سامانه «ساجد» دیوان عدالت اداری چه خدماتی را ارائه می‌دهد؟

بعضی از مردم تا سال‌ها پیش گمان می‌کردند که اگر حقی از آنها در یک دستگاه دولتی ضایع شود، امکان رسیدگی به آن در مراجع قضایی وجود ندارد. با این حال، با اطلاع‌رسانی‌های گسترده طی سال‌های اخیر، اکنون همه مردم، چه شهرنشینان و چه روستانشینان و البته اشخاص حقوقی می دانند که می‌توانند در دیوان عدالت اداری علیه سازمان‌ها، ماموران و حتی آیین‌نامه‌های دولتی طرح شکایت کنند. تا زمانی که خدمات قوه قضاییه به صورت سنتی ارائه می‌شد، مردم به‌ناچار برای طرح شکایت باید به شعب دیوان عدالت اداری مراجعه می‌کردند، اما امروز دیوان عدالت اداری تعدادی سامانه الکترونیک راه اندازی کرده و شاکی در بسیاری از موارد به صورت الکترونیکی و غیرحضوری می‌تواند از این خدمات استفاده کند. یکی از این سامانه‌ها به آدرس sajed.divan-edalat.ir با عنوان «ساجد» نام‌گذاری شده که خدمات ثبت، پیگیری درخواست‌ها و دادخواست‌های ارباب رجوع را ارائه می‌دهد. اگرچه خدمات ثبت دادخواست بدوی و درخواست ابطال مصوبه در این سامانه اکنون غیرفعال است، اما بهره مندی از سایر خدمات آنلاین سامانه ساجد مانند ثبت دادخواست تجدید نظر، ثبت درخواست ماده 79(درخواست بررسی مجدد رای شعبه، توسط رئیس دیوان)، ثبت درخواست رسیدگی به تعارض آراء شعب، ثبت دادخواست اعاده دادرسی، ثبت دادخواست اعتراض ثالث و ثبت دادخواست ورود ثالث امکان‌پذیر است. همچنین خدمات مشاهده و پیگیری پرونده و ارسال لوایح و نامه‌ها هم در این سامانه در دسترس قرار دارد. این در حالی است که اشخاص برای ثبت دادخواست بدوی و تجدید نظر می‌توانند به درگاه «خدمات قضایی من» مراجعه کنند. برای دسترسی به این سامانه، در ابتدا از به‌روز بودن نسخه مرورگر خود مطمئن شوید. به نظر می‌رسد بهترین تجربه کاربری را با استفاده از مرورگر «گوگل کروم» خواهید داشت. اگرچه این سامانه برای موبایل هم مناسب‌سازی شده، اما بدیهی است که استفاده از لپ‌تاپ و کامپیوتر که صفحه‌های بزرگ‌تری را در اختیار شما قرار می‌دهند، راحت‌تر خواهد بود.

چگونه ثبت نام کنیم؟

اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین وکلا برای بهره‌مندی از خدمات سامانه ساجد در ابتدا باید ثبت نام کنند.

اشخاص حقیقی و وکلا باید در صفحه اول سامانه ساجد، کدملی خود را وارد و روی دکمه «بعدی» کلیک کنند. با این حال، اگر قبلا ثبت نام نکرده باشند، مستقیما به صفحه ثبت نام هدایت می شوند.

 این افراد باید اطلاعات خود را که سامانه درخواست کرده، وارد و مراحل ثبت نام را طی کنند. پس از آن، لازم است که اطلاعات را بررسی کنند و تایید نهایی را انجام دهند. کدملی این افراد همان نام کاربری آنهاست و رمز عبور را هم خودشان انتخاب می‌کنند.

اشخاص حقوقی که شامل دستگاه‌ها و موسسات دولتی یا غیردولتی هستند هم تقریبا همین مراحل را طی می‌کنند. با این تفاوت که اشخاص حقوقی نماینده‌ای را برای این امور در نظر می‌گیرند که با عنوان «مدیر حساب کاربری» شناخته می‌شود.

بنابراین، مدیر حساب کاربری پس از ثبت نام در سامانه ثنا می‌تواند مراحل ثبت نام در «ساجد» را هم انجام دهد. به عبارت دیگر، مدیر حساب کاربری کد ملی خود را در صفحه ورود سامانه ساجد وارد و روی «بعدی» کلیک می‌کند. البته نام کاربری اشخاص حقوقی پس از ثبت نام، شناسه ملی آنها خواهد بود.

مدیر حساب کاربری پس از ورود به صفحه ثبت نام، نوع شخص ثبت نامی را که شخص حقوقی است، انتخاب می‌کند. سپس اطلاعات خواسته شده را ثبت و بررسی و در نهایت آنها را تایید می‌کند تا مراحل ثبت نام پایان یابد. پس از نهایی شدن ثبت نام، پیامکی به ثبت نام کننده ارسال می‌شود که محتوای آن یک رمز عبور است.

فراموشی رمز عبور

اکنون ما با حجم بالایی از سامانه‌ها، اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های گوناگون روبه‌رو هستیم که به دلایل امنیتی ترجیح می‌دهیم یک رمز عبور یکسان برای همه آنها انتخاب نکنیم. در نتیجه فراموشی رمز عبور، اتفاقی عادی محسوب می‌شود و همه سرویس‌های الکترونیکی برای چنین اتفاقی، پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده اند. «ساجد» هم از این قاعده مستثنا نیست.

اشخاص حقیقی که در «ساجد» ثبت نام، اما رمز عبور خود را فراموش کرده اند، کافی است در ابتدا کد ملی خود را در صفحه اول سامانه وارد و سپس روی «بعدی» کلیک کنند. پس از آن باید روی «فراموشی/دریافت رمز عبور» کلیک و اطلاعات درخواستی را وارد کنند. چند ثانیه بعد رمز عبور به گوشی کاربر پیامک می‌شود.

این در حالی است که در مورد اشخاص حقوقی، صرفا مدیر حساب کاربری یا یکی از نمایندگانی که قبلا دسترسی بازیابی رمز عبور به او داده شده، می‌تواند رمز عبور شخص حقوقی را بازیابی کند. برای بازیابی رمز عبور اشخاص حقوقی، ابتدا فردی که دسترسی بازیابی رمز عبور را دارد، وارد حساب کاربری خود در سامانه ساجد می‌شود.

 سپس در صفحه «مدیریت اشخاص حقوقی» رمز عبور شخص حقوقی را بازیابی می‌کند. لحظاتی بعد رمز عبور به شماره سیم‌کارتی که برای شخص حقوقی مورد نظر اعلام شده، پیامک می‌شود.

پشتیبانی ساجد

از آنجا که سرویس‌های مبتنی بر اینترنت در همه جای دنیا ممکن است گاهی با مشکل روبه‌رو شوند یا کاربران آنها پرسش‌های کاربردی درباره آنها داشته باشند، بخش پشتیبانی در این سامانه‌ها و اپلیکیشن‌ها پیش‌بینی شده است.

تماس با واحد پشتیبانی سامانه ساجد هم از طریق شماره تماس 51207535-021 امکان‌پذیر است. کارشناسان واحد پشتیبانی «ساجد» از شنبه تا چهارشنبه و از ساعت 8 صبح تا 14:30 پاسخگوی مشکلات احتمالی هستند.

کاربران همچنین می‌توانند از امکان گفت‌وگو(چت) که در سمت چپ پایین صفحه سامانه مشاهده می‌شود، مشکلات خود را تایپ کنند تا کارشناسان پاسخ لازم را برای آنها ارسال کنند. علاوه بر این، کاربران همچنین می‌توانند از بخش سوالات متداول راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.

امکان ویرایش موارد ثبت شده

در ابتدا توجه به این نکته ضروری است که تا زمانی می‌توانید موارد ثبت شده در سامانه را ویرایش کنید که هزینه را پرداخت نکرده‌اید. بنابراین، تا پیش از پرداخت هزینه، می‌توانید دادخواست‌های تجدید نظر، اعاده دادرسی، ورود ثالث و اعتراض ثالث را ویرایش کنید.

همچنین پس از ثبت درخواست رسیدگی به تعارض آرای شعب، امکان ویرایش درخواست وجود ندارد. با این حال، در صورتی که پرونده شما نقص داشته باشد و کارشناس دبیرخانه، پرونده را برای رفع نقص به شما بازگرداند، دادخواست را می‌توانید ویرایش کنید.

توجه کنید که اگر پرونده شما در وضعیت «ارجاع به معاونت» است، دادخواست را نمی‌توانید ویرایش کنید و تا ارسال پرونده به یکی از شعب باید منتظر بمانید. پس از آن، در صفحه «شروع» و از طریق درگاه «ارسال لوایح و نامه‌ها» درخواست ویرایش پرونده خود را به شعبه ارسال کنید تا در صورت پذیرش شعبه، ویرایش انجام شود.

این در حالی است که اگر پرونده شما در دبیرخانه اداره رسیدگی به شکایات باشد، می‌توانید درخواست اعمال ماده 79 خود را ویرایش کنید.

حجم و فرمت فایل‌ها

حجم هر صفحه اسکن شده برای بارگذاری در سامانه ساجد باید کمتر از 300 کیلوبایت باشد. این درحالی است که اگر چند فایل(مدارک و مستندات) را به صورت همزمان بارگذاری می‌کنید، حجم کل فایل‌ها نباید بیش از 5 مگابایت باشد.

فرمت فایل‌ها هم در سامانه ساجد در قالب‌های PDF، JPG ، PNG و BMP امکان بارگذاری دارند.

نحوه کاهش حجم فایل‌ها

بهترین کار این است که پیش از اسکن مدارک، در تنظیمات اسکنر و در قسمت resulation عدد dpi را 150 یا 200 انتخاب کنید. با این حال، اگر مدارک اسکن شده اند و لازم است حجم آنها کم شود، می‌توانید از نرم‌افزارهایی که برای این کار ساخته شده اند، استفاده کنید. همچنین می‌توانید فرمت فایل‌ها را به پی‌دی‌اف تغییر دهید و سپس با استفاده از سایت pdfcompressor.com  حجم فایل‌ها را کاهش دهید. به این نکته هم توجه کنید که وقتی حجم فایل‌ها را کم می‌کنید، تصاویر واضح و متن‌ها قابل خواندن باشد.

بارگذاری همزمان چند فایل

برای آنکه زمان کمتری تلف کنید و در هنگام بارگذاری فایل‌ها دنبال آنها نگردید، بهتر است فایل‌ها(مدارک) را در یک پوشه قرار دهید و نامی هم برای پوشه انتخاب کنید؛ شبیه همان کاری که با مدارک کاغذی انجام می‌دهیم.

برای انتخاب و بارگذاری همزمان فایل‌ها، پس از کلیک روی قسمت بارگذاری مدارک در سامانه، وارد پوشه شوید. با انتخاب همه فایل‌ها از طریق نگه داشتن دکمه Ctrl و انتخاب تک تک فایل‌ها، یا از طریق انتخاب همزمان همه فایل‌ها(Ctrl+A) کار بارگذاری را با کلیک روی open کامل کنید.

نحوه انتخاب عنوان خواسته

عنوان خواسته در فهرست ثبت دادخواست وجود دارد، اما اگر در انتخاب عنوان خواسته با مشکل مواجه شدید و تصور کردید که برای خواسته شما عنوانی وجود ندارد، کافی است یک کلمه کلیدی از موضوع مورد نظر خود را در قسمت مربوطه تایپ کنید.

به این ترتیب می‌توانید عنوانی را که عین خواسته شماست یا به آن نزدیک است، از میان عناوین موجود در سامانه انتخاب کنید. پس از آن، در صفحه بعد و در قسمت موضوع خواسته، خواسته اصلی خود را تایپ کنید تا عینا در دادخواست ثبت شود.