ثبات بازار نفت در گرو اقتدار اوپک و سیاست‌زدایی از بازار نفت
به گزارش گروه اقتصاد ، بیژن زنگنه، امروز در هفتمین سمینار بین‌المللی اوپک در نشستی با عنوان «همکاری انرژی»، عنوان کرد: موضوع این سمینار بسیار مهم است چراکه با تازه‌ترین چالش‌هایی ارتباط دارد که بازار نفت با آن مواجه است. ایران به عنوان یکی از اعضای بنیان گذار اوپک در طول تاریخ این سازمان، همواره به حفظ منافع کشور‌های تولیدکننده و مصرف‌کننده و همچنین ارتقای ثبات بازار نفت باور داشته و به آن پایبند بوده است.
وی با بیان اینکه ثبات بازار نفت مستلزم همکاری میان طرف‌های ذی‌نفع بازار از جمله تولیدکنندگان و همچنین مصرف‌کنندگان است، افزود: لازم است توجه را به نقش کلیدی و سازنده همکاری میان تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک در قالب «توافق جهانی کاهش تولید نفت» جلب کنم. این توافق ثبات را به بازار نفت آورد و به رشد اقتصاد جهانی کمک کرد.
زنگنه گفت: از دید من، قیمت نفت در جایی مطلوب است که یک توازن حساس میان سه عنصر بنیادین «تضمین سرمایه‌گذاری آینده در کشور‌های تولیدکننده نفت»، «تضمین عرضه به‌موقع و کافی نفت برای تأمین تقاضا» و «تضمین رشد پایدار و مقبول برای اقتصاد جهانی» ایجاد شده باشد.
وی اظهار کرد: بهطور علنی و در فرصتهای گوناگون اعلام کرده‌ام که ایران مخالف قیمت بالای نفت است؛ اعتراض من به قیمت بالای نفت از این باور عمیق نشأت می‌گیرد که قیمت‌های بالا در میانمدت و بلندمدت، به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان سودی نمی‌رساند.
زنگنه با تأکید بر این که رشد کنونی قیمت نفت ریشه در دلایل سیاسی دارد و آمار‌های مربوط به عرضه و تقاضا در این وضع نقش مهمی ندارند، گفت: در روز‌های اخیر، رئیس جمهوری آمریکا اوپک را به دلیل رشد قیمت نفت مؤاخذه کرد. اوپک در طول حیات خود و به ویژه در سال‌های اخیر، از قیمت‌های معقول نفت حمایت کرده و هیچگاه برای دستیابی به قیمت‌های بالای نامعقول تلاش و حمایتی نکرده است.
به گفته زنگنه، دلیل قیمت‌های بالای کنونی نفت به طور عمده نبود تعادل میان عرضه و تقاضای نفت نیست.
وی معتقد است برعکس، تنش سیاسی ایجاد شده از سوی دولت آمریکا موجب تشدید بی‌ثباتی و ابهام در بازار شده، مصرف‌کنندگان را نگران کرده و قیمتها را بالا برده است.
زنگنه با اشاره به اینکه پس از سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا و اعلام خروج این کشور از برجام، قیمت نفت حدود ۶ دلار افزایش یافت، ادامه داد: از آنجا که دلیل اصلی افزایش قیمت نفت سیاسی است، بنابراین چاره کاهش قیمت نفت نیز تنها می‌تواند سیاسی باشد. علی‌الاصول، ما با استفاده از نفت به عنوان یک ابزار سیاسی و تحمیل محدودیت بر تولیدکنندگان به دلایل سیاسی، مخالف هستیم.
وزیر نفت گفت: آمریکا نمی‌تواند از اوپک انتظار داشته باشد که علیه ۲ عضو بنیانگذار خود اقدام کند؛ برعکس، اوپک یک سازمان مستقل، جاافتاده و مسئولیت‌پذیر است که از آن انتظار می‌رود انسجام و اقتدار خود را طبق اساسنامه تقویت، از سیاست‌زدایی در بازار حمایت و چنین اقدامات یکجانبه را که روند طبیعی بازار نفت را مختل می‌کند، محکوم کند.
زنگنه همچنین تلاش آمریکا برای تعمیم مقررات ضدانحصار و مجازات اعضای اوپک در قالب قانونی موسوم به نوپک را نمونه‌ای دیگر از تهدید این کشور ضد حاکمیت اعضای اوپک توصیف کرد.
وی گفت: تحلیلگران بازار نفت پرسشی مهم دارند و آن این است که «اقدام اوپک را برای جایگزینی تولید از دست رفته اعضای این سازمان که تولید آن‌ها به دلیل تحریم‌ها کاهش یافته است، چگونه می‌توان تفسیر کرد؟»
زنگنه افزود: دشوار است به چیزی غیر از این فکر کنیم که این اقدام به منزله دادن مجوز به آمریکا برای ادامه این تحریم‌های غیرقانونی، اعمال فشار به اوپک و استفاده از نفت به عنوان ابزاری سیاسی در روابط بین‌المللی است. این اقدام‌های یکجانبه به روشنی به معنای تهدید شرکت‌ها و بانک‌های فعال در بازار نفت و اعمال فشار بر آنهاست.
وزیر نفت گفت: از دید ما سیاست‌زدایی از بازار نفت برای ثبات بازار و طرف‌های ذی‌نفع در آن، حیاتی است. افزون بر آن، باور دارم همانطور که در «توافق جهانی کاهش تولید نفت» نشان داده شده است، اوپک نمونه‌ای عالی از نمایش قدرت همکاری برد-برد ایجاد کرده که به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان سود رسانده و ثبات بازار، امنیت انرژی و رشد اقتصاد جهانی را ارتقا داده است. ما باور داریم که مولفه‌های بنیادین بازار باید حاکم باشند و نقشی تعیین کننده در بازار ایفا کنند.