حکم جلب چیست؟

خبرگزاری میزان – در روابط انسانی، همواره اختلاف و دعوا وجود دارد و به عبارتی اختلاف، ذاتی روابط میان انسان هاست. گاهی برای حل و فصل اختلافات، باید از طریق قضایی اقدام کرد. در میان عناوین حقوقی، حکم جلب یکی از اصطلاحاتی است که نسبت به سایر عناوین در زندگی روزمره، کاربرد بیشتری دارد و تا حدود زیادی به گوش آشنا است.

شاید ما حکم جلب را بیشتر به عنوان یک ابزار تهدید می‌شناسیم که اگرچه شناخت دقیقی نیست، چندان بیراه هم نیست. همچنین، کمابیش می‌دانیم که در بعضی موارد صدور حکم جلب و اجرای آن، از آخرین راه حل‌های یک مساله حقوقی است. در واقع، وقتی کسی متهم به ارتکاب جرمی می‌شود و یا در اجرای امری که توسط دادگاه، محکوم می‌شود، خودداری می‌نماید، دستور دستگیری او صادر می‌شود.

حکم جلب چیست

حکم جلب، دستور دستگیر کردن شخصی است که متهم است و یا در دعاوی حقوقی، محکوم شده است. البته در مواردی طبق قانون، شخص شاهد را نیز می‌توان جلب کرد. طبق قانون آیین دادرسی کیفری، اگر متهم در وقت تعیین شده، نزد بازپرس یا دادیار حاضر نشود، می‌توان حکم جلب او را صادر کرد. حکم جلب همان قرار جلب است که به طور عامیانه به آن حکم گفته می‌شود. در ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی، به تفاوت حکم و قرار، اشاره شده است.

در صورتی که تصمیم دادگاه، قطعی باشد و باعث حل و فصل اختلافات شود و یا تعیین کننده مجازات متهم باشد، به آن تصمیم، حکم گفته می‌شود، در غیر این صورت، قرار نامیده می‌شود. یک نکته مهم در رابطه با جلب این است که طبق قانون، جلب باید در روز انجام شود به جز در مواردی که ضروری است تا جلب فورا انجام شود. این موارد ضروری توسط بازپرس تعیین می‌شود.

انواع حکم جلب

حکم جلب، به دو نوع حقوقی و کیفری و هر کدام از این انواع، به دو نوع عادی و سیار تقسیم می‌شوند.

در دعاوی حقوقی، دستور جلب به درخواست محکوم له، صادر می‌شود و در صورتی که مراحل دعوا به طور کامل طی شده و حکم، قطعی شده و دستور اجرای حکم صادر شده باشد، در صورت امتناع محکوم علیه از پرداخت، حکم جلب صادر می‌شود.

در امور کیفری، حکم جلب توسط قاضی در دو مورد، صادر می‌شود: مورد اول، در حالتی است که حکم قطعی صادر شده است و برای اجبار متهم به اجرای حکم، قاضی دستور جلب او را می‌دهد. حالت بعدی، در جایی است که قاضی، به منظور تحقیقات و رسیدگی بیشتر پرونده، از متهم درخواست می‌کند که نزد او حاضر شود و چنانچه فرد از این درخواست امتناع کند، حکم جلب وی صادر می‌شود.

در جلب عادی، مکانی که شخص باید در آن دستگیر شود، مشخص است و فقط در آن مکان، امکان دستگیری فرد وجود دارد؛ ولی در جلب سیار، مکانی را که شخص در آن جا حضور دارد، نمی‌دانیم بنابراین قاضی، دستور دستگیری او را در تمامی مراکز قضایی، صادر می‌کند.

شرایط صدور حکم جلب

در دعاوی حقوقی، محکوم علیه بعد از صدور اجرائیه، باید اموالی را که پرداخت محکوم به از طریق آن‌ها امکان پذیر است، معرفی کند و در صورت امتناع محکوم علیه از پرداخت، حکم جلب، صادر خواهد شد. طبق ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، در صورت اثبات اعسار، محکوم علیه بازداشت نمی‌شود. اگر بعد از مهلت مشخصی، امکان دسترسی به محکوم علیه وجود نداشته باشد، دادگاه حکم جلب سیار، صادر می‌کند. جلب توسط مامور کلانتری صورت می‌پذیرد.

در دعاوی کیفری، شاکی ابتدا باید شکایت خود را ثبت کند. بعد از طی مراحل بازجویی از شاکی، از متهم نیز برای تکمیل اطلاعات، بازجویی می‌شود. برای احضار متهم، لازم است به نشانی‌ای که توسط شاکی مشخص شده است، احضاریه فرستاده شود؛ سپس اگر به هر دلیلی متهم حاضر نشود، حکم جلب او صادر می‌شود.

نحوه دریافت حکم جلب

همانطور که پیش از این گفته شد، برای دریافت حکم جلب در پرونده‌های حقوقی، حتما باید حکم قطعی در رابطه با پرونده صادر شده باشد و پیش از آن، امکان دریافت حکم جلب وجود ندارد به عبارت دیگر، در حکم جلب، ما دادخواست نداریم و تنها امکان درخواست صدور آن وجود دارد.

بنابراین، برای دریافت حکم جلب در امور حقوقی باید صبر کرد تا پرونده به مرحله اجرای حکم رسیده باشد و پس از عدم اجرای حکم توسط محکوم علیه، می‌توان درخواست صدور حکم جلب کرد. درخواست صدور حکم جلب در تمامی پرونده‌های حقوقی برای امور مالی به یک صورت است و فقط نوع خواسته، متفاوت است.

در پرونده‌های کیفری نیز بعد از ثبت شکایت شاکی و بازجویی از وی، اظهاریه‌ای با هدف بازجویی از متهم برای او ابلاغ می‌شود و در صورتی که متهم حضور نیابد، حکم جلب وی را می‌توان دریافت کرد. البته در امور کیفری حکم جلب را در مرحله اجرای حکم نیز می‌توان دریافت کرد. برگ جلب مانند احضاریه است و باعث می‌شود که به اطلاع شخص احضار شده برساند که به چه اتهامی دستگیر می‌شود.

انتهای پیام/