ترکیه به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه احترام بگذارد/ داعش نمیتواند در افغانستان مانند عراق و سوریه رشد کند
مجری: به نظر شما تناقضات آمریکا در خصوص خروج یا باقی ماندن نیروهای آن در سوریه، نشان دهنده آشفتگی سیاست های آمریکا در سوریه، اذعان به شکست یا تلاش برای اذعان نکردن به شکست است؟
امیر حاتمی: پیروزی قاطع ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری روسیه را به ملت و دولت روسیه تبریک می گویم. در پاسخ به سئوال شما باید بگویم که با شنیدن اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر قصد وی برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، بسیار تعجب کردم، زیرا برای استقرار در این کشور و حرکت به سمت مناطق دیگری از سوریه، نقشه های زیادی کشیده بودند.
زمانی که این حرفها را شنیدم باور نکردم و از خود پرسیدم چرا وی چنین اظهاراتی را مطرح کرد؟ اما با توجه به شناخت خود از آمریکا، بر این باورم که این کار، توطئه جدیدی است. آنها اکنون در حال طراحی توطئه جدیدی هستند؛ اما پس گرفتن این حرف، خود نشان دهنده تناقضات و اختلافات داخلی آنهاست.
باقی ماندن در سوریه یا خروج از آن، موضوعی است که نشان دهنده اختلاف اعضای مختلف هیئت حاکم آمریکاست، امیدوار هستم برادران ترکیهای ما به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه احترام بگذارند.
مجری: در زمینه تحولات اخیر، از آقای روحانی رئیس جمهور ایران شنیدیم که خواستار خروج نیروهای خارجی از عفرین شد. نظر شما چیست؟
امیر حاتمی: باید بگویم که این موضوع، یک بحث اصولی و مبتنی بر سیاست های کنونی جمهوری اسلامی ایران در قبال حفظ تمامیت ارضی کشورها و احترام به حاکمیت ملی کشورهاست. ما هم به برادران ترکیه ای خود گفتیم که اگر نگرانی هایی درباره مسائل امنیتی در سوریه دارند، باید این نگرانی ها را از طریق همکاری با دولت سوریه حل کنند. امیدوار هستم برادران ترکیه ای ما به تمامیت اراضی و حاکمیت ملی سوریه احترام بگذارند. به نظر من، حتما همین طور خواهد شد، زیرا کشورهایی که بدون هماهنگی با دولت سوریه وارد این کشور شده اند، باید خاک این کشور را ترک کنند.
مجری: بدون تردید ایران در حاشیه کنفرانس بین المللی مسکو، دیدارهای دوجانبه با روسیه برگزار کرده است. همکاری و هماهنگی های امنیتی میان روسیه و ایران در چه سطحی است؟
امیر حاتمی: این کنفرانس این فرصت را در اختیارمان قرار داد که از دیدگاههای مسئولان روسی و همچنین مقامات کشورهایی که در این کنفرانس شرکت کردند آگاه شویم. ایران و روسیه دو کشوری هستند که بیش از یک قرن روابط دوجانبه خوب و بدون هیچ گونه دشمنی و تنش با یکدیگر داشته اند. از این رو، فرصت خوبی برای ایجاد روابط قوی و توسعه روابط منطقه ای و بین المللی داریم. سال های اخیر، روابط بسیار خوبی داشتیم و گام های موثر و مهمی برای بالا بردن سطح روابط برداشتیم.
زمینه های خوبی برای روابط بی سابقه در مسیر همکاری دو کشور ایجاد کردیم. در خصوص همکاری های فنی و نظامی بین دو کشور، باید بگویم پس از امضای برجام و لغو تحریم های ظالمانه ای که دشمنان ایران به بهانه های واهی علیه ما اعمال کرده بودند، شروع به تقویت همکاری بین دو کشور کردیم و خواستار توسعه این روابط هستیم و برای توسعه این همکاری ها، توافقنامه هایی امضا کرده ایم. این موضوع شامل امنیت منطقه ای در دریای خزر، قفقاز و آسیای میانه می شود. ما منافع مشترکی در زمینه دفاعی داریم و بر لزوم حفظ امنیت در این مناطق، در مقابله با تروریست ها و افراط گرایان تاکید می کنیم.
از این رو، حفظ تمامیت اراضی کشورهای این منطقه و جلوگیری از مداخله در امور داخلی کشورها از اهمیت برخوردار است. این کشورها در معرض تهدیدهای تروریستی هستند و علت آن، معیارهای دوگانه آمریکا در سوریه است که به مسائل کنونی انجامیده است.
آمریکا برنامه های درازمدتی داشت و شاهد بودیم که واشنگتن چگونه از سران تروریست ها و عناصر مهم آنها دفاع کرد و اجازه نابودی آنها را در سوریه نداد و چگونه این عناصر به طور مخفیانه، به افغانستان منتقل شدند؟ این موضوعی نگران کننده است، زیرا امنیت این منطقه با تهدیدهای گسترده ای مواجه خواهد شد. موضع ما در قبال تضمین امنیت منطقه واضح و روشن است.
برای تضمین امنیت دریای خزر، ساز و کار خوبی در اختیار داریم. یکی از این سازوکارها نشست ایران، روسیه و آذربایجان است که نشست بسیار خوبی است. این کار برای تضمین امنیت دریای خزر، اقدام خوبی است. روابط بین کشورها در سطح بسیار خوبی در حال تقویت است.
مجری: نظر شما درباره گزارش هایی در خصوص (تروریستهای وهابی صهیونیستی) داعش در افغانستان چیست؟ این گروه پس از بیرون رانده شدن از سوریه و عراق، به افغانستان منتقل شد. از نظر ژئوپلتیک نظامی، انتقال داعش از سوریه و عراق به افغانستان را چگونه ارزیابی می کنید؟
امیر حاتمی: همان طور که اشاره کردم، در اینکه گروه هایی از داعش به افغانستان منتقل شدند، تردیدی وجود ندارد. فقط درباره شمار آنها اختلافاتی وجود دارد. برخی می گویند شمار آنها به 10 هزار نفر می رسد. دولت افغانستان این اطلاعات را تایید نکرده است؛ اما در هر حال، داعش در افغانستان حضور دارد.
بدون شک، برخی کشورها برای حفظ سران داعش تلاش می کنند. اما به نظر من، سوریه، عراق و افغانستان با یکدیگر تفاوت هایی دارند. داعش نمی تواند مانند سوریه و عراق، در افغانستان رشد پیدا کند، مگر این که آمریکا نقشه مهمی برای گسترش داعش در این کشور داشته باشد. همسایگان افغانستان برخلاف برخی همسایگاه سوریه اجازه تردد داعش را به افغانستان نخواهند داد. ملت افغانستان هم زمینه پذیرش داعش را ندارند، اما باید هوشیار باشیم و کشورهای همسایه ایران هم باید هوشیار باشند تا بار دیگر در این دام نیفتند.
مجری: میدانیم که ایران اخبار منتشر شده در خصوص تجهیز موشکی حوثی ها (انصارالله) را تکذیب کرد؛ اما در عین حال، از آمریکا خواست ادله خود را در خصوص ایرانی بودن موشک هایی که ریاض را هدف قرار داده است، ارائه کند. آیا آمریکا در پاسخ به این خواسته ایران، اقدامی انجام داد؟
امیر حاتمی: در این باره که این موشکها ساخت ایران نیستند، تردیدی نداریم. روشن است که این موشکها، ایرانی نیستند. ما می دانیم که اسنادی که به آنها استناد می کنند، جعلی است. به همین علت، درخواست کردیم که اسناد خود را ارائه و کارشناسان این اسناد را بررسی کنند؛ اما هیچ اقدامی در پاسخ به این خواسته ما انجام ندادند. شاید علت این باشد که آنها مطمئن هستند که این اسناد، جعلی است. از این رو، آنها را به کارشناسان ما ارائه نکردند.
مجری: پیش بینی های سعودی از زبان ولیعهد این کشور مبنی بر این که چند سال آینده، وارد جنگی با ایران خواهیم شد، آیا این اظهارات، برای پیش بینی آینده بوده یا با هدف قدرت نمایی یا برای بررسی میزان دشمنی میان ایران از یک سو، و عربستان و متحدان آن از سوی دیگر، مطرح شده است؟
امیر حاتمی: از شنیدن این سخنان بسیار متاسف شدم، ما در منطقه، دشمن واقعی به نام رژیم اشغالگر صهیونیستی داریم. همه ملت های اسلامی و ملت های دوستدار آزادی نباید اجازه دهند که این دشمن فراموش شود و باید توجه خود را به این موضوع متمرکز کنند. این موضوع مانع از توجه به رژیم صهیونیستی می شود؛ اما این اظهارات را کسی مطرح کرد که در اداره کشور بی تجربه است. وی در یک مرحله، برای جنگ یمن، ارزیابی هایی داشته است و پیش بینی کرده بود طی یک هفته به پایان برسد اما اکنون شاهد چهارمین سال جنگ هستیم؛ یمنی که مظلوم و فقیر است و توانمندیهای نظامی گسترده ای ندارد.
سعودی ها توان خروج از باتلاق یمن را ندارند. به همین علت، اگر بخواهیم میزان ارزش این اظهارات را ارزیابی کنیم، باید ببینیم ارزیابی های پیشین وی، درست بوده است. نکته مهم دیگر این است که آیا وی این اظهارات را به طور جدی مطرح کرده است یا نه؟ باید بدانیم که در جهان قدرت، توهم قدرت وجود دارد. برای مثال، برخی مانند هیتلر توهم قدرت داشتند. آمریکایی ها هم وقتی به عراق حمله کردند، توهم قدرت داشتند و تصور می کردند که می توانند این کشور را اشغال کنند و نهادها و حاکم نظامی بر آن را تعیین کردند؛ اما آمریکایی ها در همه این مسائل ناکام شدند. امیدواریم با گذشت زمان، وی تجربه کافی را به دست آورد و از توهم قدرت خارج شود.
جمهوری اسلامی ایران به تمامیت اراضی همه کشورها احترام می گذارد و آرزو می کنیم که همه ملت ها در رفاه باشند. ما در ایران، بر قدرت خود تکیه می کنیم و خدا را سپاس می گوییم که برای دفاع از کشور خود، از قدرت واقعی برخوردار هستیم. قدرت ما پس از تکیه بر خداوند، مبتنی بر دو موضوع است: نخست تکیه ما بر جوانان شجاع ایران است که قدرتمندانه از منطقه در برابر تروریست ها دفاع کردند و اکنون آمادگی و قدرت بیشتری دارند.
دومین عاملی که بر آن تکیه می کنیم، قدرت تسلیحاتی و دفاعی ماست. همه تجهیزات نظامی و فناوری های ما بومی است و در این زمینه به دیگران نیازی نداریم. این موضوع، ما را از مراحل گذشته متمایز می کند. ما توانمندیهای کاملی داریم. حتی هیچکس متمایل نیست که میزان توانمندی های نظامی و دفاعی ما را آزمایش کند. حتی ابرقدرت هایی که در گذشته ما را تهدید کردند، اکنون تمایلی برای این کار ندارند و نمی توانند این کار را انجام دهند.
مجری: از آنجا که کشورهای اروپایی، تصمیم های ترامپ درباره توافق هسته ای را نمی پذیرند؛ اما شاید این کشورها، همزمان درخصوص فعالیت موشکی ایران، با واشنگتن همبستگی داشته باشند، به نظر شما، موضع ناتو و به طور مشخص کشورهای اروپایی در قبال ایران، اعم از توافق هسته ای و فعالیت موشکی این کشور، موضعی یکپارچه است؟ آیا تهران در این مواضعِ تقریبا متناقض، راهی برای ایجاد اختلاف میان اعضای ناتو می یابد؟
امیر حاتمی: برجام، موفقیت جامعه بین المللی در رفع سوء تفاهمات از طریق مذاکره بود. ایران به همه تعهدات خود پایبند است و این توافق، توافقی جامع برای منافع ایران و همچنین طرف های دیگر است. به همین علت، همه باید از این منافع استفاده کنند. اجرا نکردن این توافق، به منزله ارسال پیامی برای جامعه بین الملل است مبنی بر این که نمی توان به توافق های بین المللی اعتماد داشت یا به آنها تکیه کرد و این موضوع، خطر مهمی برای صلح و امنیت بین المللی است.
به همین علت، به طور جدی در کنفرانس هشدار دادم که همگان باید به تعهدات خود پایبند باشند، زیرا مسئولیت اجرا نشدن این توافق، بر گردن طرفی است که به آن پایبند نیست، حال بهانه یا توجیه آن، هر چیزی که می خواهد باشد. این توافق باید به طور قاطع اجرا شود. نه چیزی به آن اضافه و نه چیزی از آن کم می کنیم.
مجری: با توجه به تناقض های موجود در سیاست های ترامپ، اگر نیروهای آمریکایی به مدت طولانی تری، و چه بسا برای همیشه در سوریه باقی بمانند، در این صورت، تهران در قبال حضور دائمی نظامیان آمریکایی در کشور متحد ایران، چه موضعی اتخاذ خواهد کرد؟
امیر حاتمی: هرگونه حضور دیگر کشورها داخل سوریه، باید بر اساس اجازه دولت سوریه باشد. در غیر این صورت، این کار به منزله نقض حاکمیت کشور سوریه است. همه کشورها باید بر این اساس رفتار کنند، زیرا هر گونه رفتاری مغایر این کار، پیامدها و نتایج بدی به دنبال خواهد داشت.
مجری: بر اساس برخی گزارش های تل آویو، تهران در سوریه پایگاه های نظامی دارد و در حملات اخیر به سوریه، این پایگاه های نظامی و انبار تسلیحات هدف حملات قرار گرفت. اکنون این سوال مطرح می شود که آیا ایران در سوریه، پایگاه های نظامی و کارخانه های تسلیحاتی دارد؟
امیر حاتمی: ایران، اسرائیل را رژیم اشغالگر می داند و آن را به رسمیت نمی شناسد. به همین علت، اظهارات مقامات آن به هیچ وجه برای ایران اهمیتی ندارد. اما این که یک طرف در سوریه نیروهایی مستقر کند یا پایگاه هایی در این کشور داشته باشد، به تصمیم دولت سوریه و دیگر طرف، چه ایران یا غیر ایران باشد بستگی دارد و فقط این دو کشور هستند که تصمیم های لازم را اتخاذ می کنند و این موضوع به هیچ طرف دیگری ربطی ندارد.
مجری: پس از پایان جنگ در سوریه، آیا ایران در سوریه، به عنوان کشور متحد خود، حضور نظامی دائمی خواهد داشت؟
امیر حاتمی: همان طور که گفتم این موضوع به تصمیم دولت ایران و سوریه بستگی دارد. ما به تضمین امنیت سوریه و وعده های خود برای تضمین امنیت در منطقه، پایبند هستیم و همه تلاش خود را به کار می گیریم که امنیت ملت های منطقه حفظ شود.