آمریکا کدام تحریم‌ها را از امروز به ملت ایران تحمیل می‌کند؟
به موازات فرمان ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام، مسئولان وزارت خارجه و وزارت خزانه داری این کشور دو تاریخ مشخص را برای تجدید تحریم‌ها علیه ایران اعلام کردند. تاریخ اولی که از سوی آمریکایی‌ها اعلام شد، ۶ آگوست ۲۰۱۸ برابر با ۱۵ مرداد ۹۷ بود؛ یعنی امروز.
طبق اعلام دست‌اندرکاران تحریم ایران در وزارت خزانه داری آمریکا از امروز قرار است تحریم‌ها در حوزه‌های ذیل عملیاتی شود:
حمل ونقل دریایی، هوایی، ریلی
خودروسازی
طلا و فلزات گرانبها
فلزات خام و نیمه خام
خرید دلار
نگهداری حساب‌ها یا وجوه عمده ریالی
خرید و پذیره نویسی دیون ایران
تحریم‌های ثانویه چیست؟
این تحریم‌ها از نوع ثانویه یا فراسرزمینی خواهد بود؛ بدین معنا که دامنه آن‌ها علاوه بر اینکه کشور هدف (ایران) را نشانه می‌گیرد، شامل تمام کشور‌ها و شرکت‌هایی هم خواهد شد که با کشور هدف مراوده داشته باشند.
اما تحریم‌هایی که آمریکایی‌ها از امروز علیه ایران عملیاتی کرده‌اند در حوزه‌هایی است که پیش‌تر نیز امتحان کرده بودند؛ از جمله آنکه تحریم صنعت حمل و نقل هوایی ایران قدمتی به درازای زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ۴ دهه قبل دارد.
مهلت دو ماهه به اروپایی‌ها
حجت‌الاسلام و المسلمین روحانی رئیس‌جمهور ایران در همان روز ۱۸ اردیبهشت ۹۷ در واکنش به تصمیم یکجانبه آمریکا اعلام کرد که مهلتی نهایتاً دو ماهه به اروپایی‌ها خواهد داد تا منافع ایران در برجامِ بدون آمریکا را تضمین کنند؛ در غیر اینصورت ایران نیز اقدامات متقابل را انجام خواهد داد.
بسته مأیوس کننده
روز پنجشنبه ۱۴ تیر - ۵۸ روز پس از خروج آمریکا از برجام - بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا برای بقای برجام و به اصطلاح تضمین منافع ایران از مزایای اقتصادی توافق هسته‌ایِ بدون آمریکا به تهران ارائه شد که به گفته رئیس جمهور کشورمان مأیوس کننده بود.
در همین رابطه، حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی در همان پنجشنبه شب چهاردهم تیرماه، طی گفت‌وگوی تلفنی با «آنجلا مرکل» صدراعظم آلمان، گفت که «متاسفانه در بسته پیشنهادی ارائه شده راهکار عملیاتی و شیوه مشخصی برای ادامه همکاری‌ها وجود نداشت و یک سری تعهدات کلی در حد بیانیه‌های سابق اتحادیه اروپا عنوان شده بود».
فردای ارائه بسته پیشنهادی اروپایی‌ها برای حفظ برجام، یعنی روز جمعه ۱۵ تیر، نخستین نشست کمیسیون مشترک برجامِ بدون آمریکا در سطح وزرای خارجه توافق هسته‌ای ایران و ۱+۴، در هتل کوبورگ وین برگزار شد.
ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام، طی توئیتی متذکر شد که «انتظار دارم همتایانم در اتحادیه اروپا بویژه سه کشور اروپایی به اضافه چین و روسیه بجای قول‌های بزرگ و نامشخص، تعهداتی روشن و قابل اجرا بدهند. تحریم‌ها و اجرای برجام مانعه‌الجمع‌اند».
اگرچه از نشست سه ساعته فوق، جزئیات مشخصی منتشر نشد؛ اما از فحوای کلام طرفین در مصاحبه‌های رسانه‌ای مشخص بود که در این نشست مقرر شده طرف اروپایی برای اقناع ایران جهت ماندن در برجامِ بدون آمریکا، بسته پیشنهادی خود را پرطمطراق کنند.
در همین رابطه ظریف پس از خروج از محل نشست روز ۱۵ تیر کمیسیون مشترک برجام، در جمع خبرنگاران گفت که «در نشست امروز وین، اروپایی‌ها در خصوص برخی حوزه‌ها مثل نفتی و بانکی که در بسته پیشنهادی مندرج بود، توضیحات بیشتری دادند و مقرر شد که همه تعهدات‌شان عملیاتی شود و برای آن نیز زمان‌بندی تعیین و مقرر شد پیش از اجرای تحریم‌های آمریکا، تعهدات اروپایی‌ها عملیاتی شود».
ظریف در آخرین موضع گیری خود در خصوص امکان استمرار برجام، پس از حضور در نشست «آ سه آن» در سنگاپور و دیدار با وزرای خارجه روسیه و چین و «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت که «اجماع جهانی روشنی برای حفظ برجام وجود دارد».
در هر صورت از امروز بسته تحریمی نخست آمریکا علیه ایران در حوزه‌هایی که در سطور بالا مورد اشاره قرار گرفت، عملیاتی شد و این در حالی است که هنوز پیرامون اثربخشی بسته اروپایی‌ها برای حفظ برجامِ بدون آمریکا ابهام وجود دارد.