بی مهری به طرح‌های احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی/ انسداد ۲ هزار و ۹۶۲ حلقه چاه در سال جاری

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، با توجه به کم بارشی‌های اخیر و خشکسالی‌های پی در پی سطح آب‌های زیر زمینی به وضعیت بحرانی رسیده و بهره برداری بیش از حد با راندمان بسیار پایین‌تر از نرخ جهانی خسارت‌های جبران ناپذیری را به این منابع با ارزش وارد کرده است.

در این بین منابع آب‌های زیرزمینی در تأمین آب بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، شرب و صنعت کشور سهم ویژه‌ای دارد به طوریکه بالغ بر ۵۵ درصد نسبت به کل منابع آب کشور است.

لازم به ذکر است که منابع آب‌های زیرزمینی در تامین نیاز آب شرب مردم نقش پررنگی دارند به طوریکه ۶۳ درصد آن از طریق آب‌های زیرزمینی تأمین شده و آب‌های سطحی سهم ۳۷ درصدی را به خود اختصاص داده است.

گفتنی است در بخش تامین آب شرب روستایی سهم آب‌های زیرزمینی بالغ بر ۸۰ درصد بوده است.

با توجه به وضعیت بحرانی منابع آب زیرزمینی، وزارت نیرو در سال ۱۳۹۳ طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی را تدوین و پس از تصویب در پانزدهمین جلسه شورای عالی آب از سال ۱۳۹۴ در کل کشور اجرایی کرده است.

این طرح مشتمل بر ۱۵ پروژه بوده که ۱۱ پروژه آن توسط وزارت نیرو، سه پروژه توسط وزارت جهاد کشاورزی و یک پروژه توسط سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور به اجرا در خواهد آمد.

در این میان اهداف اصلی این طرح کنترل کسری مخزن سالانه آبخوان‌های کشور و جبران کسری مخزن درازمدت آبخوان‌ها است که به ۱۲۰ میلیاردمترمکعب رسیده است.

همچنین در اثر اجرای پروژه‌های این طرح مقرر گردیده در طول برنامه ششم توسعه ۱۱ میلیارد مترمکعب از برداشت‌های آب زیرزمینی کاهش یابد.

اتکا به منابع آب های زیرزمینی در تضاد با طرح احیا و تعادل بخشی

در همین راستا عبدالله فاضلی دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیر زمینی در گفت و گو با میزان با اشاره به اینکه کاهش بارندگی در سال آبی جاری باعث اتکا بیشتر به منابع آب های زیرزمینی می‌شود گفت: این مورد در تضاد با طرح احیا و تعادل بخشی است.

وی با اشاره به خشکسالی و فشار بیشتر به آب‌های زیرزمینی خاطرنشان کرد: متاسفانه برای تامین آب شرب فشار بر منابع آب های زیرزمینی بالا بوده واین درحالی است که باید پیش از این برای تامین آب شرب برنامه ریزی و ذخیره سازی صورت می گرفت.

این مقام مسئول گفت: در گذشته نیز ما به دولت راهکار ارائه داده بودیم تا از فشار مضاعف بر منابع آب‌های زیرزمینی کاسته شود که از این موارد می‌توان به قُرق چاه‌های آب شرب در فاصله ۵۰۰  تا ۲۰۰۰ متری اشاره کرد تا توسط آن حریم چاه‌های شرب حفظ شود واین چاه‌ها با کم آبی مواجه نشوند.

دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیر زمینی از سویی با بیان اینکه دولت می‌تواند چاه‌های کشاورزی را خریداری و آن را برای تامین آب شرب اختصاص دهد گفت: به بیان دیگر باید از منابع آب موجود جایگزین راهکار‌های تامین آب شرب گردد و اجرایی شدن آن به نفع منابع آب زیرزمینی تمام می‌شود، در غیر این صورت اولین منابعی که فدا خواهند شد و افت و کسری بیشتری خواهند داشت منابع آب زیرزمینی خواهند بود.

وی با تاکید بر اینکه برنامه‌های پیشنهادی به دولت را دنبال می‌کنیم، گفت: قُرق چاه‌های شرب به شرکت‌ها واستان‌ها بخشنامه شده تا در شورا‌های حفاظت استان‌ها پیگیری و با جدیت دنبال شود، اما متاسفانه تاکنون بازخوردی نداشته ایم.

بررسی عملکرد طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور از ابتدای شروع برنامه تاکنون حاکی از آن است که بالغ بر ۴۲ هزار و ۱۸۸ حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده که سهم امسال بالغ بر دو هزار و ۹۶۲ حلقه بوده است.

همچنین از ابتدای اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی تاکنون پروانه بهره‌برداری ۷۴ هزار و ۳۷۱ حلقه چاه اصلاح و تعدیل شده است.

گفتنی است اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در این مدت موجب شده تا از اضافه برداشت حدود دو میلیارد مترمکعب منابع سفره‌های زیرزمینی ممانعت به عمل آید.