پرونده حاشیه ساز خرید واگن های مترو همچنان نا معلوم!

به گزارش گروه فضای مجازی ،  برای تکمیل سیستم ریلی متروی کشور نیاز به ۴۰ هزار واگن جدید داریم و تا ده سال آینده نیاز کشور به این واگن‌ها باید تامین شود. اکنون ۱۳۰۰ واگن مترو در کشور وجود دارد که هزار واگن در تهران و بقیه در کلان شهر‌های دیگر فعال هستند. تمام این واگن‌ها متعلق به کارخانه CRC چین بوده و جنس همه آن‌ها از کربن استیل است.

در تمام دنیا استفاده از کربن استیل در ساخت واگن منقرض شده است، زیرا هر واگن کربن استیل ۳ تن سنگین‌تر از واگن‌های آلومینیومی بوده و در مجموع با ادوات و تجهیزات دیگر وزن هر واگن کربن استیل ۱۰ درصد از واگن‌های آلومینیومی بیشتر می‌شود و در نتیجه واگن‌های کربن استیل علاوه بر طول عمر پایین‌تر استقامت کمتری دارند و همچنین موجب هدر رفت سوخت بیشتر و آلودگی بیشتر محیط زیست می‌شوند.

از طرف دیگر، کارخانه‌های واگن سازی داخلی در این سال‌ها توانسته اند، ۲۸ درصد پروسه ساخت واگن مترو را در داخل کشور اجرا کنند و برای ۷۲ درصد مابقی نیاز به واردات داشته ایم. همچنین اکنون این ۵ کارخانه واگن سازی مترو تنها با حدود ۱۵ درصد توان خود مشغول فعالیت هستند و این موضوع نشان دهنده وجود ضعف اساسی در این صنعت ملی است. بعد از ۱۵ سال هنوز نتوانسته‌ایم صنعت واگن سازی را در کشورمان بومی کنیم در حالی که در افق ۱۴۰۴ هدف گذاری شده بود تا این صنعت بتواند ۵۵ درصد نیاز واگن سازی کشور را تامین کرده و حتی پیش بینی شده بود در صورت تزریق منابع مالی بیشتر به صنعت واگن سازی به ۸۵ درصد تولید واگن مورد نیاز در داخل دست یابیم.

کارخانه CRC چین در مزایده‌ای که در سال‌های گذشته رخ داد هر واگن را با قیمت یک میلیون و ۲۲۰ هزار یورو به ایران فروخت در صورتی که قیمت جهانی واگن، آن هم برای واگن‌های آلومینیومی ۹۹۰ هزار یورو بود. جالب است بدانیم که تنها کارخانه‌ای که در کل دنیا و حتی خود چین واگن با جنس کربن استیل می‌سازد، همین شرکت CRC چین است که متاسفانه این خط را برای تولید محصول و صادرات به ایران زنده نگه داشته است؛ با یک ضرب و تقسیم ساده ذهن خیلی از کارشناسان و مردم به سمت پورسانت‌های میلیونی در قرارداد‌های واگنی می‌رود.

با توجه به همه این موارد روشن است که تغییر بنیادی دیدگاه نسبت به ساخت و واردات واگن‌های مترو در آینده ضروری بوده و در صورتی که فکر عاجلی برای این صنعت کلان کشور نشود باید منتظر آلودگی بیشتر در کلان شهر‌ها و صرف هزینه‌های هنگفت جانبی آن باشیم.

سال گذشته بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت از طریق سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به موضوع خرید واگن‌های مترو ورود کرد و مذاکراتی با شرکت آلستوم فرانسه و ترنس مش هولدینگ روسیه صورت گرفت. در پی آن نیز مسئولان امور بین‌الملل ایدرو جلسات مشترکی را با شرکت اشتدلر سوئیس و زیمنس آلمان صورت دادند. همچنین شرکت واگن سازی پوژن چین نیز وارد گود رقابت شد و کم کم مسئولان توانستند با چانه زنی قیمت هر واگن آلومینیومی که به روزترین واگن ساخته شده در کل جهان بود را حتی تا ۹۶۰ هزار یورو کاهش دهند.

در مذاکرات مذکور ۲ هدف مهم پیگیری می‌شد؛ اول انتقال تکنولوژی و دوم افزایش اشتغال زایی. مسئولان روابط بین‌الملل در پی آن بودند که بتوانند با بستن قرارداد با بهترین کارخانه‌های تولید کننده واگنی در دنیا علاوه بر ورود فناوری جدید به کشور کارخانه‌های واگن سازی داخلی را که تنها با ۱۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کردند، فعال کنند. ادامه این مذاکرات بارقه‌های امید را در کارخانه‌هایی مانند آذر آب اراک روشن کرد تا شاید بتوانند خود را از تعطیلی و ورشکستگی نجات دهند.

نکته مثبت دیگر قرارداد‌های جدید واگنی، استفاده از منابع فاینانس خارجی و به کار گیری منابع کم از طرف ایران بود که می‌توانست موجب ذخیره منابع بیشتری در این حوزه در کشور شود. بر اساس مصوبه سازمان برنامه و بودجه، ۲ هزار میلیارد یورو برای خرید واگن اختصاص داده شده بود، اما مسئولان ادعا می‌کردند که می‌توانند با ۴۰۰ میلیون یورو قائله پر سرو صدای خرید واگن‌های مترو را خاتمه دهند.

از طرف دیگر بسیاری از کارشناسان امر اعتقاد دارند که ورود شرکت‌های معتبر اروپایی و بستن قرارداد با ایران می‌تواند زمینه ساز تحکیم روابط بین‌الملل کشور بوده و دست اتحادیه اروپا را برای از سر گیری تحریم‌ها کوتاه کند، زیرا کشور‌های سوئیس و آلمان عضو شورای ۱+۵ بوده و با ورود شرکت‌های معتبر این کشورها، بسیاری از کشور‌های دیگر نیز به بازار ایران اعتماد کرده و این موضوع می‌تواند ورود بسیاری از شرکت‌های خارجی به کشور باشد.

ادامه مسیر پر چالش گفتگو‌ها برای مشارکت تولید با شرکت‌های مطرح خارجی، امریست که این روز‌ها اذهان بسیاری از مسئولان و تصمیم گیران را به خود مشغول کرده است و بنظر می‌آید موانع خارجی و بعضا داخلی در این میان، روند مذاکرات را به تاخیر می‌اندازد و باید دید مسئولانی که سال‌ها با سیاست‌های اشتباه خود نتوانستند کارخانه‌های واگن سازی داخلی را به خودکفایی برسانند و حتی بسیاری از این کارخانه‌ها همچون کارخانه واگن پارس و پلور سبز را به ورطه نیمه تعطیلی کشاندند، آیا این بار هم با اتخاذ سیاست‌هایی که در آن منافع ملی تحت الشعاع منافع شخصی قرار گرفته است، دست به واردات صرف و بی هدف از خارج خواهند زد یا با تنظیم قرارداد‌های درست، کشور را در طول زمان به سمت خودکفایی تولید واگن مترو پیش خواهند برد.

در پایان این سوال مطرح می‌شودچه کسی یا چه کسانی نمی‌خواهند که قرارداد‌های واگن سازی سر بگیرد. باید دید در آینده چه تصمیماتی در حوزه واردات و تقویت صنعت واگن سازی کشور توسط مسئولان گرفته خواهد شد و آیا مردم می‌توانند در هوای پاک‌تر کلان شهرها، سوار بر واگن مترو‌هایی با کیفیت بالا شوند؟

 

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

 

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.