دولت ترامپ هرگز به توافق هستهای به طور کامل پایبند نبوده است
نشریه آتلانتیک در این گزارش مینویسد: با وجود تمامی داستانهایی که حول تصمیم ترامپ مبنی بر امتناع از تأیید پایبندی ایران به توافق هستهای وجو دارد، بدون شک ایران به تعهدات خود پایبند بوده است؛ آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون 9 بار پایبندی ایران را تأیید کرده است، متحدان اروپایی آمریکا و همچنین «جیمز متیس»، وزیر دفاع آمریکا نیز چنین عقیدهای دارند و اخیرا وزارت خارجه آمریکا نیز در گزارشی اعلام کرد که ایران همچنان به تعهدات خود در برجام پایبند است.
در ادامه این گزارش آمده است: سؤال جذابتر این نیست که آیا پیش از این ایران به تعهدات خود در توافق هستهای پایبند بوده یا خیر، سوال درباره پایبندی و یا عدم پایبندی آمریکا به این توافق است، روزنامهنگاران آمریکایی توافق هستهای را اغلب به عنوان یک تجارت (داد و ستد) توصیف میکنند؛ سیانان در یکی از گزارشهای خود مینویسد: «ایران در ازای لغو تحریمهای اقتصادی مؤظف به محدود کردن برنامه هستهای خود است» اما موضوع فراتر از این است؛ این توافق تنها آمریکا را ملزم به برداشتن تحریمها نمیکند بلکه از آمریکا میخواهد تا مانع ورود ایران به اقتصاد جهانی نشود.
آتلانتیک در ادامه سه بند از توافق هستهای را به شرح زیر توضیح میدهد:
بند 26 توافق هستهای آمریکا و متحدانش را ملزم به «عدم دخالت در برآورده شدن منافع حاصل از برداشته شدن تحریمهای ایران» میکند.
بند 29 توافق هستهای آمریکا و متحدانش را ملزم به «خودداری از هرگونه سیاست برای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر عادیسازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران» میکند.
بند 33 توافق هستهآی نیز آنها را به «توافق در راستای برداشت گامهایی برای تضمین دسترسی ایران در زمینههای تجارت، تکنولوژی، مالی و انرژی» ملزم میکند.
در ادامه این گزارش ضمن بیان این مطلب که دولت ترامپ احتمالا این مفاد را پیش از این نقض کرده به مواردی از این نقضها به شرح زیر اشاره شده است:
واشنگتن پست گزارش داده است که در نشست ماه می سال 2017 ناتو «ترامپ تلاش کرد تا همکاران اروپایی خود را به عدم مراوده تجاری و انعقاد قرارداد با ایران متقاعد کند.» و سپس در ماه جولای مدیر امور حقوقی ترامپ به این نکته اشاره کرده که ترامپ در نشست گروه 20 در آلمان «بر لزوم متوقف کردن مراودات تجاری با کشورهای حامی تروریسم و به خصوص ایران تأکید کرد» که هردو مورد تلاشهایی لابیگرانه و نقض تعهد آمریکا به «خودداری از هرگونه سیاست برای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر عادیسازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران» محسوب میشوند.
شاید موارد دیگری از نقض توافق هستهای از سوی دولت ترامپ انجام شده باشد، بند 22 توافق هستهای آمریکا را متعهد به «صدور مجوز برای فروش هواپیمای مسافربری و همچنین قطعات و خدمات آن به ایران میکند»، برای مراوده تجاری با ایران، هر شرکت آمریکایی و یا اروپایی که 10 درصد از اجزای خود را از آمریکا تأمین میکند باید از اداره کنترل دارایی خارجی وزارت خزانهداری آمریکا اجازه بگیرد و این وزارتخانه آمریکایی نیز صدور چنین مجوزهایی را آغاز کرد (هرچند به آهستگی) و برای مثال در نوامبر سال 2016 مجوز فروش 106 هواپیما به ایران را برای شرکت ایرباس صادر کرد اما همانگونه که «المانیتور» اشاره میکند از زمان روی کار آمدن ترامپ درخواستهایی برای فروش هواپیما به ایران روی هم انباشته شده و از زمان صدور نخستین مجوز برای فروش هواپپما به ایران که در زمان اوباما صادر شده، وزارت خزانهداری آمریکا به درخواستها برای صدور مجوز پاسخی نداده است.
به نقل از «اریک فِراری»، از وکلایی که در واشنگتن بر روی مسائل مربوط به تحریمها کار میکند در این گزارش آمده است: مطمئنا تغییراتی روی داده است؛ معاملات خاصی که ما میبینیم در زمان اوباما برای آنها مجوز صادر شده اکنون ممنوع هستند.
آتلانتیک مینویسد: دولت ترامپ هنوز صدور مجوز برای معاملات معمول شخصی را ادامه میدهد؛ به عنوان مثال، افرادی که می خواهند اموال خود را فروخته یا حسابهای بانکی خود را در ایران ببندند اما تا آنجا که فراری میتواند بگوید دولت ترامپ اگر مجوزی برای انجام معاملات تجاری با ایران صادر کرده باشد تعداد این مجوزها بسیار محدود است و وزارت خزانهداری به درخواستها برای اظهار نظر در این باره هیچ پاسخی نداده است.
این نشریه آمریکایی در بخش دیگری مینویسد: اگر آمریکا از بازگرداندن تحریمهای هستهای ایران خودداری کند بسیاری از رسانهها تصمیم آمریکا مبنی بر ادامه پایبندی به توافق هستهای را جشن میگیرند اما این اشتباه خواهد بود، دولت ترامپ پیش از این هیچگاه به طور کامل به توافق هستهای پایبند نبوده و احتمالا بعد از این نیز نخواهد بود، سؤال واقعی این نیست که آیا ترامپ توافق هستهای را نقض میکند یا خیر، سؤال اینجاست که چگونه این کار را انجام میدهد.
آتلانتیک در پایان گزارش خود مینویسد: حقیقت این است که آمریکا دستکم پس از دوران جنگ سرد همیشه در عمل به تعهدات خود در توافقات هستهای وضعیت خوبی نداشته و مهم است که مردم آمریکا این نکته را بدانند.