قدرت ایران در «جنگ سیاسی» آمریکا را در عراق و سوریه شکست داده است +عکس

به گزارش گروه فضای مجازی ،  در دنیای امروز، تقابل میان دو کشور لایه‌های متعددی دارد و دیگر صرفاً در حوزه تقابل نظامی و جنگ متعارف قابل‌تعریف نیست. «جنگ سیاسی» یکی از این لایه‌هاست که در گزارش حاضر به توضیح و توصیف آن خواهیم پرداخت. آن‌چه در ادامه این گزارش می‌خوانید، خلاصه‌ای از گزارش ۳۵۰ صفحه‌ای اندیشکده آمریکایی «رَند» با عنوان «جنگ سیاسی مدرن: رویه‌های کنونی و پاسخ‌های ممکن » است.

 

 
**تعریف و تاریخ استفاده آمریکا از جنگ سیاسی**

اندیشکده رَند در اشاره به مفهوم جنگ سیاسی، یادآور می‌شود که «جورج کنان» دیپلمات آمریکایی در سال ۱۹۴۸ و در چارچوب جنگ سرد، این اصطلاح را این‌گونه تعریف کرده است:

جنگ سیاسی، کاربرد منطقی «دکترین کلاوزویتس» [«کارل فون کلاوزویتس» ژنرال و نظریه‌پرداز جنگی روس که بر ابعاد «اخلاقی» و «سیاسی» جنگ تأکید داشت]در زمان صلح است. جنگ سیاسی، در گسترده‌ترین تعریف، به معنای استفاده از تمام ابزار‌های تحت امر یک کشور، ماقبل جنگ، برای دست‌یابی به اهداف ملی است.

این‌گونه عملیات‌ها، هم آشکار و هم مخفیانه هستند و از اقدامات آشکاری مانند اتحاد‌های سیاسی، اقدامات اقتصادی (نظیر «برنامه بازسازی اروپا» یا همان «طرح مارشال» [برنامه آمریکا برای بازسازی اقتصادی کشور‌های اروپای غربی بعد از جنگ جهانی دوم و آماده کردن آن‌ها برای تبدیل شدن به بازار‌هایی مستحکم برای محصولات آمریکایی]) و پروپاگاندای «سفید» [تبلیغات صادقانه]تا عملیات‌های مخفیانه‌ای مانند پشتیبانی مخفی از عناصر خارجی «هم‌سو»، جنگ روانی «سیاه» و حتی تشویق [و تحریک]مقاومت زیرزمینی در کشور‌های متخاصم را شامل می‌شود.

نویسندگان گزارش خاطرنشان می‌کنند که در نقاط مختلف دنیا، از عبارت‌های متفاوتی برای اشاره به مفهوم جنگ سیاسی استفاده می‌شود. به عنوان نمونه، تحلیلگران چینی از عبارت «جنگ نامحدود»، مقامات روسی از عبارت‌های «قدرت نرم» و «جنگ نسل جدید» و مقامات آمریکایی از طیفی از عبارات از جمله «درگیری‌های خاکستری»، «جنگ ترکیبی»، «جنگ نامتقارن» و «جنگ نامنظم» برای اشاره به مفهوم جنگ سیاسی استفاده می‌کنند.

توضیحاتی درباره جنگ نرم (فارسی)

کارشناسان اندیشکده رَند در بخش مهمی از گزارش خود، درباره استفاده آمریکا از جنگ سیاسی و ترفند‌های آن صراحتاً می‌نویسند:
در طول جنگ سرد، طیف وسیعی از اقدامات سیاسی، فرهنگی، اطلاعاتی و اقتصادی از طریق نهاد‌هایی مانند «آژانس اطلاعات آمریکا» (USIA)، «آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا» (USAID)، وزارت خارجه و سازمان اطلاعات مرکزی (CIA) انجام شد.

از جمله اقداماتی که به بی‌اعتبار کردن ایدئولوژی کمونیست کمک نمود، اقدامات مادی در حمایت از نویسندگان، هنرمندان و مجلات و هم‌چنین پخش برنامه‌های «صدای آمریکا» بود. اقدامات اقتصادی، شامل کمک‌های درازمدت و مخفیانه به دولت‌ها، احزاب سیاسی و اتحادیه‌ها یا سایر جنبش‌ها می‌شد. اقدامات مخفیانه و سری شامل ترور و دیگر «ترفند‌های کثیفی» می‌شد که پس از تحقیقات کمیته‌های «چرچ» و «پایک» [در اواسط دهه ۱۹۷۰ درباره ترور‌ها و جاسوسی‌های داخلی و خارجی نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا]محدود شد.

ناگفته پیداست که افشاگری‌های اسنودن و موارد دیگری از این دست، به خوبی نشان می‌دهد که اقدامات طراحی‌شده آمریکا برای دوران جنگ سرد، امروز هم به همان قوت و بلکه در ابعادی گسترده‌تر ادامه دارد. چنان‌که نویسندگان گزارش رَند هم توضیح می‌دهند، اگرچه در دهه ۱۹۷۰ از نظر قانونی، دست و پای نهاد‌های اطلاعاتی بسته‌تر شد، اما «در دهه ۱۹۹۰، تلاش‌هایی در جهت احیای برخی ظرفیت‌های خاص انجام شد. به عنوان مثال، علاوه بر حفظ شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی خارج از آمریکا، واشینگتن برنامه‌های اقتصادی و ترویج دموکراسی جدیدی را از طریق «موقوفه ملی دموکراسی» و «سازمان چالش هزاره» ایجاد کرد.»

کلیت جنگ سیاسی در قالب یک نمودار

 

**استفاده ایران از جنگ سیاسی**

اندیشکده رَند سه فصل از گزارش خود را به بررسی ظرفیت‌های ایران، روسیه و داعش در استفاده از جنگ سیاسی اختصاص داده است. این اندیشکده آمریکایی در فصل چهارم گزارش، به طور خاص جنگ سیاسی ایران در عراق و سوریه را مورد بررسی قرار داده است. در بخشی از این فصل، می‌خوانیم:

طی چند دهه گذشته، جمهوری اسلامی طیف وسیعی از تاکتیک‌های جنگ سیاسی را پیاده کرده و برای مقابله با نفوذ آمریکا از آن‌ها استفاده نموده است که اصلی‌ترین آن‌ها عبارتند از: استفاده از شبه‌نظامیان نیابتی برای شکل‌دهی به سیاست‌های محلی [و منطقه‌ای]به نفع تهران؛ استفاده از ایدئولوژی مذهبی به منظور جذب کردن و الهام بخشیدن به شبه‌نظامیان؛ استفاده از نفوذ اقتصادی به عنوان اهرم سیاسی؛ اقدام به جنگ روانی و ترویج ایدئولوژی انقلاب اسلامی از طریق شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی ملی، سازمان‌های غیردولتی و نیرو‌های نیابتی وفادار؛ انجام اقدامات در جهت دیپلماسی فرهنگی و مذهبی؛ و همکاری با جنبش‌های مردمی. ابعاد تأکید ایران بر هر یک از این تاکتیک‌ها، بستگی به بافت سیاسی و اجتماعی هر یک از کشور‌های هدف دارد.

نویسندگان گزارش توضیح می‌دهند: «شبه‌نظامیان نیابتی ایران، با تکمیل ظرفیت‌های نظامی نامتقارن این کشور، نقش مهمی در استراتژی جنگ سیاسی تهران بازی می‌کنند. نیروی قدس سپاه پاسداران به عنوان نیرو‌های اعزامی ایران به خارج از این کشور، رهبری این اقدامات را به عهده دارد. این نیرو، مسئول آموزش شبه‌نظامیان طرف‌دار ایران در سراسر خاورمیانه و فراتر از این منطقه است.»

کارشناسان رَند استفاده ایران از اهرم‌های اقتصادی در عراق و سوریه را نیز در راستای جنگ سیاسی تهران توصیف می‌کنند و درباره تاکتیک‌های جنگ روانی ایران نیز می‌نویسند: «عملیات‌های روانی و ایدئولوژیک بخش مهمی از سیاست خارجی ایران را تشکیل می‌دهند. جمهوری اسلامی، به عنوان دولتی متولدشده از یک انقلاب، اهمیت پروپاگاندا را درک می‌کند.

در حالی که آمریکا، عملیات‌های اطلاعاتی و روانی را با هدف پشتیبانی از عملیات‌های نظامی خود انجام می‌دهد، ایران عمدتاً فعالیت‌های نظامی را برای پشتیبانی از عملیات‌های روانی و پروپاگاندای خود انجام می‌دهد.»

نمونه‌ای از قدرت ایران در جنگ سیاسی:

«ابومهدی المهندس» فرمانده حشد الشعبی عراق، خود را «سرباز حاج قاسم» می‌داند و به این سربازی افتخار می‌کند

شبکه‌های ماهواره‌ای ایران به زبان‌های مختلف از جمله قوی‌ترین ابزار‌های جنگ سیاسی تهران به شمار می‌روند (جزئیات بیش‌تر).

رَند با اشاره به تأسیس شبکه‌های خبری العالم، پرس‌تی‌وی و هیسپان‌تی‌وی توسط ایران، یادآور می‌شود که صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در ۴۵ کشور دنیا دفتر دارد و ۵ شبکه خبری به زبان‌های غیرفارسی را اداره می‌کند.

این اندیشکده توضیح می‌دهد که العالم بعد از حمله سال ۲۰۰۳ آمریکا به عراق تأسیس شد و با به خدمت گرفتن ۵۰ خبرنگار در حدود ۴۰ کشور مختلف، از جمله در غزه و رام‌الله فلسطین، نقش مهمی در «پوشش ۲۴ ساعته جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ با هدف تقویت نفوذ «محور مقاومت» در سراسر خاورمیانه» داشت.

کارشناسان اندیشکده رَند هم‌چنین معتقدند: «ایران شبکه‌های خود را با ذائقه مخاطبان مورد نظرش تنظیم می‌کند. به عنوان نمونه، در حالی که پرس‌تی‌وی و هیسپان‌تی‌وی از مجری‌های زن با روسری‌های شُل و وِل برای مخاطبان غربی خود استفاده می‌کنند، مجری‌های العالم از حجابی به سبک محافظه‌کارانه استفاده می‌کنند که در جهان عرب رایج است.»

نویسندگان گزارش به اقدامات ایران در راستای دیپلماسی فرهنگی و مذهبی نیز اشاره می‌کنند و توضیح می‌دهند:
مشخصه دیپلماسی ایران طی دهه اول عمر جمهوری اسلامی، تلاش برای صادر کردن ایدئولوژی مذهبی‌اش از طریق نهاد‌های مختلفی مانند «سازمان تبلیغات اسلامی» بود. با این حال، در دهه ۱۹۹۰ و بعد از جنگ ایران و عراق، ایران فهمید که ملت‌های عرب، بیش‌تر به اتحاد عربی علاقه‌مند هستند تا اتحاد اسلامی.

بنابراین، تلاش برای ترویج تبلیغات انقلابی، با گذر زمان، به تلاش ظریف‌تر و سازمان‌یافته با هدف معرفی فرهنگ و ارزش‌های ایرانی در خارج از این کشور تبدیل شد. تهران در تلاش برای هماهنگ‌سازی اقدامات دیپلماسی فرهنگی خود، در سال ۱۹۹۵ «سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی» را تأسیس کرد. مأموریت این سازمان، معرفی ارزش‌های انقلاب اسلامی و تحقق بخشیدن به «وحدت اسلامی از طریق تقویت روابط فرهنگی میان کشور‌های مسلمان» است.