انواع خیانت در امانت

خبرگزاری میزان – امانت، یکی از اعمال رایج، در روابط اشخاص می‌باشد که این موضوع، در تمام ادواری تاریخی وجود داشته است. شخص امانت دهنده با اطمینان به شخص امانت گیرنده، مال خود را در اختیار او قرار داده تا از آن حفاظت کند. اما گاهی ممکن است، شخص امانت گیرنده از این اطمینان، سوء استفاده کرده و حتی با داشتن قصد ضرر، مال مورد امانت را مورد آسیب قرار دهد. در این حالت، قانون برای حمایت از حقوق شخص امانت گذار، این عمل را جرم انگاری نموده و به آن، عنوان جرم خیانت در امانت داده و برای آن، مجازات قانونی، تعیین کرده است.

خیانت در امانت، در قوانین مختلف مانند قانون مجازات اسلامی، قانون ثبت اسناد و املاک و در ارتباط با موضوعات گوناگون، مورد توجه قانونگذار قرار گرفته است. بنابراین، این جرم دارای انواع مختلفی باشد که لازم است انواع خیانت در امانت بررسی شود و نکات مربوط به هریک از آنها به تفصیل ارائه گردد.

خیانت در امانت چیست؟

هر جرم، برای آن که به وقوع بپیوندد به سه عنصر اصلی نیاز دارد که شامل عنصر مادی، معنوی و قانونی می‌شود. جرم خیانت در امانت نیز از این اصل، مبرا نیست و برای آن که بتوان، عمل فرد مرتکب را جرم خیانت در امانت قلمداد کرد، وجود عناصر زیر، الزامی می‌باشد:

عنصر مادی: به موجب ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، فرد مرتکب مورد امانت را استعمال یا تصاحب کرده و یا مال مورد امانت را تلف و یا مفقود نموده باشد.

عنصر معنوی: فرد مرتکب، باید دارای سوء نیت باشد که سوء نیت، خود به دو گروه عام و خاص تقسیم می‌شود. در سوء نیت عام، فعل مرتکب باید به طور عمد، صورت گرفته باشد و در سوء نیت خاص، مرتکب باید قصد ضرر وارد کردن را داشته باشد.

عنصر قانونی: افعال شخص مرتکب، باید در قانون، جرم انگاری شده باشد. عمل خیانت در امانت به موجب ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین، جرم، قلمداد شده است.

به موجب ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی: «هرگاه، اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن، به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیا مذکور، مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیا نزد او بوده، آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها، استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.»

بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این سوال که خیانت در امانت چیست؟ باید گفت، اگر اموالی به عنوان امانت به شخصی سپرده شده باشد و آن شخص، این اموال را با قصد اضرار، استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نماید، به این عمل مجرمانه، جرم خیانت در امانت گفته می‌شود.

باید به این نکته در خصوص جرم خیانت در امانت اشاره شود که مجازات جرم خیانت در امانت، در دسته مجازات‌های تعزیری درجه ۵ قرار می‌گیرد. بنابراین، به موجب بند پ ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی، دارای مرور زمان ۷ ساله می‌باشد. یعنی بعد از گذشت ۷ سال، دیگر امکان طرح دعوا در خصوص این موضوع، وجود ندارد.

انواع خیانت در امانت

زمانی که شخصی اموالی را به عنوان امانت تحویل گرفته است، سپس در این اموال با قصد ضرر به مالک یا متصرف، استعمال و تصرفاتی انجام دهد و یا مال را تلف یا مفقود نماید، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است. جرم خیانت در امانت، در مواد قانونی گوناگون، مورد توجه قانونگذار قرار گرفته است که سبب شده به انواع و اقسام مختلفی تقسیم شود که عبارتند از:

خیانت در امانت، از طریق سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص (ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی)

خیانت در امانت، از طریق سوء استفاده از سفید مهر (ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی)

خیانت در امانت مستخدمین دولت، در اموال و اسناد دولتی (ماده ۵۹۸ قانون مجازات اسلامی)

خیانت در امانت، در قانون تجارت (مواد ۳۴۹، ۳۷۰ و ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی)

خیانت در امانت، در قانون تصدیق انحصار وراثت (ماده ۶ و ۱۱ قانون تصدیق انحصار وراثت)

خیانت در امانت، در قانون ثبت اسناد و املاک (ماده ۲۸ قانون ثبت اسناد و املاک)

انتهای پیام/