حمله غرب به سوریه جدی است؟

به گزارش گروه سیاسی به نقل از تارنمای شورای راهبردی روابط خارجی، مسعود اسداللهی کارشناس مسائل غرب آسیا به تشریح تحولات این روزهای سوریه پرداخت. مشروح گفت‌وگو به قرار زیر است:

پرسش: تحلیل شما از تحولات اخیر در سوریه و جنگ احتمالی غرب علیه این کشور چیست؟
تحولات اخیر سوریه در پی موفقیت‌های بزرگ ارتش سوریه در پاکسازی غوطه شرقی از وجود مسلحین تروریست اتفاق می‌افتد. ما در طول بحران سوریه شاهد بودیم که هرگاه ارتش سوریه موفقیت‌های بزرگی دست یافته است، در پی آن اتهام کاربرد سلاح شیمیایی به ارتش سوریه وارد می‌شود تا مانع از پیشروی آن‌ها شوند. این در شرایطی است که در فرهنگ و منطق نظامی ارتشی که در حال پیشروی است هیچ وقت سلاح شیمیایی به کار نمی‌رود و سلاح شیمیایی وقتی به کار گرفته می‌شود که ارتشی در حال شکست خوردن باشد و بخواهد جلوی پیشروی دشمن را بگیرد. اما در دو سه موردی که تا امروز بحث اتهام کاربرد سلاح شیمیایی مطرح شده همه این موارد در زمانی بوده که ارتش سوریه در حال پیشروی بوده است. این نشان می‌دهد که این اتهام ساختگی و سناریویی برای دست یافتن به اهداف دیگر است. البته دفعات قبل که این اتهامات وارد می‌شد بیشتر با این هدف بود که پیشروی‌های ارتش سوریه متوقف شود و این ارتش را وادار به عقب نشینی کنند، اما در مورد اخیر تاحدودی مسئله فرق می‌کند؛ به این معنا که پیروزی صددرصد ارتش سوریه در غوطه محرز است و هیچ شکی در آن نیست، زیرا تا الان ۹۵ درصد این منطقه آزاد شده و ۵ درصد باقیمانده نیز در حال آزادسازی است.

پرسش: چرا این بار این اتهام و تلاش برای جنگ نظامی علیه سوریه جدی‌تر از دفعات پیشین توسط آمریکا و متحدانش پیگیری می‌شود؟
دلیل آن این است که حامیان گروه‌های تروریستی مانند عربستان، آمریکا، فرانسه و حتی ترکیه به این نتیجه رسیده‌اند که گروه‌های تروریستی مسلح نه تنها قادر به سرنگونی نظام سوریه نیستند بلکه حتی قادر به حفظ مناطق تحت اشغال‌شان نیز نیستند؛ بنابراین خود این کشور‌ها می‌خواهند به صحنه بیایند و با ضربات سنگین موشکی و هوایی به دو هدف دست پیدا کنند اول این که صحنه جنگ را تغییر دهند و جنگی که تا امروز با تکفیری‌ها بود به جنگی با کشور‌ها در بُعد منطقه‌ای و جهانی تبدیل شود و دیگر آنکه بتوانند فشار سنگینی به سوریه و روسیه وارد کنند تا گروه‌های شکست خورده را به نحوی در راه حل سیاسی وارد کنند و بخشی از قدرت سیاسی را از نظام سوریه بگیرند و به این گروه‌های تروریست تسلیم کنند. درواقع هدف اصلی از این دور حملات پیگیری چنین مسائلی است و از همین رو امروز صحبت از حمله جدی است و آمریکا و فرانسه قصد حملات گسترده موشکی به مراکز حکومتی، نظامی و امنیتی در شهر دمشق و دیگر نقاط را دارند.

پرسش: خطر حمله غرب به سوریه را تا چه حد جدی می‌بینید؟
این تهدیدات اصلا جنبه نمایشی ندارد. حتی دفعه قبل که تهدیدات آمریکا خیلی نمایشی بود ترامپ دستور حمله به فرودگاه شعیرات را صادر کرد. هرچند این حمله فقط منجر به از بین رفتن چند فروند هواپیما و یک سری تجهیزات شد، اما هدف ترامپ این بود که ثابت کند عکس‌العملی نشان داده است. امروز، چون غرب و متحدانشان از گروه‌های مسلح کاملا قطع امید کرده‌اند به دنبال آن هستند که با فشار مستقیم خودشان حمله کنند و نظام را وادار به عقب‌نشینی سیاسی کنند. زیرا در بعد نظامی مسائل مشخص و کار گروه‌های مسلح حداقل در غوطه شرقی و دمشق تمام شده است.

پرسش: با توجه به اینکه اسرائیل خیلی بر طبل جنگ می‌کوبد و اظهارنظر‌های تندی از سوی مقامات این رژیم در خصوص سوریه شاهد هستیم، می‌توانید بگویید که تل‌آویو در سوریه به دنبال چیست؟
اسرائیل اهدافی بیش حملات هوایی به مراکز نظامی سوری را دنبال می‌کند، چنانکه آن‌ها صحبت از کشتن شخص بشار اسد می‌کنند. اخیرا روزنامه معاریو که از روزنامه‌های معروف اسرائیل است به صراحت اعلام کرد که هیچ تغییر و راه‌حلی بدون کشته شدن شخص اسد اتفاق نمی‌افتد و از آمریکا خواسته بود که حملات را روی شخص بشار متمرکز کند. اسرائیلی‌ها به شدت نگران باقی ماندن نظام در سوریه و موفقیت ایران و حزب‌الله در شکست دادن گروه‌های تکفیری و یافتن جای پای محکم در سوریه هستند. این مسئله برای اسرائیل مانند یک کابوس است و می‌خواهند هرطور شده نه تنها از نظام سوریه امتیاز بگیرند بلکه به قول خودشان ایران و حزب‌الله را از سوریه اخراج کنند. شاهد بودیم که اسرائیلی به سرعت از این وضعیت سواستفاده و به فرودگاه T۴ حمله کردند و امروز نیز صحبت از حمله آمریکا و فرانسه به سوریه مطرح است.

پرسش: چه پیامد‌هایی برای حمله نظامی می‌توان متصور بود و از سوی محور روسیه، سوریه و ایران شاهد چه واکنشی به حمله غرب به سوریه خواهیم بود؟
این یک چالش بزرگ برای روسیه است؛ زیرا روسیه خود را از نظر نظامی یک ابرقدرت می‌داند و امروز که حضور نظامی مستقیم در خاک سوریه پیدا کرده هرگونه حمله‌ای در این ابعاد اگر از سوی آمریکا و فرانسه دنبال شود، چالشی برای دولت مسکو خواهد بود. اگر روسیه با این همه توان نظامی هیچ عکس‌العملی نشان ندهد درواقع تمام اعتبارش زیر سوال می‌رود. به همین خاطر روسیه به شدت هشدار داده که غربی‌ها دست به چنین اقداماتی نزنند. از سوی دیگر الکساندر لاورنتیف، نماینده ویژه پوتین در امور سوریه به سرعت در یک سفر ناگهانی به تهران آمد و با مقامات وزارت خارجه و آقای شمخانی دیدار داشت. هنوز از مفاد این جلسات اطلاع رسانی دقیقی اعلام نشده که بفهمیم چه توافقی صورت گرفته، اما صرف سفر او همراه با یک هیات بلندپایه نظامی به تهران بیانگر آن است که روس‌ها به شدت نگران تحولات سوریه هستند و تصمیم جدی برای بازدارندگی از حمله و یا مقابله با آن را دارند. در این میان جمهوری اسلامی ایران قطعا این تجاوز را محکوم خواهد کرد، بویژه که در تجاوز اخیر اسرائیل ما شاهد به شهادت رسیدن هفت نفر از برادران مستشار سپاه در سوریه بودیم. اسرائیل از جو ناشی از اتهام حمله شیمیایی سوءاستفاده کرد و به T۴ حمله کرد. این در حالی است که این فرودگاه دور از شهر دمشق است و ربطی به سلاح شیمیایی ندارد؛ لذا ایران نمی‌تواند در برابر چنین تهاجمی سکوت کند و قطعا ایران به دنبال پاسخ است، اما با توجه به شرایط سوریه هر نوع پاسخ نظامی ایران باید هماهنگ‌شده با دولت سوریه و روس‌ها باشد. چرا که ما همه در صحنه سوریه هم‌پیمان هستیم و اقدام هماهنگ و مشترک در این خصوص می‌تواند موثرتر باشد.