قصه پرغصه چای ایرانی!

به گزارش گروه فضای مجازی ، براساس برآورد‌ها و اطلاعات موجود سالانه؛ کشور به حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تن چای خشک نیاز دارد که اگر این حجم چای خشک را به صورت دلاری محاسبه شود با بازاری ۵۵۰ تا ۶۵۰ میلیون دلاری روبه‌رو خواهیم بود.

از اوایل دهه ۷۰ تا تقریبا چهار سال پیش صنعت چای ایران روند نزولی داشته به طوری که در اوایل دهه ۷۰ نزدیک به ۷۰ هزار تن چای خشک در کشور یعنی معادل ۶۵ درصد نیاز بازار در کشور تولید می‌شد، اما تنها در فاصله دو دهه بعد این تولید ۱۵ هزار تن کاهش یافته است.

سازمان چای کشور مدعی است که این روند از سال ۱۳۹۲ به بعد تغییر داشته است و ابتدای سال ۹۲ کشور صاحب ۸۰ هزار تن تولید چای شده است و این مقدار در سال ۱۳۹۵ به ۱۳۹ هزار تن رسیده است. بر پایه برخی گزارش‌ها در ایران روزانه تقریبا ۳۳۰ تن چای خشک، طبخ و نوشیده می‌شود.

به گفته متولیان چایکاران ایرانی ۲۸ درصد از نیاز بازار را تامین می‌کنند و این طبیعی است که بخش دیگر از نیاز کشور از طریق واردات تامین شود. میزان صادرات چای در ایران قابل‌توجه نیست، اما بخشی از چای ضعیف ایرانی به خارج از کشور صادر می‌شود.

برخی متولیان مدعی هستند که بخشی از چای سفید ایرانی (غنچه گل چای)، کیلویی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به کشور‌های اروپایی و کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌شود. داستان چای ایران به طور خلاصه از این قرار است که چای تولیدی در شمال ایران یکی از مرغوب‌ترین تولیدات چای دنیا بود، تا اینکه جنگ عراق پیش آمد و با مساله اقتصاد دولت‌زده و برنامه‌ریزی مرکزی شده دهه شصت همراه شد.

دولت چای را جزء اقلام اساسی اعلام کرد و خودکفایی در آن را به عنوان سیاستی ملی در پیش گرفت. برای تأمین چای مورد نیاز برای مصرف‌کنندگان ایرانی با کمترین هزینه برای کل اقتصاد، سیاست‌گذاران ایرانی سازمان چای کشور را تبدیل به خریدار انحصاری چای داخلی کردند و درپی آن برای حمایت از تولید داخلی تعرفه واردات چای خارجی را بالا بردند و بعد برای کاهش فشار به بودجه دولت در اثنای جنگ و کاهش قیمت برای مصرف‌کننده، قیمت دستوری چای خریداری‌شده از چایکاران داخلی را پایین‌تر از قیمت تعادلی بازار تعیین کردند.

از آنجا که چایکاران براساس وزن چای تحویلی به سازمان چای کشور کسب درآمد می‌کردند، واکنش آن‌ها این بود که موقع برداشت محصول علاوه بر برگ چای ساقه‌ها را هم بچیند تا حجم و وزن محموله‌های چای را متورم کنند. این‌گونه مرغوب‌ترین چای دنیا تبدیل به بدترین چای دنیا شد. به یاد بیاورید که در دهه شصت تفاله‌های چای چقدر پر از ساقه‌های درشتی بود که در استکان‌های چای معلق می‌زد.

چون مصرف‌کننده ایرانی تا آن زمان به مصرف بهترین چای دنیا عادت داشت، سازمان چای کشور قادر به فروش محصولات بی‌کیفیت خود نبود. سال از پس سال، چای بی‌کیفیت در انبار‌های سازمان چای کشور انباشته می‌شد، به هزینه‌های انبارداری اضافه می‌کرد، لانه‌ی موش‌ها می‌شد و نهایتاً موجودی انباشته بعد از چند سال فاسد می‌شد و از بین می‌رفت، یا اینکه هر از گاه برای تجدید حمایت از چایکار داخلی و کاهش عرضه چای به بازار آگاهانه و عامدانه از بین برده می‌شد.

افزایش تولید چای درجه‌یک ایرانی

حال داستان رویه دیگری به خودگرفته به طوریکه رئیس سازمان چای از برنامه‌ریزی برای تولید چای درجه یک سخن به میان آورده و مدعی شده که در صورت مساعد بودن شرایط جوی در سال‌جاری، حدود ۱۲۰ هزار تن برگ سبز چای تولید می‌شود که میزان چای خشک تولید شده از آن به حدود ۲۶ هزار تن خواهد رسید و در این بین افزایش ۱۰ درصدی برگ سبز چای درجه‌یک یکی از برنامه‌های سال‌جاری است.

این گفته درحالی مطرح شده که سال‌های سال است که تولیدکنندگان چای با مشکلات عدیده‌ای از جمله خرید چای و قیمت تضمینی آن و از همه مهمتر حجم بالای واردات چای و قاچاق آن روبه‌رو هستند.

محمدعلی روزبهان با بیان اینکه برداشت برگ سبز چای در چین اول از هفته نخست اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شود مدعی شده که همه زیرساخت‌ها و امکانات برای خرید این محصول از چایکاران فراهم شده و در صورت مساعد بودن شرایط جوی و وضعیت بارندگی تا پایان فصل برداشت، پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۲۰ هزار تن برگ سبز چای از باغات برداشت شود که میزان تولید چای خشک آن به حدود ۲۶ هزار تن می‌رسد.

به گفته وی در سال گذشته حدود ۳۶ درصد از برگ سبز برداشت شده چای درجه یک و مابقی آن درجه دو بود که درصدد هستیم با توجه به نامگذاری امسال به "حمایت از تولید ایرانی" از سوی مقام معظم رهبری، کیفیت چای تولید شده ایرانی را افزایش دهیم؛ به گونه‌ای که میزان برگ سبز برداشت شده به ۴۶ درصد افزایش یابد.

رئیس سازمان چای براین اعتقاد است که در صورت افزایش کیفیت برگ سبز چای و بیشتر شدن چای درجه یک می‌توان امیدوار بود که چای ممتاز ایرانی بیشتری تولید شود، چراکه اگر به عنوان مثال از یک کیلوگرم برگ سبز چای درجه دو بتوان یک درصد چای ممتاز استحصال کرد، این میزان برای برگ سبز چای درجه یک به حدود ۳۰ درصد افزایش می‌یابد؛ بنابراین هر قدر بتوانیم میزان آن را افزایش دهیم به بیشتر شدن تولید چای ایرانی کمک کرده‌ایم.

وی تاکید کرد: حمایت از تولیدات داخلی در شرایطی صورت می‌گیرد و به شرطی پایدار خواهد بود که مصرف‌کننده احساس کند محصول باکیفیتی تهیه کرده است و هر چند چای ایرانی یکی از باکیفیت‌ترین چای‌ها در جهان محسوب می‌شود و عطر و طعم خاصی دارد، اما همه تلاش خود را به کار خواهیم بست تا کیفیت آن را افزایش دهیم.

رئیس سازمان چای در پایان صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: بیمه خشکی فراگیر باغات چای را آغاز کرده‌ایم و تاکنون بیش از ۷۵ درصد باغات بیمه شده‌اند و مابقی آن‌ها نیز از طریق صندوق حمایت از صنعت چای، سازمان چای و اتحادیه چایکاران بیمه خواهند شد تا اگر محصولی با خشکی مواجه شد و از بین رفت، تولیدکننده حداقل درآمدی داشته باشد.

منبع: سیاست روز

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.