خریداران آب سنگین ایران کدام کشور‌ها هستند؟
مطابق با بند ۱۰ توافقنامه برجام، به مدت ۱۵ سال، همه آب سنگین اضافی ایران باید برای صادرات در بازار‌های بین‌المللی عرضه شود.
طبق برجام، ایران باید میزان ذخیره آب سنگین خود را در مرحله اول اجرای توافق به کمتر از ۱۳۰ تن و در مرحله بعد به ۹۰ تن برساند.
حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور رئیس کمیته هسته‌ای مجلس اواخر اسفندماه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با اشاره به کارشکنی آمریکا درباره آب سنگین ایران گفت: طبق برجام مجاز نیستیم بیش از ۱۳۰ تن آب سنگین در داخل کشور ذخیره‌سازی کینم.
وی افزود: همچنین ما در برجام موظف شدیم که آب سنگین مازاد را در معرض و دردسترس فروش قرار دهیم.
رئیس کمیته هسته‌ای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: در حال حاضر در کشور عمان جایی را تهیه کرده ایم که آب سنگین مازاد بر ۱۳۰ تن را در آن کشور ذخیره سازی کنیم که هم در اختیار خودمان باشد و هم خریداران به آنجا دسترسی داشته باشند.
حجت الاسلام ذوالنور تصریح کرد: آمریکا قصد کارشکنی در زمینه خرید آب سنگین ایران را دارد و با این حال فروش آب سنگین ما تنها منحصر به آمریکا نیست با این حال ما به دنبال بازاریابی برای فروش آب سنگین ایران در دنیا هستیم.
وی با بیان اینکه فعلا تقاضا‌های خاصی برای فروش آب سنگین ایران نیامده است، گفت: با این حال مسئولان در حال مذاکره با برخی از کشور‌های اروپایی در زمینه فروش آب سنگین هستند.
آمریکا و روسیه؛ نخستین مشتریان آب سنگین ایران
عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه، پنجم اردیبهشت ماه ۹۵ در جریان یک مصاحبه تلویزیونی با اشاره به قراداد منعقد شده میان ایران و آمریکا برای فروش ۳۲ تن آب سنگین، گفت: «آمریکا مشتری اول خرید آب سنگین بود و روس‌ها و برخی کشور‌های دیگر ۱+۵ هم خواهان مذاکره با ما در این زمینه هستند».
در همین رابطه کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در همان مقطع گفت: بجز آمریکا و روسیه کشور‌های دیگری هم خواهان آب سنگین ایران هستند؛ به ویژه بعد از آنکه این دو کشور مهم دنیا طالب آن شدند.
کمالوندی همچنین درباره تقاضای کشور‌های اروپایی از جمله فرانسه برای خرید آب سنگین ایران گفته بود که «آن‌ها هنوز تا حدودی سردرگمی دارند و نمی‌دانند چگونه شروع کنند، چون یکسری مجوزات داخلی از مقامات خودشان می‌خواهند به همین علت به آن‌ها مطرح کردیم که لازم است کمک کنید تا زودتر مجوز‌های لازم داده شود تا مراودات داشته باشیم، به نظر می‌رسد این موارد به تدریج و در آینده‌ای نزدیک حل می‌شود».
ادعای آمریکا پیرامون آب سنگین ایران
اما در همان اوایل اجرایی شدن برجام در میانه‌های سال ۹۵ که بحث فروش آب سنگین ایران به آمریکا مطرح بود؛ واشنگتن سعی داشت به گونه‌ای القاء کند که خرید آب سنگین از ایران نه به سبب کیفیت این ماده تولید شده در ایران بلکه به سبب اجرای مفاد برجام است!
در همین رابطه روزنامه وال‌استریت ژورنال به نقل از مقام‌های ارشد آمریکایی گزارش داد که آمریکا به این دلیل آب سنگین ایران را می‌خرد که نگران توانایی و ظرفیت این کشور برای کاهش سریع ذخیره این ماده به عنوان یکی از شرایط توافق هسته‌ای است.
اما با توجه به تصریح مسئولان سازمان انرژی اتمی کشورمان مبنی بر مذاکره با سایر کشور‌ها برای فروش آب سنگین و همچنین با توجه به اینکه روسیه در همان اوایل اجرایی شدن برجام برای خرید ۴۰ تن آب سنگین ایران اعلام آمادگی کرده بود، صحت ادعای مطرح شده در گزارش وال استریت ژورنال مورد تردید قرار گرفت و مشخص شد که آمریکایی‌ها قصد دارند چنین القاء کنند که آب سنگین تولید شده در ایران از خلوص و کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و صرفا برای کاهش ذخایر این ماده است که وزارت انرژی آمریکا به خرید آن مبادرت ورزیده است.
خلوص و کیفیت بالای آب سنگین ایران بنا به نتایج کیفیت سنجی آزمایشگاه آمریکایی
آنطور که اصغر زارعان معاون سابق سازمان انرژی اتمی تاکید دارد، نتایج کیفیت سنجی بر روی آب سنگین ایران در آزمایشگاه بین‌المللی ساوانا آمریکا نشان می‌دهد که خلوص آن 99.75 است.