انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی؛ ابعاد و پیامد‌ها

 به گزارش گروه سیاسی ، جعفر قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا و خاورمیانه در یادداشتی در تارنمای شورای راهبردی روابط خارجی نوشت: اغلب اظهار نظر‌های کارشناسانه، اقدام دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در انتقال سفارت این کشور به بیت‌المقدس، اقدامی «غیرقانونی» به لحاظ مغایرت با قطعنامه‌های سازمان ملل متحد، «تحریک آمیز» و «بازی با آتش» توصیف شده است. اقدامی که نه تنها یک اشتباه تاکتیکی، بلکه یک اشتباه مهم و فاحش راهبردی محسوب می‌شود و این بدان خاطر است که هیچ‌یک از شرایط و مقدمات لازم برای تحقق این امر، یعنی به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به پایتختی رژیم صهیونیستی، نه تنها فراهم نشده، بلکه نامساعدترین وضعیت برای اجرای چنین طرحی، بر کنش‌ها و واکنش‌های منطقه‌ای سایه افکنده است.‌

می‌دانیم که در حال حاضر، به دلیل اقدامات سرکوبگرایانه چند هفته گذشته رژیم صهیونیستی، احساسات ضداشغالگری مردم فلسطین، در اوج خود قرار دارد و پتانسیل مقابله و مبارزه با این رژیم، در صحنه عمل در بالاترین حد ممکن است. عجیب آنکه، رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا نیز کوچکترین اقدامی برای کاهش پتانسیل مبارزاتی در صحنه فلسطین و کاهش خشم فلسطینی‌ها به کار نبرده و با اتخاذ مواضع گستاخانه و رفتار‌های اهانت آمیز، برخشم و نفرت موجود در داخل سرزمین‌های اشغالی افزوده اند.

این درحالی است که در صحنه‌های منطقه‌ای نیز، چه در لبنان، چه در سوریه و چه در مصر و همچنین در دیگر کشور‌های اسلامی، احساسات ضداسرائیلی به دلیل خون‌های تازه‌ای که در فلسطین طی ۷ هفته گذشته در جریان «راهپیمایی بزرگ بازگشت» بر زمین ریخته، در بالاترین حد خود قرار دارد (رژیم صهیونیستی طی ۷ هفته گذشته بیش از ۵۰ نفر از جوانان فلسطینی شرکت‌کننده در راهپیمایی بازگشت را به شهادت رسانده و بیش از ۷ هزار نفر را مجروح و زخمی کرده است) و به موازات پیدایش این شرایط، موقعیت منطقه‌ای آمریکا نیز که با توجه به همسویی‌های آمریکا با ارتجاع منطقه و اسرائیل به ضعیف‌ترین حد خود تنزل پیدا کرده بود، باز هم تضعیف شده است.

روشن است که برای انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس و یا به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به پایتختی اسرائیل لازم بود تا احساسات ضدصهیونیستی مردم منطقه طی تدابیری کاهش پیدا می‌کرد و آمریکایی‌ها در منطقه در موقعیت بهتری نسبت به وضع موجود قرار می‌گرفتند. حال آنکه شرایط فعلی منطقه کاملا برخلاف نیاز‌ها و شرایط موجود برای انجام چنین اقدامی است.

عامل نامساعد بعدی، از ویژگی‌های تنفرانگیز شخص ترامپ و حمایت‌های گستاخانه وی از انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس، ناشی می‌شود. دونالد ترامپ، یکی از منفورترین روسای جمهور آمریکا و شخصی است که به قانون شکنی و نادیده گرفتن مقررات بین‌المللی مشهور و معروف است.

از سوی دیگر دیدگاه‌های نژادپرستانه و اهانت‌های مکرر وی به مسلمانان، موجب افزایش خشم جوامع اسلامی علیه وی شده و امکان هرگونه بی تفاوتی و نادیده گرفتن اقدامات سبکسرانه وتوهین آمیز او را به کلی از میان برده است.

با چنین ویژگی‌هایی، پیداست که همه اقدامات او، از این دریچه نگریسته می‌شود و اقدام او در انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس، به معنی پایمال کردن حقوق فلسطینیان و بالاترین اهانت‌ها به آنها، یه شمار آید، اقدامی نامشروع وغیر قانونی که در سطوح جهانی نیز با توجه ویژگی‌های بسیار منفی ترامپ در نادیده گرفتن مقررات بین‌المللی، هیچگونه اعتباری نخواهد داشت و دولت‌های مختلف (به جز برخی از دولت‌های بسیار ضعیف) از همراهی وهمسویی با آن خودداری خواهند کرد.

به این ترتیب همسویی ارتجاع منطقه با آمریکا و مهر تایید مستقیم و غیرمستقیم سرکردگان کشور‌های عربی بر این اقدام آمریکا، دلیل دیگری بر بی اعتباری و نامشروع بودن موضوع انتقال سفارت خواهد بود.

به عبارت دیگر با توجه به موقعیت متزلزل دولت‌های ارتجاعی در میان ملت‌های منطقه و نفرتی که ملت‌های منطقه از سران مرتجع دارند، شرایط لازم برای استمرار و ادامه این طرح اشغالگرانه به کلی از میان می‌رود.

این بدان معناست که میزان خشم و نفرت عمومی از ترامپ در یک جمع جبری با میزان خشم و نفرت از ارتجاع منطقه و رژیم صهیونیستی، می‌تواند زمینه ساز به راه افتادن امواج مختلفی از مخالفت‌ها نه تنها در کوتاه مدت، بلکه در میان مدت و بلندمدت باشد.

درواقع بسیار شگفت‌آور است که با وجود چنین شرایطی، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، وجود این زمینه گسترده برای مخالفت‌ها با این اقدام را نادیده می‌گیرند و منافع ملی آمریکا را اینگونه در برابر امواج نفرت و مخالفت‌های مردمی قرار می‌دهند.

واقفیم که از دیدگاه مذهبی، بیت‌المقدس از جمله اماکن بسیار مقدس در نزد مسلمانان و مسیحیان است و کوشش‌های رژیم صهیونیستی برای یهودی‌سازی این شهر به خودی خود می‌تواند امواج گسترده‌ای از مخالفت‌های ادامه دار جوامع اسلامی و جوامع مسیحی را در کشور‌های مختلف در پی داشته باشد.

البته بسیار واضح است که انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس، انگیز‌های فلسطینیان را برای گسترش مبارزات ضد صهیونیستی به شدت تقویت خواهد کرد و به موازات گسترش دامنه اعتراضات جهانی به اقدام گستاخانه ترامپ و اعلام حمایت‌های جوامع اسلامی از آرمان فلسطینیان، روح تازه‌ای در جریان مقاومت دمیده خواهد شد و بدین ترتیب معادلات سیاسی بازهم به نفع کشور‌های محور مقاومت، تغییرات کمی و کیفی دیگری را شاهد خواهد بود.