امین زبان و ادب پارسی کتابی درباره گسترش زبان فارسی+عکس

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، کتاب "امین زبان و ادب پارسی" راهکار‌های علمی و عملی حضرت‌آیت‌الله‌العظمی‌خامنه‌ای (مدّظّله‌العالی) رهبر معظّم انقلاب اسلامی درباره‌ پویش و گسترش زبان و ادبیّات فارسی را مطرح می نماید.

این کتاب، شامل دو مقدمه و هفت فصل در ارتباط با موضوع‌های زیر می‌باشد، که به کوشش محمدحسن مقیسه گردآوردی و به زینت طبع آراسته شده و توسط انتشارات انقلاب اسلامی ایران به چاپ رسیده است.

۱- فصل اول: زبان ملی و ادبیات
۲- فصل دوم: زبان و ادبیات فارسی در رهگذر تاریخ، سیاهراه گذشته، گذرگاه اکنون و افق پیش‌رو
۳- فصل سوم: بررسی حال و روز زبان فارسی از پنجره‌ی ویژگی‌ها و راهکارها، موانع، سستی‌ها و کوتاهی‌ها
۴- فصل چهارم: وظایف رسانه‌ها، سازمان‌ها و شیفتگان در پاسداشت زبان و ادبیات فارسی
۵- فصل پنجم: آموزش و گسترش زبان و ادبیات فارسی در ایران و جهان
۶- فصل ششم: زبان فارسی و ویرایش
۷- فصل هفتم: دُرواژه‌ها

چند نکته در خصوص این اثر ارزشمند از نگاه پژوهشگر کتاب:

آشکارا پیدا است که همنشینی «زبان» و «ادب» پارسی در کنار یکدیگر و نقش بستن این دو عنوان بر پیشانی کتابی واحد، به معنی پرداختن آن کتاب به همه‌ی شاخه‌های زبان و ادب فارسی نمیتواند بود؛ زیرا نه آن همه در یک مجلَّد بگنجد و نه این توانایی در نهاد هیچ مؤلّف است که به شرح جملگی آستین بالا زند. بنابراین، روزی که پردازش موضوع زبان فارسی را پیشنهاد دادم، گمان بر این نبود که ادب پارسی نیز بتواند پابه‌پای موضوع زبان فارسی به کاوش درآید، امّا این کمترین در میانه‌ی پژوهش بدین نتیجه رسید که اگر درخت زبان و ادب پارسی همان درخت کهن‌زیستِ هزارساله‌ای باشد که به بلندای عمرش شاخه و برگ از تنهاش بیرون زده، در این کتاب تنها به شاخسارانی پرداخته شود که بر شکوفه‌های زبان فارسی سایه گسترده‌اند؛ به بیانی دگر، پایه و مایه‌ی اصلی این دفتر، پرداخت و گرایش به زبان فارسی است، ولی به ناگزیر از ادبیّاتی که بر زبان فارسی نیز بسته آمده، سخن رفته است.

امینِ زبان و ادب پارسی، واگویه‌ی دلدادگی‌ها و دلمشغولی‌های رهبر دانشگرای انقلاب اسلامی است در خصوص موضوع زبان فارسی، که با آنکه مرتبت بلند و اوّل ایشان، مرجعیّت دینی و راهبری الهی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی است و بر همین بنیاد، حوزه‌ی کاری و تنوّع فعّالیّتهای حضرتشان رنگین‌کمانی از موضوع‌های گوناگون و فراوانِ سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی، تا روابط بین‌الملل، جهان اسلام و ... را در برمیگیرد و با آنکه میزان نشست و برخاست‌های شخصیّتهای علمی و اداری، داخلی و خارجی، و حتّی مردم عادّی کوچه و بازار از کسبه تا کارگران و کشاورزان و دانشجویان و استادان حوزه و دانشگاه و نخبگان و فرهیختگان و روحانیان با ایشان در طول سال پُر شمار میباشد، و فراوانی مطالعه‌ی ایشان در مطالب گونه‌گون به فراوانی مشاغلی که به حیث رهبری باید بدان‌ها بپردازند، شاید از شماره خارج باشد ـ. با همه‌ی این احوال و با همه‌ی این کار‌ها ـ. توجّه ویژه‌ی آن بزرگ به موضوع زبان فارسی، کارکرد، ابعاد تأثیر و تأثّر آن، حوزه‌ی جغرافیایی و جایگاه شایسته‌ای که این زبان میتواند در تراز علمی و مناطق فارسی‌زبان دارا باشد و بسی موضوع‌ها و مباحث ریز و درشت دیگرِ این حوزه، نشان از حسّاسیّت و نگاه ژرفنگر و داهیانه‌ی ایشان بر این موضوع دارد که برای زبان و ادب فارسی جایگاهی همسانِ جایگاه مباحث مهمِّ جاری جامعه قائل هستند و نگران پویه و رُویه و رَویّه‌ی آن.

این کتاب اوّلین جستار است که به بازتاب گوشه‌ای از دیدگاه‌های ادبی حضرت آیت‌اللّه‌العظمی خامنه‌ای (مدّظلّه) اختصاص یافته است. ایشان جدای از آنکه خود تجربت کرده‌ی سرد و گرمِ تألیف و ترجمه‌هایی چند هستند، در نقد ادبی و تحلیل رمان و داستان و شعر (آزاد، نیمایی، کلاسیک) و نیز تاریخ ادبیّات و آثار و اشعار شاعران و نویسندگان، بویژه در شاخه‌های تازه‌روییده‌ی ادبی همچون ادبیّات انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس، اشعار آئینی، شعر‌های منقبتی در رسا و رثای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و حتّی بررسی داستان‌های ریز و درشت غربی و نویسندگانشان، مطالب خواندنی و نوِ فراوانی در لابه‌لای سخنانشان و یا در جلسه‌هایی مستقل بیان کرده‌اند، که امید است بهنگام به دست و دیده‌ی مشتاقان و جامعه‌ی ادبی رسانده شود و این مجلَّد، درِ باغ سبزی باشد بر روی آن گلستان رنگارنگ، تا در روزگارانی که به دوری و دیری نرسد، مشامِ جان دوستداران به شمیم آن عطرآگین گردد.

توجّه به آهنگ کلام، موسیقی جمله‌ها، هم‌آوایی واژه‌هایی که دوشادوش یکدیگر به هم‌آهنگی و هماهنگی پایاپای رسیده‌اند و، چون نغمه‌ای جان‌فزا بر جان آدمی راحت و آرام و نرم فرود می‌آیند؛ تدبّر در رازواژه‌های تضاد که در جمله‌های مثبت و منفی، حروف و حرکات و واژه‌های مخالف، چه از نگاه معنا و چه از نگره‌ی آهنگ خود مینمایند، زیر نظر گرفتن آرایه‌های لفظی و معنایی، چون سجع‌ها و جناس‌ها و مزدوجها؛ و نیز حذف‌های به قرینه، تقدّمِ مسند بر مسندالیه یا برعکس، تشبیه‌های درخشان و همه‌کس‌فهم، جایگزینی فعل‌های ماضی به جای مضارع یا به عکس، طرح جمله‌هایی که با پرسش‌های استفهام انکاری همراه است، استفاده از آیات و روایات و اشعار و ضرب‌المثل‌ها و تکیه‌کلام‌ها در چرخش کلمات و طول و عرض جمله‌ها و سرعت و شتابی که در خواندن به خواننده دست میدهد و این راز از گزینش واژگان تراش‌خورده و متناسب با متن و شیوایی جملات دانسته میگردد، و بسی نوآوری‌های ذوقی دیگر، که پُرشمارند و فقط با خوانش پیام‌های مکتوب بر جان و دل مینشینند، نشانگر گوشه‌ای از هنر نوشتاری آن مرد دانش‌گزین و فحلِ این روزگاران است و نیز انگیزه‌ی روشنِ گردآورنده‌ی این مجموعه، که نخواست کام خوانندگان کتاب و خواستاران آن عزیز را از شیرینی کلام و پیام رهبرِ آیینه‌به‌دستشان بی‌بهره گذارد.