنین با اعضای سازمان‌هایی که از افراد مبتلا به بیماری‌های جدی مانند انواع بیماری‌های پوستی، بیماری‌های زنان و همچنین بیماری‌های خونی، انواع شدید دیابت و غیره مراقبت می‌کردند؛ نتیجه این که داروهای مناسب در دسترس نیست.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که «آیا کمبود دارو نتیجه تحریم است؟» گفت: تاثیر تحریم‌ها همیشه واضح نیست، اما گاهی اوقات نسبتا آشکار است؛ در مواردی که سلامتی در خطر است، بسیار واضح است؛ بگذارید برای شما مثالی بزنم؛ ایران برای مدتی حدود 95 درصد دارو را در داخل کشور تولید می‌کرد؛ پس از اعمال تحریم‌ها، ایران تا حد زیادی دسترسی به مواد خام را از دست داد یا در تحویل مواد اولیه با کیفیت مناسب با موانعی مواجه شد.
«دوهان» در مورد نحوه تامین دارو توسط ایران نیز اظهار کرد: پس از اعمال تحریم‌ها در سال 2010 و اعمال مجدد آن‌ها در سال 2018، ایران تلاش زیادی برای ادامه تولید داروهای بسیار مورد نیاز انجام داد؛ طبق گزارش‌ها، ایران 90 تا 95 درصد داروهای خود را تولید می‌کرد؛ مشکل این بود که اگرچه امکان تولید دارو در کشور وجود داشت، اما این امر نیازمند مواد اولیه بود.
وی در ادامه گفت: تهیه اجزای جداگانه برای تولید داروها موضوع خاصی است؛ زیرا کشورهایی که قبلا مواد مربوطه را به ایران عرضه کرده بودند، به دلیل تحریم‌های مجدد از این کار خودداری کردند؛ به همین دلیل ایران مجبور شد به دنبال جایگزین باشد و خطر دستیابی به مواد اولیه برای تولید داروهایی با کیفیت پایین را تجربه کند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در ادامه تاکید کرد: با وجود همه تلاش‌ها، تنها 90 تا 95 درصد داروها در داخل کشور تولید و 5-10 درصد باید از خارج وارد شود؛ امروزه متاسفانه شرکت‌های دارویی با وجود اعلام رسمی معافیت دارو از تحریم‌ها، از ارسال دارو به ایران خودداری می کنند؛ معافیت‌های بشردوستانه به دلایل متعددی کار نمی‌کند؛ برای فعال سازی معافیت‌های بشردوستانه ابتدا باید از OFAC، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی مجوز دریافت کرد؛ این فرآیندی بسیار مشکل ساز، طولانی و گران است؛ با این حال، مجوز دریافت شده معمولاً فقط یک ماه اعتبار دارد.
انتقال پول و عملیات تحویل؛ دو مشکل اصلی ایران برای تامین دارو
«دوهان» همچنین گفت: من با نهادهای سازمان ملل مانند یونیسف و صندوق جمعیت سازمان ملل صحبت کردم و آن‌ها تایید کردند که گرفتن مجوز از OFAC برای تضمین تهیه دارو حتی برای نهادهای سازمان ملل مشکل بزرگی است؛ حتی اگر مجوز وجود داشته باشد، معمولا شرکت‌های داروسازی پاسخ منفی می‌دهند؛ آن‌ها می‌ترسند که اگر با ایران تجارت کنند، تحت تحریم‌های ثانویه قرار بگیرند؛ زیرا مفاد تحریم‌ها بسیار نامشخص و گیج‌کننده است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در پاسخ به این پرسش که «آیا یک شرکت می‌تواند تصمیم به تامین داروها بگیرد و آیا در اصل چنین چیزی امکان پذیر است؟» اظهار کرد: اگر شرکت‌ها مایل به همکاری با ایران باشند، هنوز دو مشکل وجود دارد؛ اولین مورد انتقال پول است؛ حتی یونیسف که در ایران فعالیت می‌کند و با یک شرکت داروسازی سوئدی کار می‌کند، نمی‌تواند پرداخت از ایران به سوئد را تضمین کند؛ زیرا سوئیفت قطع شده و بانک‌ها ریسک نمی کنند؛ بنابراین، پرداخت باید به روش‌های جایگزین از طریق کشورهای ثالث انجام شود.
وی افزود: اگر همه چیز تا این مرحله درست پیش برود، هنوز مشکل تحویل وجود دارد؛ تمامی شرکت‌های حمل و نقل در ایران تحت تحریم هستند؛ هر کس کالایی را به ایران تحویل دهد با تحریم‌های ثانویه مجازات می‌شود.
«دوهان» همچنین تصریح کرد: من با برخی از انجمن‌های بشردوستانه صحبت کرده ام؛ ما اسنادی را دیده ایم که به وضوح نشان می‌دهد که آن‌ها نمی‌خواهند دارو را به ایران بفروشند؛ من با دولت‌های سوئد و سوئیس و شرکت‌های داروسازی صحبت کرده‌ام؛ زیرا نشانه‌های واضحی مبنی بر وجود ارتباط با تحریم‌ها داریم؛ شما می‌توانید نرخ فزاینده مرگ و میر را نه تنها در بیماران دیابتی، سرطانی و بسیاری دیگر، بلکه در بیماری‌های کمتر خطرناک نیز مشاهده کنید؛ مرگ و میر سه برابر شده است.
وی برای تشریح بهتر موضوع به ارائه مثال پرداخت و گفت: به عنوان مثال، برای بیماری تالاسمی به طور متوسط 25-30 مرگ در سال وجود داشت؛ متوسط طول عمر این افراد در صورت وجود داروی مورد نیاز 45 تا 50 سال است؛ زمانی که تحریم‌ها در سال 2018 بازگردانده شدند، مرگ و میرها در سه سال گذشته به 130 تا 170 افزایش یافت و میانگین امید به زندگی این بیماران اکنون کمتر از 20 سال است؛ چندین سازمان وجود دارند که مشکلات را بررسی می‌کنند و به همین اعداد می‌رسند.
تاثیرات قطع پرداخت‌های ایران بر اثر تحریم‌ها
وی در مورد «قطع پرداخت‌های بین المللی ایران» نیز اظهار کرد: به عنوان مثال ایران قادر نیست هیچ گونه پرداختی به سازمان‌های بین المللی انجام دهد؛ اگر نتواند کمک‌های مناسب را ارائه کند، حق خود را برای مشارکت در مجامع بین المللی از دست می‌دهد؛ این امر ایران را از تمام توانایی‌های شرکت در مذاکرات، رای دادن و در نتیجه مشارکت در تصمیم‌گیری محروم می‌کند؛ من با برخی از آژانس‌های سازمان ملل که به ایران در ایجاد راه‌حل‌هایی برای مشکلات پرداخت کمک می‌کنند، صحبت کرده‌ام، اما تاکنون هیچ راهی در دسترس نبوده است؛ ایران همچنین نمی‌تواند کمک خود به سازمان جهانی بهداشت یا یونیسف را بپردازد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در ادامه به تاثیرات این امر بر تعاملات دیپلماتیک و تجاری و ... ایران اشاره کرده و گفت: سفارت‌های ایران در هر یک از کشورهایی که تحریم‌ها را پذیرفته‌اند، قادر به پرداخت دستمزد کارکنان سفارت‌های خود نیستند؛ زیرا ایران نمی‌تواند حساب باز کند؛ ایران از سوئیفت مستثنی است؛ همه کشورهایی که خواهان حفظ همکاری های بین المللی با ایران هستند، نه تنها در سطح دیپلماتیک، به شدت محدود هستند، بلکه با محدودیت‌هایی برای آزادی عمل در سطح فردی نیز مواجه می‌شوند؛ به دلیل محرومیت از سوئیفت، هیچکس نمی‌تواند در سفر به ایران، هتل یا پرواز رزرو کند؛ ایرانی‌ها نمی‌توانند پرواز هواپیما و هتل‌های خارج از کشور را رزرو کنند؛ همکاری در عرصه علمی، هنری و ورزشی نیز امکان پذیر نیست؛ امکان پرداخت حق عضویت در انجمن‌ها و ارگان‌های حرفه ای بین المللی وجود ندارد و بنابراین همکاری با گروه‌های حرفه ای خارجی محدود است؛ همچنین ایرانیان در استفاده از بسترهای آنلاین برای تعامل و آموزش بین المللی با مشکل مواجه هستند؛ توانایی ورزشکاران ایرانی برای شرکت در مسابقات بین المللی محدود است؛ زیرا نمی‌توانند سفر رزرو یا در اتاق هتل اقامت کنند؛ دانش پژوهان و دانشجویان از اشتراک در پایگاه‌های بین المللی منع می‌شوند و مقالات آن‌ها به دلیل احتیاط موسسات انتشاراتی اغلب برای فرآیند ویرایش پذیرفته نمی‌شود.
شواهد روشنی از نقض حقوق بشر بر اثر اعمال تحریم‌ها وجود دارد
«دوهان» در پاسخ به پرسش مبنی بر «آیا این تحریم‌ها با حقوق بشر سازگار است؟» تاکید کرد: شواهد روشنی وجود دارد مبنی بر این‌که دامنه وسیعی از حقوق بشر توسط تحریم‌ها نقض می‌شود؛ مثلا تجارت نامحدود یا امکان تبادل علمی در همه زمینه‌ها؛ من با بسیاری از دانشجویان صحبت کرده ام و برای آن‌ها قابل درک نیست که چرا از همکاری بین المللی کنار گذاشته شده اند؛ منع همکاری علمی امری پوچ است؛ زیرا این یک عنصر اساسی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی یک کشور است؛ این‌ها عناصر اساسی حقوق اقتصادی و فرهنگی هستند؛ ایران نمونه بارز نقض این حقوق است.
وی با اشاره به این که وضعیت تغذیه در ایران به دلیل تولید بسیاری از مواد غذایی در داخل، چندان بد نیست، گفت: من توانستم ببینم که مردم عادی چگونه مستقیما تحت تاثیر تحریم‌ها قرار می‌گیرند.
ایران در میانه تحریم‌ها میزبان پناهجویان افغانستان نیز است
گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت پناهجویان خارجی در ایران نیز گفت: ایران 5.5 میلیون پناهنده از افغانستان دارد و از آگوست 2021، روزانه 5 تا 10 هزار پناهجو به این کشور می‌آیند؛ همه کشورهای دیگر همسایه افغانستان مرزهای خود را بسته اند؛ یک مشکل دیگر برای ایران این است که اکثر پناهندگان (90 درصد) فاقد اوراق یا ویزای معتبر هستند؛ پیش از سفر من به ایران، فیلیپو گراندی، کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل در ایران بود؛ وی قدردان زحمات ایران بود.
وی در مورد تاثیر تحریم‌ها بر پناهجویان و مهاجران افغانستانی گفت: برای مثال، ایران به پناهندگان دسترسی رایگان به مراقبت‌های بهداشتی اولیه و آموزش را بدون توجه به قانونی یا غیرقانونی بودن آن‌ها می‌دهد؛ این همه توسط دولت پرداخت می‌شود و یک بار سنگین است؛ اگر روزانه پنج تا ده هزار نفر وارد کشور شوند، این بدان معناست که باید روزانه یک مدرسه جدید و یک بیمارستان جدید ساخته شود.
وی در پاسخ به پرسش مبنی بر این که «ایران چگونه می‌تواند این هزینه را تامین کند؟» گفت: این یک مشکل بزرگ است؛ دولت به دلیل تحریم‌ها، به سختی می‌تواند این حمایت را انجام دهد.
«دوهان» در مورد واکنش‌های کشورهای تحریم کننده به گزارش‌هایش از وضعیت کشورهای تحریم شده نیز اظهار کرد: یکی از رایج‌ترین پاسخ‌های کشورهای تحریم‌کننده این است که آن‌ها فکر نمی‌کردند اوضاع کشور تحریم شده، آنقدر بد باشد؛ آن‌ها از منابع دیگر تاثیر شدید تحریم‌ها را نشنیده بودند؛ من سعی می‌کنم بسیار دقیق باشم و به هر واقعیتی نگاه کنم تا بتوانم تاثیرات خاص بر سلامت، تغذیه، دسترسی به آب، بهداشت، برق، آموزش و توسعه را نشان دهم؛ قصد من این است که به همه کشورها یادآوری کنم که هر انسان در سرتاسر جهان از حقوق اولیه بشری برخوردار است و همه اقدامات فقط مطابق با قوانین بین المللی انجام می‌شود.
وی در مورد منابع خود برای تهیه گزارش گفت: برای جمع‌آوری اطلاعات، در طول بازدید از کشور با بخش ها، افراد وسازمان‌های مختلف مانند دولت‌ها، بیمارستان‌ها، اساتید دانشگاه، سازمان‌های غیردولتی، سازمان‌های بین‌المللی و ملی بشردوستانه، آژانس‌های سازمان ملل، انجمن‌های محلی، سفارت‌ها، قربانیان نقض حقوق بشر، ... صحبت می‌کنم؛ متاسفانه، برخی از طرفین قصد ندارند اطلاعات مربوط به کار را به اشتراک بگذارند، بلکه در عوض کارزارهای افترا به راه می‌اندازند و اخبار جعلی را توزیع می‌کنند.
مانع تراشی در مسیر کار گزارشگر سازمان ملل
«دوهان» گفت: برخی از سازمان‌های غیر دولتی خارج از ایران به من تهمت زدند؛ وقتی از ایران برگشتم، بدگویی‌ها به حدی بود که به دفتر کمیساریای عالی میشل باچله در مورد پرونده اطلاع دادم؛ این واقعیت که من از بلاروس آمده‌ام، دلیلی برای زیر سوال بردن صداقت من شد؛ من استاد حقوق بین الملل هستم و هرگز به هیچ حزبی تعلق نداشته ام؛ من به عنوان یک کارشناس مستقل بر اساس معیارهای آکادمیک در کشورها تحقیق می‌کنم و برنامه سیاسی ندارم.
وی افزود: حدس می‌زنم هیچ یک از کسانی که به من حمله کردند، گزارش را نخوانده باشند؛ هدف این بود که تمرکز من را از بین ببرند؛ آن‌ها به جای پرداختن به محتوای خاص، بحث را سیاسی می‌کنند؛ من همیشه تاکید می‌کنم که ما باید به جای سیاست، با قانونمندی و انسانیت سر و کار داشته باشیم؛ این در مورد حقوق بین الملل و مسائل بشردوستانه است؛ اگر مشکلی وجود دارد باید از راه‌های قانونی استفاده شود؛ این در مورد استفاده از ابزار قانونی است، نه مجازات یک کشور به دلیل عدم رعایت قوانین دیگر.
«دوهان» در مورد مطابقت یا عدم تطبیق پیامدهای ویرانگر تحریم‌ها بر اقتصاد، سیاست و در نتیجه بر جمعیت غیرنظامی با موضوع حقوق بشر گفت: این پرسش مهمی است و متاسفانه این موضوع به شدت سیاسی شده است؛ معمولا گفته می‌شود که تحریم‌های یکجانبه توسط آدم‌های خوب بر افراد بد برای هدف عال» و با نیت خوب اعمال می‌شوند، اما متاسفانه در واقعیت این مردم کشور هدف هستند که به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرند؛ با این حال، تهدید به بخشی از استراتژی تحریم‌های یکجانبه تبدیل شده است، همانطور که اخیرا در مورد تحریم‌های کوبا، ایران یا روسیه دیده ایم.
- بیشتر بخوانید:
- گزارشگر ویژه سازمان ملل:تحریم ها باعث مرگ مردم شده است، قانع کننده ترین دلیل، عدم دسترسی به دارو است
- آلنا دوهان: تحریم‌های یکجانبه تأثیر منفی زیادی بر توسعه حقوق بشر در جهان دارد
انتقاد دوهان از سکوت رسانه‌ها درباره تاثیرات مرگبار تحریم‌ها
وی در مورد نقش رسانه‌ها در آشکار کردن تاثیرات منفی تحریم‌ها گفت: متاسفانه رسانه‌ها به ندرت در این باره گزارش می‌دهند؛ آن‌ها اطلاعات را سرکوب می‌کنند و این خوشایند نیست؛ تحریم‌ها عامل مرگ مردم است؛ به همین دلیل است که من در مورد مفهوم جلوگیری برنامه ریزی شده از انتشار اطلاعات نادرست بسیار نگران هستم؛ اتحادیه اروپا تصمیم گرفته است تا قانونی علیه اطلاعات نادرست وضع کند که نقض میثاق بین المللی حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی است و همچنین حق آزادی بیان را زیر سوال می‌برد.
«دوهان» در مورد وجود قانونی مبنی بر منع تحریم‌هایی که مردم را به سمت فقر می‌کشاند، گفت: مکانیسمی برای ارزیابی اقدامات قهری یک جانبه وجود ندارد؛ در ماه مارس سال جاری، طی رایزنی تخصصی با سازمان‌های غیردولتی و دانشگاهیان بر لزوم وجود مکانیزم نظارتی برای ارزیابی تاثیرات انسانی اقدامات قهری یکجانبه تاکید کردم؛ در حال حاضر هیچ راهی برای مقابله با اقدامات قهری یک جانبه وجود ندارد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در پایان گفت: اگرچه ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری و ونزوئلا در دیوان کیفری بین‌المللی پرونده تشکیل داده‌اند، اما ارجاع پرونده اقدامات قهری یکجانبه به یک نهاد تحت پوشش سازمان ملل تقریبا غیرممکن است؛ ضمن این که ارجاع پرونده به دادگاه‌های ملی نیز بسیار پر هزینه است؛ من در حال کار بر روی چگونگی ایجاد مکانیسمی هستم که اجازه اقدام قانونی علیه اقدامات قهری یکجانبه در چارچوب سازمان ملل را می‌دهد و به قربانیان کمک می‌کند تا به حقوق خود دست یابند.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *