تغییر مسیر کشتی کریستال عامل اصلی تصادف سانچی

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، محمد راستاد در نشست خبری صبح امروز در خصوص تشریح رسیدگی به سانحه نفتکش سانچی و کشتی فله بر کریستال بیان کرد: روند رسیدگی به حادثه سانچی براساس اساسنامه آیین نامه سوانح صورت گرفت و در این روند ٥ کشور ذی نفع شامل ایران با ٣٠ نیرو را از دست داده، بنگلادش ٢ خدمه را از دست داده، پاناما به عنوان صاحب پرچم کشتی کریستال، چین به عنوان صاحب پرچم نفتکش سانچی و هنگ کنگ به عنوان مکانی که حادثه در آنجا رخ داده است را مورد بررسی قرار داده ایم.

وی در ادامه افزود: در همین راستا سه دوره نشست با حضور تمامی ذی نفعان برای بررسی علت حادثه برگزار شد و نتایج مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.

در ادامه نادر پسنده مدیر کل امور دریایی سازمان بنادر و مسئول بررسی حادثه سانچی در تشریح حادثه سانچی گفت: بررسی حادثه سانچی براساس فصل ٧ آیین نامه بین المللی بررسی سوانح دریایی مصوب سازمان دریانوردی با هدف ارتقا ایمنی انجام شد.

وی در این باره تاکید کرد: برای بررسی زوایای حادثه سانچی تمامی گواهینامه ها، جعبه سیاه و اطلاعات لازم برای بررسی روند حادثه از هر دو کشتی کریستال و سانچی جمع اوری شد.

مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با تأکید بر اینکه کشتی فله‌بر کریستال چینی عامل وقوع سانحه برخورد بین دوکشتی شناخته شد، تصریح کرد: تغییر مسیر کریستال به سمت راست که ۱۵ دقیقه قبل از سانحه اتفاق افتاد باعث ایجاد موقعیت خطر تصادف شد و اگر این تغییر مسیر صورت نمی‌گرفت تصادف رخ نمی‌داد.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی، گفت: این مطلب مورد تأیید ایران، پاناما و بنگلادش است.

وی، گفت: اشتباه محاسباتی افسران کشتی فله‌بر کریستال و ناآگاهی آنها باعث سانحه برخورد بین نفتکش ایرانی سانچی و فله‌بر چینی شد.

مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در تشریح اطلاعات جعبه سیاه کشتی،‌ تصریح کرد: کشتی فله بر کریستال از بندر کالاما آمریکا به سمت بندر دونگاوان چین حرکت می‌کند و همه بررسی‌های فنی آن بدون نقص اعلام شده است.

وی ادامه داد: کشتی نفتکش سانچی یک روز بعد یعنی 25 آذرماه سال گذشته از بندر عسلویه با 111510 تن میعانات گازی به سمت بندر دایسان کره جنوبی حرکت می‌کند که زمان تقریبی رسیدن به مقصد 18 دی‌ماه است.

پسنده با بیان این‌که حدود 15 متر (به اندازه یک ساختمان 5 طبقه) از این کشتی زمانیکه بار دارد زیر آب می‌رود، تصریح کرد: در سانحه سانچی، عرشه کریستال در سینه نفتکش سانچی فرو رفته بود.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی با یادآوری این‌که 16 دی ساعت 18 و 45 دقیقه به وقت محلی چین تعویض شیفت نگهبانی روی تانکر سانچی از افسر دوم به افسر سوم آغاز می‌شود، اظهار کرد: با توجه به نزدیک بودن کشتی به مقصد نهایی لذا ساعت محلی در کشتی تانکر سانچی به وقت محلی کره‌جنوبی تنظیم می‌شود. همزمان یکی دیگر از افسر دوم‌های سانچی در اتاق نقشه در حال اصلاحات نقشه‌هاست.

پسنده با اشاره به این‌که ساعت 19 و 24 تعدادی کشتی از سمت چپ در مسیر تقاطع با سانچی است،‌گفت: کریستال برای اولین بار با مسیر 214 درجه و سرعت 13.2 گره دریایی در فاصله 9.8 مایلی روی صفحه رادار تانکر سانچی مشاهده می‌شود.

مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه رادار سانچی روی فاصله 6 مایلی تنطیم شده است، افزود: البته در عین حال برد رادار 10 مایل است، حدود 25 دقیقه ثبل از سانحه کشتی سانچی کستی فله بر کریستال را می‌بیند.

پسنده با اشاره به اینکه ساعت 19 و 30 دقیقه افسر سوم سانچی در حال بررسی چراغ‌های ناوبری سایر کشتی‌هاست و بر اساس محاسبات وی تمام کشتی‌ها از پاشنه سانچی عبور می‌کند، تصریح کرد: ساعت 19 و 31 دقیقه دیده‌بان کریستال که دوره آموزشی را طی می‌کند اعلام می‌کند کشتی سانچی را در 7 مایلی دیده‌ام و می‌گوید موقعیت سانچی را بررسی کرده و متوجه شدم که زاویه آن با کشتی ما تغییر نکرده و خطر تصادم وجود ندارد.

مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تأکید کرد: افسر سوم سانچی در ساعت 19 و 32 موقعیت کشتی‌های اطراف سانچی را بررسی کرده که زاویه تقاطع تمام کشتی‌ها مورد توجه منفی است یعنی کشتی از پاشنه عبور می‌کند،‌ همزمان کشتی کریستال در فاصله 6.8 سانچی قرار دارد. افسر اول کریستال علایم موقعیت خودکار AIS دو کشتی را روی رادار دریافت می‌کند و افسر اول این کشتی تایید می‌کند که سانچی از 9. مایلی (1و5 کیلومتر) سینه کریستال عبور می‌کرده است.

پسنده با یادآوری اینکه ساعت 19 و 34 دقیقه (کمتر از 15 دقیقه قبل از سانحه) افسر اول کریستال برای تنظیم مسیر اصلی هدایت کشتی مسیر را از 217 درجه به 225 درجه تغییر می‌دهد،‌گفت: افسر اول کریستال می‌گوید کشتی مقداری به سمت چپ منجرف شده بود لذا تصمیم می‌گیرد با تغییر زاویه حرکت کشتی به مسیر اولیه برگردد. در ساعت 19 و 35 دقیقه ملوان دیده‌بان سانچی می‌گوید چراغ‌های سبز و قرمز یک کستی را در زاویه 13 درجه رویت می‌کند(یعنی سانچی دقیقا روبه‌روی کریستال قرار گرفته است)، در این زمان مسیر حرکت کریستال 218 درجه است. ساعت 19 و 36 دقیقه کشتی ماهیگیری توسط بی‌سیم تانکر سانچی را صدا می‌زد و با لهجه و زبان بسیار نامفهومی درخواست می‌کند که از سمت چپ همدیگر عبور کنیم. در این لحظه علامت کشتی ماهیگیری و کریستال روی تانکر سانچی قرمز می‌شود.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی بیان کرد: در ساعت 19 و 39 دقیقه افسر سوم سانچی به دیده‌بان می‌گوید این تماس ها را هیچ وقت پاسخ ندهید چراکه اگر پاسخ ندهید او خودش مجبور خواهد شد اقدام لازم را به عمل آورد لیکن اگر پاسخ دهید او فکر می‌کند برای شکل مانور با شما توافق رسیده است، در حالی که شما به علت نوع زبان متوجه منظورش نشده‌ای که او مطابق با خواسته خود مانور مشترک می‌کند ولی اگر پاسخ ندهید مجبور می‌شود یک مانور مستقل انجام دهد.

وی در ادامه گفت: ساعت 19 و 40 دقیقه افسر سوم سانچی به دبه‌بان دستور می‌دهد با نورافکن به سمت شناور ماهیگیری علامت خطر 5 فلش کوتاه اعلام کند. ساعت 19 و 41 دقیقه علامت نوری داده می‌شود و کشتی ماهیگیری با تغییر مسیر به سمت چپ و از سمت راست سانچی برای عبور از پاشنه کشتی ادامه مسیر می‌دهد. در این زمان کشتی کریستال هنوز با مسیر جدید 225 درجه به سمت سانچی در حرکت است، کریستال ابتدا در مسیر ۲۱۷ درجه در حال حرکت بود که در حال حاضر بیش از ۵ درجه تغییر مسیر داده است و این تغییر مسیر از روی آگاهی نبوده است.

مدیرکل دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: ساعت ۱۹:۴۲ مسیر کشتی کریستال روی ۲۲۵ درجه ثابت می‌شود، تغییر مسیر کریستال از ۱۹:۴۵ در ۱۹:۴۲ به ۲۲۵ درجه می‌رسد و الان فاصله سانچی و کریستال ۳.۱ مایل است.

وی ادامه داد:‌ افسر اول کریستال می‌گوید بعد از تغییر مسیر کریستال، فاصله عبور سانچی ۴ دهم مایل شد؛ یعنی سانچی از فاصله ۴ دهم مایلی مقابل من عبور می‌کرد.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی افزود: برای هیچ دریانوردی قابل قبول نیست که کشتی بزرگی آن هم در سه مایلی روی رادار یک کشتی مشخص نباشد و ممکن است، یا رادار خراب باشد، یا اینکه افسر، تنظیمات رادار را درست انجام نداده است که سیگنال‌های اطراف را به خوبی دریافت نکند، زیرا افسر اول کریستال مدعی است که سیگنال‌های سانچی را روی رادار خود نمی‌دیده است.

پسنده افزود: ساعت ۱۹:۴۲ افسر سوم سانچی در صدایی که در VDR وجود دارد، با خود می‌گوید اگر اقدامی کنم وضعیت بدتر می‌شود، آنها کشتی‌های کوچکتر هستند و کاری کنند؛ در واقع یعنی سانچی خطر را فهمیده است، اما برای فرار از خطر راهی ندارد، چون کشتی ماهیگیری سمت راست آن را پر کرده است و طبق قانون اگر خطری پیش آید باید به سمت راست رود، بنابراین سانچی مجبور است فعلا ادامه مسیر دهد، در حالی که تغییر مسیر سانچی ۱۵ دقیقه زمان نیاز دارد.

مدیرکل دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: از افسر سوم کریستال سؤال می‌شود که بعد از تغییر مسیر متوجه خطر نشدید؟ که وی می‌گوید من سیگنال رادار را ندیدم و فقط علائم موقعیت کشتی‌های اطراف را دریافت می‌کردم و فکر کردم این علائم مربوط به کشتی‌های ماهیگیری کوچک است و خود خارج می‌شوند.

وی افزود: ساعت ۱۹:۴۵ افسر سوم سانچی کریستال را بررسی وضعیت می‌کند، کریستال در دو مایلی و ۲۵ درجه‌ای قرار دارد که افسر سوم سانچی اعلام می‌ کند که علامت نوری پنج فلش کوتاه به کریستال بدهید.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی گفت:‌ افسر سوم سانچی می‌گوید، سمت راست من اشغال است، باید کاری بکنم، آیا پنج فلش را به سمت کریستال زدید؟

وی افزود:‌در این زمان، کریستال در مسیر ۲۲۶ درجه در حال حرکت است و مسیر کریستال فیکس شده است، اما در رادار درک عدم تغییر مسیر ۳ دقیقه طول می‌کشد.

مدیرکل دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: در همین لحظه که زمانی از نظر وضعیت اضطراری است، تعویض شیفت روی کریستال انجام می‌شود، افسر اول شیفت ناوبری، شیفت را به افسر سوم واگذار می‌کند و بلافاصله هم می‌رود، در حالی که کریستال هنوز متوجه سانچی نیست، ضمن آنکه افسر اول زمانی که شیفت را به افسر سوم واگذار می‌کند، باید حدود ۱۵ دقیقه در پل فرماندهی حضور داشته باشد تا اطلاعات را به افسر سوم بدهد و بعد برود، در حالی که افسر اول با اعلام اینکه ترافیک جدی نداریم، شیفت را به افسر سوم واگذار می‌کند و می‌رود، بنابراین پل فرماندهی را ترک می‌کند، زمانی که ما از وی پرسیدیم چرا ۱۵ دقیقه در پل فرماندهی نماند، مدعی شد که فرمانده کشتی با وی تماس گرفته است که بیاید تا برنامه‌ها را بابت رسیدن به مقصد تنظیم کند، و ما زمانی که از فرمانده این موضوع را پیگیری کردیم، او گفت من به وی گفته بودم بعد از اینکه کارهایت تمام شد بیا، به هر حال اطلاعات به افسر سوم داده نمی‌شود.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی افزود: ساعت ۱۹:۴۶ ملوان سانچی خطر تصادف با کریستال را در ۱۶ مایلی تشخیص می‌دهد، کشتی ماهیگیری از پاشنه سانچی عبور می‌کند، پنج فلش به سمت کریستال زده می‌شود، در این لحظه ملوان می‌پرسد کشتی عبور کرد؟ کمی به راست؟ که افسر سوم می‌گوید به سمت راست؟ چرا؟ که دیده‌بان می‌گوید فاصله بین عبور دو کشتی صفر است.

مدیرکل دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: ساعت ۱۹:۴۷ افسر سوم سانچی از دیده‌بان می‌پرسد کشتی کوچک است؟ درسته؟ که ملوان پاسخ می‌دهد نه، کشتی بزرگ است،‌افسر سوم می‌گوید چرا اینگونه اقدام می‌کند؟ هنوز تا این لحظه افسر سوم و دیده‌بان کریستال متوجه خطر تصادف با سانچی نشده‌اند.

وی ادامه داد: ساعت ۱۹:۴۸ افسر سوم سانچی با کاپیتان تماس می‌گیرد و می‌گوید کشتی در سمت راست با فاصله عبور صفر داریم، فاصله خیلی کم است و کشتی بزرگ است، اما تا این لحظه هنوز افسر سوم کریستال متوجه سانچی نشده است.

پسنده بیان کرد: ساعت ۱۹:۴۹ افسر سوم سانچی می‌گوید چرا آن کشتی بزرگ کاری نمی‌کند؟ سکان تمام به چپ، اوه اوه، سکان تمام به راست، تمام به راست، سکان تمام لطفاً تمام لطفاً.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی افزود:‌ در این لحظه مجدداً کاپیتان سانچی اعلام می‌کند داریم برخورد می‌کنیم، سکان تمام به چپ، تمام به چپ، که افسر سوم کریستال تازه فهمیده است که سانحه در حال رخ دادن است و سکان را تمام به راست نگه می‌دارد، در حالی که کشتی بزرگی نظیر سانچی حداقل پنج دقیقه برای تغییرات اولیه زمان نیاز دارد.

پسنده ادامه داد: ساعت ۱۹:۵۰ تصادف رخ می‌دهد، کاپیتان سانچی دستور می‌دهد سیستم اعلام اضطرار فعال شود.

وی گفت:‌ ساعت ۱۹:۵۱ عرشه سانچی بلافاصله پس از برخورد منفجر می‌شود و حریق بزرگ رخ می‌دهد، کاپیتان دستور روشن شدن پمپ‌های ضدحریق می‌دهد، محموله سانچی روی کریستال ترشح می‌کند و جلوی کریستال نیز آتش می‌گیرد، کاپیتان کریستال دستور موتور به عقب و ترک کشتی می‌دهد تا از انفجار دور شود.

رئیس هیئت ایرانی بررسی سانحه سانچی افزود: ساعت ۱۹:۵۲ انفجارات پی در پی در دریا رخ می‌دهد و گازهای سمی ناشی از اشتعال تمامی محل را دربرمی‌گیرد.

مدیرکل دریایی سازمان بنادر و دریانوردی، افزود: ساعت ۱۹:۵۳ آتش روی سانچی در حال توسعه است، موتور و ژنراتورهای موتور سانچی از کار می‌افتاد، زیرا حریق بزرگ اکسیژن را بابت عملکرد موتور گرفته است، ژنراتورهای اضطراری یک دقیقه روشن می‌شوند و از کار می‌افتند و پس از آن حریق پی‌درپی ادامه دارد که منجر به حادثه بزرگ می‌شود.

پسنده در توضیح علت اصلی حادثه سانچی از نطریه چین و هنگ کنگ عنوان کرد: این سانحه در آبهای آزاد در شرایط دید مطلوب حدود 10 مایل بین تانکر سانچی و کشتی کریستال درحال حرکت رخ داده است.

وی در این خصوص گفت: مطابق با قانون 15 کنوانسیون جلوگیری از تصادم در دریا این دو کشتی در مسیر تقاطع قرار داشتند و تانکر سانچی به عنوان کشتی راه دهنده باید از مسیر کشتی کریستال خارج می شده است و کشتی کریستال به عنوان کشتی راه گیرنده می بایست سرعت و مسیر خود را حفظ می کرده است و تانکر سانچی مطابق با قانون 15 اقدام نکرده است.

مدیر کل امور دریایی سازمان بنادر تصریح کرد: مطابق با ماده 17 قانون جلوگیری از تصادم در دریا، کشتی کریستال نیز اقدام مناسب با جلوگیری از تصادم را به عمل نیاورده است.

پسنده دلایل فرعی نظریه چین و هنگ کنگ را این طور بیان کرد: افسر ناوبر سانچی انتظار داشته که کشتی‌های کوچک از مسیر کشتی سانچی خارج شوند حتی اگر حق تقدم با آن‌ها باشد.

وی افزود: با اینکه قبل از سانحه، دیده بان خطر تصادف را به افسر ناوبر یادآوری می‌کند لیکن ایشان اقدام مناسب برای جلوگیری از تصادف را بعمل نمی‌آورد.

مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر در ادامه خاطرنشان کرد: افسر ناوبر سانچی وقت زیادی را در اتاق نقشه گذرانده و لذا دیدبانی خوبی نداشته است و در پل فرماندهی در خصوص موضوعات متفرقه صحبت می‌کند.

پسنده در رابطه با تحلیل و بررسی یافته‌های سانحه خاطرنشان کرد: هر دو کشتی نتوانسته‌اند مطابق با قانون 5 کنوانسیون جلوگیری از تصادم در دریا با موضوع الزام دیدبانی کامل از طریق دیدن و شنیدن و تمامی ابزارهای در اختیار، نسبت به خطر تصادف آگاهی لازم را به دست آورند.

وی افزود: هر دو کشتی نتوانسته اند مطابق با قانون 7 جلوگیری از تصادم در دریا ارزیابی صحیح از خطر تصادم به دست آورند، خطای انسانی علت اصلی حادثه سانچی است.

خطای انسانی علت اصلی حادثه سانچی

براساس این گزارش، حادثه برخورد نفتکش سانچی با کشتی فله بره کریستال در 16 دی ماه سال گذشته در ساعت 19.45 دقیقه به وقت محلی چین رخ داد که شرایط پیش رو برای برخورد دو کشتی از ساعت 19.30 تا 19.45 دقیقه صورت گرفت، که در نهایت خطای انسانی هر دو طرف علت اصلی حادثه برخورد نفتکش سانچی و کشتی فله بر کریستال اعلام شده است.