امروز؛ دومین نشست روحانی، پوتین و اردوغان درباره سوریه/ در نشست قبلی چه گذشت؟

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، روسای جمهور سه کشور ایران، ترکیه و روسیه امروز چهارشنبه ۱۵ فروردین دومین دور مذاکرات سه جانبه خود را پیرامون موضوع سوریه در آنکارا پایتخت ترکیه برگزار می‌کنند.

این نشست در امتداد مذاکرات آستانه و نشست سران سوچی، برای رایزنی و همکاری سه جانبه در خصوص مسائل سوریه خواهد بود.

نشست سوچی
دور نخست نشست روسای‌جمهور سه کشور فوق‌الذکر برای چاره‌اندیشی پیرامون وضعیت سوریه، چهارشنبه اول آذر ۹۶ (۲۲ نوامبر ۲۰۱۷) در سوچی روسیه برگزار شد. جاییکه آقایان «روحانی»، «پوتین» و «اردوغان» بر ضرورت اهتمام بیش از پیش همه طرفین درگیر در سوریه به آغاز روند سیاسی تاکید کردند و تصریح داشتند که «تهران»، «مسکو» و «آنکارا» تاکنون در چارچوب روند آستانه، نقش مهمی در جهت دادن به تحولات میدانی سوریه و تسهیل روند شکست تروریسم در این کشور داشته‌اند.

همگرایی سیاسی و میدانی میان ایران، روسیه و ترکیه
از محوری‌ترین توافقات حاصل شده میان ایران، روسیه و ترکیه در نشست سوچی، تاکید بر ضرورت حفظ تمامیت ارضی، حاکمیت، وحدت و استقلال سوریه بود. امری که در ایجاد همگرایی سیاسی و میدانی میان سه کشور جهت به شکست کشاندن تروریست‌های مستقر در سوریه بسیار حائز اهمیت بود. بگونه‌ای که پس از آن، دولت قانونی سوریه و ارتش این کشور دستاورد‌های قابل توجهی را در عرصه‌های سیاسی و میدانی کسب کردند که مهم‌ترین آن‌ها بازپس‌گیری غوطه‌شرقی از تروریست‌ها بود.

کنگره‌ مذاکرات ملی سوریه
همچنین یکی از نتایج مشخص نخستین دور نشست روسای جمهور ایران و روسیه و ترکیه پیرامون موضوع سوریه در سوچی، برگزاری کنگره سراسری گروه‌های مختلف سوری (اعم از موافقان و مخالفان بشار اسد) به منظور تدوین قانون اساسی جدید سوریه بود. کنگره‌ای که با عنوان «مذاکرات ملی سوریه» در روز‌های ۱۰ و ۱۱ بهمن سال ۱۳۹۶ در سوچی روسیه با مشارکت اکثر گروه‌های سوری و حضور بیش از یکهزار و ۶۰۰ نفر از افراد موثر در تحولات این کشور برگزار شد.

حضور «بشار اسد» در سوچی
نکته قابل ذکر آنکه، ۲۴ ساعت قبل از برگزاری نشست سوچی با مشارکت سران سه کشور موثر در سوریه شامل ایران، روسیه و ترکیه، پوتین رئیس جمهور روسیه در کاخ سوچی با «بشار اسد» همتای سوری‌اش دیدار کرده بود. امری که به معنای نقش غیرقابل انکار دولت قانونی سوریه در پیشبرد تحولات در این کشور پس از ۷ سال جنگ داخلی در آن بود.

عملیات ترکیه در شمال سوریه
اما نشست امروز روحانی، پوتین و اردوغان روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا از چند وجه قابل توجه است. نخست باید به عملیات ارتش ترکیه در شمال سوریه موسوم به عملیات «شاخه زیتون» اشاره کرد؛ عملیاتی که بهانه کلید خوردن آن توسط تُرک‌ها مقابله با گروه‌های کردی- سوری موتلف با «پ ک. ک» بود؛ گروه‌هایی که از منظر سران آنکارا تروریستی قلمداد می‌شوند. مقامات آنکارا اعلام کرده‌اند که هدفشان از لشکرکشی به شمال سوریه حضور دائمی در این کشور نیست بلکه هدفشان صرفا تامین امنیت مرزهای جنوبی‌شان با غلبه بر تروریست‌هاست.

عملیات شاخه زیتون که از اواخر دیماه سال ۹۶ آغاز شد منجر به تصرف شهر عفرین سوریه توسط ترکیه شده است. سران ترکیه بویژه اردوغان اخیرا از احتمال حمله به «منبج» دیگر شهر کردی شمال سوریه نیز سخن گفته‌اند.

البته تفاوت «منبح» با «عفرین» در این است که در «منبج»، آمریکایی‌ها پایگاه و نیرو دارند؛ از اینرو به اعتقاد کارشناسان، حمله ترکیه به منبج ناگزیر به درگیری نظامی میان قوای تُرک و آمریکایی خواهد انجامید.

آمریکا از سوریه می‌رود؟!
از سویی دیگر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا اخیرا اعلام کرده که به علت هزینه‌بر بودن حضور نظامی کشورش در غرب آسیا، نیروهایش را از سوریه خارج می‌کند. برخی کارشناسان معتقدند این موضع ترامپ صرفا تاکتیکی برای عدم حمله ترکیه به منبج است. از سویی دیگر برخی معتقدند اگر واقعا ترامپ با عقل تاجرمسلکانه‌اش به سبب فزونی هزینه‌ها قصد ترک سوریه را داشته باشد، آنگاه تحولات سوریه وارد مرحله جدیدی خواهد شد.

به هر ترتیب در نشست امروز سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه، اردوغان می‌تواند دلایل و توجیهات خود در حمله به شمال سوریه را به صورت مستقیم و بدون واسطه به همتایان ایرانی و روسی خود، انتقال دهد.

موفقیت‌های دولت و ارتش سوریه در «غوطه شرقی»
اما علاوه بر موضوع حمله ترکیه به شمال سوریه و احتمال خروج قوای آمریکا از این کشور، بحث دیگری که می‌تواند در نشست امروز سران سه کشور ایران و روسیه و ترکیه در آنکارا مطرح شود، پیشروی‌های ارتش سوریه در نبرد با تروریست‌ها بویژه موفقیت‌های حاصله در «غوطه شرقی» است. منطقه‌ای در حومه دمشق که تروریست‌ها آنجا را به مکانی برای ناامن کردن پایتخت سوریه تبدیل کرده بودند.

عملیات ارتش سوریه برای پاکسازی غوطه شرقی و شهرک‌های همجوار آن از جمله «دوما» از لوث وجود تروریست‌ها، در اوایل اسفند ۹۶ آغاز شد و برغم کارشکنی‌های آمریکایی‌ها برای اخلال در روند آن، با موفقیت پیش رفت.

سرانجام تروریست‌های مستقر در غوطه شرقی ضمن تسلیم شدن، شرایط خروج از این منطقه و عزیمت به سمت «ادلب» و «جرابلس» را پذیرفتند. روز دوشنبه هفته جاری (۱۳ فروردین) خبر رسید که ۲۰ اتوبوس حامل ۱۰۶۵ تروریست، منطقه دوما واقع در غوطه شرقی را به مقصد جرابلس ترک کردند.

بیشتر بخوانید:
ظریف: هیچ توجیهی برای نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه قابل قبول نیست/ بحران سوری با حمایت خارجی‌ها آغاز شد