مالیات خانه‌های خالی در بن بست

خبرگزاری میزان _ روزنامه ایران نوشت: دریافت مالیات از خانه‌های خالی موضوع ماده 54 قانون مالیات‌های مستقیم است که سال 95 تصویب شد. اما این پایه مالیاتی به دلایلی که مهم‌ترین آن ضعف زیرساختی است، به‌صورت ناقص اجرا شده است. لازمه اجرای این قانون مالیاتی شناسایی واحدهای خالی است اما مالیات بر خانه‌‌های خالی به خاطر نداشتن اطلاعات از مالکان تاکنون موفق نبوده است.

شناسایی واحدهای خالی بر عهده وزارت راه و شهرسازی است. قانون مالیات‌های مستقیم سال 95، وزارت راه و شهرسازی را به طراحی و راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان برای شناسایی واحدهای خالی موظف کرد. اما راه‌اندازی سامانه در اولویت برنامه‌ این وزارتخانه نبود تا اینکه در سال 98، وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد این سامانه را راه‌اندازی کرده است. اما سامانه به‌دلیل نقایص زیاد، نتوانست انتظارات را برای شناسایی واحدهای خالی برآورده کند و سال گذشته سامانه از دسترس خارج شد تا پس از رفع مشکلات دوباره راه‌اندازی شود. به این ترتیب قانون مالیات از خانه‌های خالی که برعهده دولت قبل بود عملاً اجرا نشد و دولت سیزدهم اجرای آن را بر عهده گرفت.

اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس اخذ مالیات از خانه‌های خالی را ناموفق دانست و علت آن را مشکلات زیرساختی عنوان کرد. شاکری گفت: زیرساخت‌های اخذ این نوع مالیات در وزارت راه و شهرسازی و سازمان امور مالیاتی کامل نشده است.

وی افزود: سازمان امور مالیاتی متکی به اطلاعاتی است که وزارت راه و شهرسازی ارسال می‌کند اما کم و کیف اطلاعات خانه‌های خالی ناقص است و با اینکه دو سال از الزام اجرای این قانون گذشته است اما این دو نهاد متولی راه حل مشترکی برای حل مشکل پیدا نکرده‌اند.

وی گفت: هوشمندسازی سامانه شناسایی صورت نگرفته است و اطلاعات واحدهای خالی که وزارت راه به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌کند، در بیشتر شناسایی‌ها اشتباه است.

شاکری افزود: «به‌دلیل تعلل دو نهاد مسئول در اخذ مالیات واحدهای خالی، بزودی مجلس برای حل مشکلات، با حضور نمایندگان وزارت راه و شهرسازی و سازمان امور مالیاتی پیگیری‌هایی انجام می‌دهد.

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی نیز با اشاره به اهمیت موضوع قانون مالیات بر خانه‌های خالی از تعیین کمیته‌ای برای شناسایی موانع اجرای قانون خبر داده است.به گفته پورابراهیمی کمیته تخصصی مالیاتی کمیسیون اقتصادی مجلس مأموریت دارد با حضور نمایندگان سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات، مرکز پژوهش‌ها، وزارت اطلاعات، سازمان امور مالیاتی و وزارت راه و شهرسازی دلایل عدم تحقق قانون مالیات خانه‌های خالی را بررسی و در خصوص دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که در این موضوع همکاری نکرده‌اند تصمیم‌گیری می‌شود.»

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه نیز به روز نبودن سامانه شناسایی املاک و اسکان و منسجم نبودن سامانه‌های دو نهاد متولی را دلیل تعویق اجرای قانون مالیات خانه‌های خالی عنوان کرد.

وزارت راه و شهرسازی آخرین آمار شناسایی واحدهای خالی را یک میلیون و 300 هزار واحد اعلام کرده است اما سازمان امور مالیاتی می‌گوید فقط شناسایی 490 هزار واحد بر اساس اطلاعات ارسالی از وزارت راه بدون اشکال است. با اینکه دریافت مالیات از خانه‌های خالی در دولت قبل معطل ماند اما از سال گذشته با تصویب قانون ویژه برای این پایه مالیاتی و راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان، انتظار این بود که دریافت این مالیات به اجرا گذاشته شود به همین دلیل در قانون بودجه سال‌1400 درآمد 2 هزار میلیارد تومانی برای این پایه پیش‌بینی شد اما عملکرد این پایه مالیاتی نزدیک به صفر بود و برای دولت درآمد نداشت.

جهانگیر رحیمی، مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: برای حل مشکلات سامانه شناسایی واحدهای خالی، قصد داریم سامانه‌ای یکپارچه ایجاد کنیم تا آمار دقیقی از واحدهای خالی را به‌دست بیاوریم.

او مشکلات تبصره الحاقی به قانون مالیات‌های مستقیم سال 95 را که سال 99 مصوب شد، دلیل وصولی بسیار پایین اخذ مالیات از خانه‌های خالی عنوان کرد. بر اساس بند 2 جز ط تبصره 6 قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی که سال 99 مصوب شد، سازمان امور مالیاتی مکلف است در مورد مالیات بر خانه‌های خالی موضوع ماده(۵۴) مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، تا پایان دی ماه سال ۱۴۰۰ نسبت به اعلام مالیات متعلق به مالکان واحدهای مشمول این ماده اقدام نماید. اشخاص مشمول مکلف به پرداخت مبالغ مذکور تا یک ماه پس از اعلام سازمان امور مالیاتی خواهند بود.

اما مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی، این بند را فاقد ضمانت اجرایی دانست و گفت: محاسبه مالیات خانه‌های خالی در متن قانون مالیات‌های مستقیم که سال 95 مصوب شده آمده است، اما سال 99‌بندی در بودجه که ضمانت اجرایی نداشت به قانون اضافه شده که بر اساس آن تا پایان آذر 1400 مالیات از خانه‌های خالی باید محاسبه و مطالبه می‌شد که هیچ ضمانت اجرایی نداشت و سازمان امور مالیاتی باید دو اقدام برای دریافت مالیات در طول سال و دریافت مالیات تا پایان آذر 1400 انجام می‌داد که عملاً موازی کاری بود. تبصره جدید خارج از ریل قانونی بوده که تصویب شده است.

وی افزود: برای دریافت مالیات واحدهای خالی تا تیرماه امسال فرصت مطالبه داریم و درحالی که در قانون مالیات‌های مستقیم سال 95 همه موارد بخوبی مشخص شده است اما‌ بندی که سال 99 برای اخذ این مالیات در قانون بودجه گنجانده شد ضمانت اجرایی نداشت و به همین دلیل اخذ مالیات تا آذر سال 1400 موفق نبود. این در حالی است که بر اساس بند ۷ از تبصره ۸ اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب پنجم آذرماه ۱۳۹۹ مجلس، دستگاه‌های اجرایی مکلفند خدمات خود از قبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، یارانه و کمک معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی و بسیاری دیگر از خدمات را صرفاً با اخذ کد ملی و بر اساس کد پستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی افراد در سامانه املاک و اسکان کشور ارائه کنند و این یک نوع ضمانت اجرایی برای قانون است.

رحیمی گفت: تاکنون شناسایی خانه‌های خالی همان 490 هزار واحد سال قبل است و در سال جدید فهرست جدید به سازمان امور مالیاتی ارسال نشده است. البته احتمالاً تا پایان هفته وزارت راه و شهرسازی فهرست جدیدی را ارسال کند که ما آن را بررسی می‌کنیم و اگر اطلاعات درست بود وصول مالیات آن محاسبه می‌شود.

مالیات خانه‌های لوکس

در کنار قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی، دریافت مالیات از خانه‌های لوکس نیز در قانون آمده است اما وصولی این مالیات نیز صفر است. اولین بار در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ بود که تبصره‌ای در خصوص مالیات بر خانه‌های گرانقیمت در قانون بودجه همان سال لحاظ شد اما دولت دوازدهم آیین‌نامه اجرایی آن را تدوین نکرد.

دولت سیزدهم آیین‌نامه اجرایی این قانون را تدوین، در هیأت دولت تصویب و برای اجرا ابلاغ کرد. امسال مالیات بر خانه‌های لوکس برای سومین سال متوالی در بودجه‌های سنواتی وارد شده است. دیوان محاسبات کشور نیز در گزارش تفریغ بودجه ۱۳۹۹، از صفر بودن درآمد مالیات بر خانه‌های لوکس و عدم اجرای قانون مربوطه در همان سال خبر داد.

وصول مالیات از خانه‌های لوکس مانند مالیات خانه‌های خالی در 3 سال از قانونی شدن اخذ آن در حد صفر است. برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی نیز وزارت راه و شهرسازی باید خانه‌های لوکس را شناسایی کند، فقدان ضمانت اجرا برای این قانون نیز مهم‌ترین مانع اجرای آن است. به گفته احسان خاندوزی، وزیرامور اقتصادی ودارایی، «عملاً تا صاحبخانه لوکسی که شناسایی شده، قصد خرید و فروش نداشته و ناگزیر از گرفتن برگه حساب مالیاتی نباشد، نمی‌توانیم از وی مالیات بگیریم. یعنی اگر فردی قصد فروش خانه خود را نداشته باشد، ابزاری برای وصول نداریم.»

کارشناسان اقتصادی اجرای پایه مالیاتی خانه‌های خالی و لوکس را برای کاهش دلالی در بازار مسکن در کشور لازم و ضروری می‌دانند اما اجرای قانون بیش از 5سال در پیچ و خم مشکلات مانده است. کارشناسان اقتصادی تأکید دارند دولت با رفع مشکلات و موانع باید قانون را اجرا کند تا اثرات آن بر بازار مسکن ارزیابی شود.

انتهای پیام/

خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.