تشریح معایب و مزایای حذف مدارس تیزهوشان/ نفع حذف تیزهوشان بیشتر است

محمدرضا نیک‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه در خصوص حذف آزمون تیزهوشان در مقاطع دبستان دوره اول گفت: حذف آزمون تیزهوشان یکی از اقدامات خوب وزارت آموزش و پرورش بوده است چرا که در طی سال‌های گذشته برگزاری اینگونه آزمون‌ها در مقاطع ابتدایی علاوه بر بار مالی زیادی که برای خانواده‌ها به دنبال داشته منجر به مشکلات روحی _ روانی در دانش‌آموزان این مقاطع شده است.

وی افزود: براساس آمار‌های موجود، در آزمون‌های تیزهوشان از هر ۱۶ داوطلب ۱ نفر به‌عنوان فرد تیزهوش انتخاب می‌شد که این امر در ۱۵ فرد رد شده در آزمون بروز مشکلات روحی روانی به دنبال داشت؛ بنابراین با اعطای حس خوب تیزهوشی به یک دانش‌آموز مابقی دانش‌آموزان احساس کمبود، ناتوانی و عقب‌ماندگی علمی را در خود پرورش می‌دادند.

کارشناس آموزشی خاطرنشان کرد: در اهداف جدید اموزش و پرورش و آموزشی دنیا ۹ سال اول زندگی هر فردی بهترین زمان برای شخصیت‌ُسازی است بنابراین باید توانایی‌های فردی و اجتماعی فرزندان را در این گروه سنی پرورش داده و در پی ارتباطات اجتماعی و فرایند جامعه پذیری آموزش‌های لازم را ارائه داد. بر این اساس دوره دبستان در طی چند سال اخیر به جای افزایش مهارت زندگی به یک رقابت جهت نشان دادن توانایی‌های هوشی دانش‌آموزان تبدیل شده بود.

وی عنوان کرد: نسبت افراد ایرانی به جمعیت شرکت‌کننده در آزمون‌های تیزهوشان ده برابر نرم جهانی است که این امر خود منجر به نگرانی در زمینه پرورش مهارت‌های شخصیتی در دانش‌آموزان دبستان می‌شود چرا که بسیاری از افرادی که در آزمون‌های تیزهوشان شرکت می‌کنند و خود را در شرایط استرس‌زا و رقابت قرار می‌دهند صرفاً تیزهوش نبوده و از فاکتور‌های لازم برای ورود به مدارس تیزهوشان برخوردار نیست بنابراین سطح آموزشی شرکت‌کنندگان این گونه آزمون‌ها از فاکتور‌های ایده‌آل برای انتخاب توانایی افراد برخوردار نیست.

نیک‌نژاد در ادامه گفت: انجام آزمون‌های تیزهوشان جنبه علمی نداشته و تنها فرزندان را در مقابل فشار‌هایی بیش از ظرفیت وجودی آن‌ها قرار می‌دهد که در قبال هزینه‌های بالا، عدم موفقیت در آزمون به نوعی سرخوردگی در فرد تبدیل می‌شود.

وی حذف آزمون‌های تیزهوشان در شرایطی که تنها کمتر از دو ماه دیگر به برگزاری آن زمان باقی است گفت: اجرای این طرح نیز به ضرر برخی از دانش‌آموزان تمام شد. چرا که تنها دو ماه به زمان برگزاری آزمون تیزهوشان باقی مانده بود که نسبت به حذف آن از جانب آموزش و پرورش اقدام شد در این میان تعدادی از دانش‌آموزان که در طی سال تحصیلی ۱۳۹۶ تلاش‌های خود را نسبت به شرکت در آزمون کرده بودند با منحل شدن این آزمون‌ها مواجه شدند که این امر یکی از انتقاد‌های وارد شده به اقدام وزارت آموزش و پرورش است چرا که حذف آزمون‌های تیزهوشان باید در ابتدای سال تحصیلی جدید عملیاتی شده و اجرای آن گام به گام به جلو می‌رفت.

کارشناس آموزشی افزود: متأسفانه در برخی از موارد شاهد بیماری ساختاری در نظام وزارت آموزش و پرورش هستیم که با وجود برخی تصمیمات شخصی مؤسسات تجاری و آموزشی در سایه حمایت برخی مسئولین فعالیت خود را آغاز کرده و تا چارچوب آموزشی مدارس پیش رفته‌اند. بنابراین کسب درآمد از طریق برگزاری آزمون‌های تیزهوشان نیز در سطوح آموزشی مدارس فضا را برای فعالیت مؤسسات آموزشی فراهم کرده است.

وی عنوان کرد: حذف آزمون تیزهوشان در شرایط فعلی با انتقاد‌هایی همراه است بر این اساس اعمال نظر و نفوذ از جانب مجلس و دولت در اجرای طرح جدید می‌تواند رسیدن به هدف اصلی را با مشکلاتی روبرو کند. بنابراین با اجرای این طرح باید سیاست‌های آموزشی اعمال شود. در این میان بسیاری از معلم‌های با سابقه وزارت آموزش و پرورش نسبت به حذف اینگونه آزمون‌ها موافقت خود را اعلام کرده‌اند چراکه برگزاری این آزمون‌ها منجر به برتری برخی از معلم‌ها در شرایط آموزشی شده و دانش‌آموزان تیزهوش را از فضای اجتماعی و آموزشی مدارس دور کرده بود.

نیک‌نژاد اذعان داشت: استقبال خانواده‌ها از مدارس غیرانتفاعی در طی سال‌های آینده نیز یکی دیگر از انتقاد‌هایی است که به اعمال این طرح وارد می‌شود. در حالیکه مدارس پولی و غیرانتفاعی در کمال بی‌عدالتی در فضای آموزشی و اجتماعی را جور دیگری برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند، وزارت آموزش و پرورش با اجرای طرح حذف آزمون تیزهوشان سعی دارد دانش‌آموزان با لایه‌های اجتماعی متفاوت را در یک فضای آموزشی یکسان قرار داده و حس اجتماعی شدن و شخصیت پذیری آن‌ها را تقویت کند. 

وی در ادامه اظهار داشت: با حذف آزمون‌های تیزهوشان مخالفتی با تربیت افراد باهوش در مدارس نداریم بلکه می‌توان به منظور بها به دانش‌آموزان تیزهوش ساعات آموزشی بیشتری را به این دانش‌آموزان در فضای مدرسه اختصاص دهیم تا علاوه بر حفظ شرایط اموزشی یکسان برای همه دانش آموزان از افراد باهوش مدارس حمایت شود که این امر نیازبه مدیریت دقیق در ساختار نظام آموزش و پرورش دارد.