لزوم ساماندهی لیست یارانه بگیران/ دولت برنامه‌ای برای شناسایی دهک‌های پردرآمد دارد؟

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، پرداخت یارانه از آذر ماه ۸۹ برای اولین بارکلید خورد که اجرایی شدن آن با مخالفان و موافقان بسیاری روبرو بود و در نهایت این طرح با هدف بهبود رفاه اجتماعی به تصویب رسید، ولی این طرح به جای پرداخت یارانه به قسمت‌های مولد جامعه در حال حاضر به پرداخت یارانه نقدی متمرکز شده است.

این در حالی است که پرداخت یارانه قرار بود براساس سیاست و شناسایی هک‌های پردرآمد جامعه صورت گیرد و به علت موفق نشدن این طرح در شناسایی این افراد، دولت ملزم به پرداخت یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به ۷۷ میلیون نفر در ماه شد.

نکته قابل توجه انجاست که پرداخت یارانه در دولت گذشته با رقم ۴۲ هزار میلیارد تومان به دست دولت جدید رسید و با آغاز به کار دولت یازدهم وعده برای غربالگری و شناسایی دهک‌های کم درامد جامعه داده شد که در این میان دولت تصمیم گرفته شده که در فروردین ماه سال ۹۳ فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها صورت گیرد و در این راستا لیست یارانه بگیران ساماندهی شود که در نهایت این طرح طی ۱۰ روز ۷۳ میلیون نفر برای دریافت یارانه ثبت نام کردند و با این وجود دولت نتوانست از طریق بازیابی لیست یارانه بگیران، لیست آن‌ها کوتاه‌تر کند، ولی در مجموع حدود ۵۰ هزار و ۸۸۶ نفز از لیست یارانه بگیران در لیست حذف شدند.

حال با شروع سال ۹۴ و الزام دولت بر حذف دهک‌های پردآمد از لیست یارانه به علت کسری بودجه در این بخش، موحب شد تا ۴ میلیون نفر به صورت رندمی و بدون بررسی از لیست حذف شوند که این مساله موجب نارضایتی بسیاری از افراد شد، زیرا در بین افراد حذف شده تعداد از دهک‌های کم درآمد و نیازمند نیز وجود داشتند که این امر تا جایی ادامه پیدا کرد که دولت ملزم به بازگرداندن مجدد یک میلیون نفر به لیست یارانه بگیران شد.

در ادامه این برنامه در سال ۹۵، مجلس دولت را موظف کرد تا ۲۴ میلیون نفر از دهک‌های بالای جامعه که دارای درآمد بیش از ۳ میلیون تومان در ماه هستند را از لیست دریافت یارانه حذف کند، ولی در نهایت دولت در این طرح نیز موفق نبود و اعلام کرد امکان شناسایی این افراد را ندارند و مجموعا تعداد ۶۹۰ هزار و و ۶۹۰ نفر حذف شدند.

در این میان با شروع دولت دوزادهم، در لایحه بودجه پیشنهادی دولت اعلام کرد قصد دارد بودجه مربوط به بخش هدفمندی یارانه‌ها را نصف کرده و به ۲۰ میلیارد تومان برساند که این امر موجب حذف ۳۴ میلون نفر از لیست یارانه بگیران می‌شد، که مجلس با این طرح موافقت کرد ولی لیست یارانه بگیران به قوت خود باقی ماند.

براساس اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها با گذشت این مدت هر نفر از ابتدای اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها با گذشت ۸۷ مرحله از واریز یارانه نقدی حدودا ۴ میلیون تومان یارانه دریافت کرده اند.

نکته قابل توجه اینجاست که ایران تنها کشوری است که به تمامی مردم یارانه نقدی پرداخت می‌کند و هر ماه برای واریز این مبلغ به حساب ۹۴ درصد جمعیت ایران باید حدود ۳۶۰۰ میلیارد تومان هزینه کند در حالی که این رقم باید صرف بخش کشاورزی و مولد شود.

در این رابطه محسن عدالت خواه کارشناس اقتصاد کلان در گفت و گو با ، بیان کرد: در حال حاضر ۹۶ درصد جمعیت کشور یارانه دریافت می‌کنند یعنی از جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران، به بیش از ۷۶ میلیون نفر یارانه نقدی تعلق می‌گیرد و فقط ۴ میلیون نفر در لیست یارانه بگیران قرار ندارند. باید تاکید کرد که با این شکل نمی‌توان اقتصاد کشور را به درستی مدیریت کرد.

وی در ادامه افزود: برای اداره منطقی و صحیح اقتصاد کشور، باید بخش یارانه‌های نقدی به درستی هدفمند و تعیین تکلیف شود در غیر این صورت نه تنها از بار مشکلات کاسته نمی‌شود، بلکه تشدید نیز خواهد شد.

این کارشناس اقتصاد کلان با بیان اینکه یارانه نقدی تنها باید به سه دهک پایین درآمدی جامعه پرداخت شود، گفت: افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی به ۱۰ میلیون نفر می‌رسد که به انضمام سه دهک پایین درآمدی جامعه، در مجموع ۲۴ میلیون نفر از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور باید یارانه دریافت کنند.

به نظر می‌رسد دولت باید در طول ۳ سال باقی مانده وعده ساماندهی یارانه بگیران محقق کند که تحقق این امر اگر چه در ابتدا مخالفت‌های فروانی به همراه خواهد داشت، ولی قطعا اقتصاد ایران را از چالشی بزرگ عبور خواهد داد.

حال با وجود تغییر شرایط اقتصادی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان ارزش ریالی چندانی برای یارانه بگیران ندارد هر چند که بسیاری از افراد یارانه بگیر نیازمند همین مبلغ هر چند نا چیز برای سپری کردن زندگی هستند که این امر نشان هنده توزیع نامناسب یارانه میان تمامی اقشار جامعه است.

 

گزارش از مونا عسکری