دفاع و امنیت پیش و پس از انقلاب اسلامی

به گزارش گروه فضای مجازی ، پس از گذشت ۴ دهه از عمر انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی عمق استراتژیک خود به فراتر از مرزهایش گسترش داده و امروز در شرق مدیترانه با دشمنانش می‌جنگد:

پیش از انقلاب اسلامی، ایران به عنوان یکی از همپیمانان اصلی آمریکا در منطقه از وضعیت خوبی در حوزه تجهیزات نظامی برخوردار بود. ارتش ایران در آن زمان جزو ارتش‌های قدرتمند جهان از نظر مادی به شمار می‌رفت، به خصوص در حوزه هوایی با به کارگیری جنگنده‌هایی مانند اف-۱۴ به عنوان تنها دارنده این جنگنده بعد از آمریکا، یکی از به روزترین ارتش‌های جهان بود و در منطقه غرب آسیا نیز در زمینه قدرت نظامی از منظر تجهیزات نظامی حرف اول را می‌زد.

اما همه آنچه که ایران در آن دوران داشت، عاریتی بوده و حتی امکان این در داخل کشور وجود نداشت که ایرانی‌ها تعمیرات سبک ادوات آمریکایی ارتش را هم خودشان انجام دهند و عملا یا مستشاران آمریکایی این قبیل کار‌ها را انجام می‌دادند یا باید قطعات به آمریکا ارسال می‌شد.

حضور ۴۵۰۰۰ هزار مستشار آمریکایی در ایران و هزینه‌های هنگفت شاه برای خرید تسلیحات از آمریکا خود گویای این امر است. آما آنچه موجب شده بود تا آمریکا پیشرفته‌ترین تجهیزات خود را در اختیار ایران بگذارد، دو دلیل عمده داشت. اول آنکه آمریکایی‌ها بعد از جنگ ویتنام، به دنبال بازاری برای فروش تسلیحات خود بودند تا از این طریق بتوانند درآمد سرشاری را نصیب خود کنند و از سوی دیگر به دنبال رژیمی بودند تا به وسیله آن و بدون صرف هزینه، منافع خود و همپیمانان اصلی‌شان در منطقه را تامین کنند.

در همین رابطه هنری کسینجر در کتاب سال‌های کاخ سفید که در سال ۵۷ منتشر شد، نوشته است: «شاه از ما کمک نظامی بلاعوض نمی‌خواست و هزینه‌های مربوط به خرید اسلحه و تجهیز نیرو‌های نظامی خود را از محل درآمد نفت تأمین می‌کرد. برای آمریکا چه بهتر از اینکه نه فقط برای تأمین منافع حیاتی خود در خلیج فارس کمترین هزینه‌ای از جیب مالیات‌دهندگان آمریکایی نمی‌پرداخت، بلکه تولیدات کارخانه‌های اسلحه‌سازی خود را به قیمت خوب می‌فروخت.»

ارتش ایران با تمام تجهیزات آمریکایی و غربی که داشت، پیش از انقلاب اسلامی به یک نیروی کاملا وابسته تبدیل شده بود، چیزی که آمریکایی‌ها در قرارداد‌های نظامی آن را با عدم اجازه ورود متخصصان ایرانی به حوزه تعمیرات و پشتیبانی، محقق کرده بودند. به همین دلیل یعنی وابستگی شدید ارتش ایران به آمریکا و از سوی دیگر با قطع کمک‌های مستشاری و پشتیبانی، ارتش بعد از مدتی از حمله نظامی بعثی‌ها به ایران، دیگر توان اقدام عملیاتی موثر نداشت همانطور که در آغاز تجاوز صدام به ایران، آمریکایی‌ها برآوردی به صدام حسین داده بودند که می‌گفت: ایرانی‌ها تا ۶ ماه دیگر توان استفاده از نیروی هوایی خود را ندارند.

انقلاب پیروز شد؛ ارتش جان تازه گرفت

اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی رژیم پهلوی و به دنبال قطع روابط ایران و آمریکا، اکثر قرارداد‌های تسلیحاتی که بین ایران و آمریکا بسته شده بود به صورت یک طرفه از سوی آمریکا فسخ شد و پول‌هایی که ایران برای اجرای این قرارداد‌ها پرداخته بود، از سوی آمریکا بلوکه شد.

کشوری که تا دیروز در وابستگی کامل نظامی به آمریکا به سر می‌برد، حالا به یک باره از تمامی پشتیبانی‌های نظامی و تسلیحاتی آمریکا و حتی سایر کشور‌ها نیز محروم شده و عملا انقلاب نوپای ملت ایران در کوران حوادث بعد از انقلاب، با مشکلات زیادی در حوزه امنیتی - دفاعی روبرو شده و بیش از هر زمان دیگری به پشتیبانی از تجهیزات نظامی خود نیازمند است.

یکی از اولین کار‌ها پس از وقوع انقلاب اسلامی، ایجاد تغییر در ساختار نیرو‌های مسلح بود که از جمله این تغییرات، ایجاد نهاد‌ها و سازمان‌های جدید برای دفاع از انقلاب مانند سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی، کمیته انقلاب اسلامی و وزارت اطلاعات است.

درست در همین اوضاع که ساختار نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی هنوز قوام پیدا نکرده بود، آمریکایی‌ها که اطلاع کاملی از وضعیت نظامی ایران داشتند، صدام را به حمله همه جانبه به ایران ترغیب می‌کنند و ارتش صدام حسین در ۳۱ شهریور ماه سال ۵۹ به ایران حمله کرد. با آغاز جنگ تحمیلی جمهوری اسلامی ایران تحریم‌های گسترده تسلیحاتی را نیز تجربه می‌کند و برای تعمیر و نگهداری تجهیزات پیشرفته خود، دچار مشکل جدی می‌شود. اما در مقابل، کشور عراق از پشتیبانی کامل قدرت‌های شرقی و غربی بهره‌مند بود و روز به روز تجهیزات و تسلیحات پیشرفته تری را دریافت می‌کرد.

در چنین شرایطی، ایران نیز می‌بایست برای اداره جنگ فکری می‌کرد. در همین زمان، متخصصان جوان ایرانی کار طراحی و ساخت تجهیزات مورد نیاز را شروع می‌کنند و به پیشرفت‌های قابل توجهی هم می‌رسند که از آن جمله می‌توان به ساخت راکت و گلوله‌های توپخانه برای شلیک به سوی مواضع دشمن بعثی اشاره کرد.

در سال ۶۳ و در کوران جنگ تحمیلی، اولین پایه‌های فناوری موشکی در ایران گذاشته می‌شود که در سال‌های پایان جنگ با تولید راکت‌های زلزال به ثمر می‌نشیند و در اوایل دهه ۸۰ نیز با ارتقا راکت زلزال، موشک‌های فاتح ۱۱۰ طراحی و تولید می‌شوند.

اما دوران پس از جنگ فرصت مناسب‌تری را در اختیار نیرو‌های مسلح ایران قرار می‌دهد که فعالیت‌های علمی خود را که از دوران دفاع مقدس آغاز کرده بودند را با سرعت بیشتری ادامه دهند. این فعالیت‌ها که در دهه ۷۰ شمسی کم کم به ثمر می‌نشیند، نوید آن را می‌دهد که ایران در آینده به یکی از قدرت‌های نظامی منطقه تبدیل می‌شود.

در اواسط دهه ۷۰ شمسی رونمایی ایران از موشک‌های سری شهاب و به ویژه موشک شهاب ۳ حیرت جهان را برمی‌انگیزد. هیچ کس فکر نمی‌کرد کشوری که تا دو دهه پیش کاملا وابسته به آمریکا و غرب بود، حالا بدون کمک خارجی به یکی از پیشرفته‌ترین علوم نظامی دست پیدا کرده و موشکی با برد قریب به ۱۲۰۰ کیلومتر ساخته است.

در سال‌های بعدی، اما با گسترش سطح تهدیدات علیه انقلاب اسلامی می‌بایست پیشرفت‌های بیشتری در عرصه دفاعی کشور صورت می‌گرفت. بر همین اساس و متناسب با تهدیدات، کار برای طراحی و ساخت سامانه‌های مورد نیاز نیرو‌های مسلح نیز آغاز شد.

این فعالیت‌ها در حوزه موشکی منجر به ساخت طیف متنوعی از موشک‌های بالستیک و نقطه‌زن مانند قدر، فاتح، سجیل، عماد، ذوالفقار و خرمشهر در حوزه بالستیک‌ها شد که قادرند با دقت بالا، اهداف خود را در فواصل مختلف مورد اصابت قرار دهند.

در حوزه فناوری پهپادی نیز ایران پیشرفت‌های قابل توجهی کرده و موفق به ساخت انواع پهپاد‌های رادارگریز و با مداومت پروازی بالا مسلح به بمب‌ها و موشک‌های نقطه‌زن شده است به طوری که امروز جزو ۵ کشور مطرح در حوزه پهپادی است.

در حوزه پدافند هوایی هم نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی امروز قادرند انواع سامانه‌های راداری و موشکی را طراحی و تولید کنند و تمامی مراحل آموزش و به کارگیری این سامانه‌ها نیز در داخل کشور صورت می‌گیرد.

در حوزه رزم دریایی، نیرو‌های دریایی ارتش و سپاه ضمن تامین امنیت آب‌های سرزمینی ایران در خلیج فارس و دریایی عمان و دریایی خزر، با حضور در آب‌های آزاد توانسته‌اند امنیت کاروان‌های تجاری جمهوری اسلامی را در نقاط مختلف جهان تامین کنند. در همین زمینه نیرو‌های مسلح کشورمان موفق به ساخت انواع موشک‌های کروز و بالستیک ضدکشتی مانند موشک‌های کروز قادر و قدیر و نور و همچنین موشک‌های بالستیک ضدکشتی خلیج فارس و هرمز شده‌اند.

علاوه بر این، صنایع دفاعی کشورمان موفق به طراحی و ساخت انواع شناور‌های مورد نیاز نیرو‌های مسلح مانند ناوشکن‌ها، زیردریایی‌ها و شناور‌های تندرو موشک انداز نیز گام‌های موثری برداشته شده است.

منطقه؛ مبارزه برون مرزی ایران با دشمنان

اما آنچه بیش از هر چیز در حوزه دفاعی و امنیتی در ایران پس از انقلاب به چشم می‌خورد آن است که جمهوری اسلامی تمامی این پیشرفت‌ها را در زمانی به دست آورده است که نه تنها با تحریم‌های سختگیرانه و گسترده‌ای روبرو بوده است، بلکه با انواع تهدیدات نیز مواجه بوده و همواره از سوی ابر قدرت‌ها و یا عوامل آن‌ها مورد تهدید واقع شده است.

امروز جمهوری اسلامی ایران توانسته است علاوه بر آنکه امنیت خود را تامین کند، عمق استراتژیک خود را گسترش داده و در ورای مرز‌های خود با دشمنانش درگیر شود.

مقابله جمهوری اسلامی با فتنه داعش و پایان دادن به حاکمیت این گروه تروریستی از جمله مهمترین اقدامات سالیان اخیر برون‌مرزی ایران است. زمانی که شاه آخرین روز‌های حکومتش در ایران را سپری می‌کرد، ایران در منطقه نفوذ زیادی نداشت چه اینکه حکومت شاه با هزینه خودش و البته حمایت سیاسی اسرائیل، آمریکا و غرب، از منافع آن‌ها دفاع می‌کرد، اما بعد از انقلاب اسلامی به دلیل استقلال‌طلبی ملت ایران و ایجاد یک شوک انقلابی با محوریت اسلام، در سطح منطقه، مردم منطقه متوجه چپاول ثروت مسلمانان توسط این رژیم‌ها شدند.

تا پیش از انقلاب اسلامی رژیم صهیونیستی با اشغال فلسطین و لبنان و بخش‌هایی از سوریه مانند بلندی‌های جولان موفق شده بود بخش مهمی از کشور‌های منطقه را تحت سیطره خود داشت. این روند با شکست ارتش‌های عربی در جنگ‌های شش و شانزده روزه تقویت هم شده بود و کشور‌های عربی و اسلامی عملا توان مقابله با اسرائیل را نداشته و مجبور به مذاکره با اسرائیل بودند.

اما با پیدایش انقلاب اسلامی سایر کشور‌های منطقه هم با الگو گیری از ملت ایران راه مقاومت در برابر اسرائیل را پیش گرفتند. این روند با حمایت مستقیم جمهوری اسلامی و بسط تفکر مقاومت روند شتابانی به خود گرفت و موجب تشکیل گروه‌ها و سازمان‌های مقاومت در منطقه و به ویژه لبنان و فلسطین شد.

این روند تا جایی پیش رفت که حزب الله در لبنان توانست در سال ۲۰۰۰ ارتش اسرائیل را که قدرتمندترین ارتش منطقه بود به صورت کامل از خاک لبنان اخراج کند و برای اولین بار اسرائیل را از زمان تشکیلش، شکست دهد.

پس از آن بود که روند پیروزی‌های جبهه مقاومت در برابر اسرائیل شروع شد و نتیجه آن هم پیروزی حزب الله در جنگ ۳۳ روزه و پیروزی جهاد اسلامی و حماس در جنگ‌های متعدد علیه اسرائیل بود و موجب شد تا سیاست‌های آمریکا و غرب در منطقه با چالش جدی روبرو شود.

بعد از آن تا سالیان اخیر، شاهد رویش انقلابیون جدید در منطقه هستیم که هر کدام در کشوری پرچم مبارزه با استکبار را به اهتزاز درآورده‌اند و ملت‌های منطقه با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران به پا خاسته و یک بیداری فراگیر در سطح منطقه شکل گرفت که رهبر معظم انقلاب آن را "بیداری اسلامی" نامیدند، موجی که تمام منافع غرب و آمریکا در منطقه حساس غرب آسیا را هدف قرار داده بود.

در این زمان آمریکا که به شدت منافع خود را در خطر می‌دید، دست به طراحی نقشه جدیدی زد. آمریکایی‌ها با بوجود آوردن گروه‌های تکفیری در دل کشور‌های اسلامی و محور مقاومت می‌خواستند تا کشور‌های منطقه را درگیر بحران درونی و خطرناک کنند و بعد از آنکه قدرت محور مقاومت و کشور‌های اسلامی تضعیف شد، بتوانند نقشه‌های خود برای منطقه را عملی کنند.

بر همین اساس، حدود ۶ سال پیش داعش و النصره در کشور‌های سوریه و سپس عراق سر برآوردند و بخش‌های مهمی در حدود دو سوم از خاک این دو کشور را تصرف کردند. اما با شکل گیری فتنه تکفیری‌ها در عراق و سوریه، مردم این دوکشور متوجه نقشه‌های غرب برای کشورهایشان شدند و به سرعت دست‌بکار ایجاد هسته‌های مقاومت در برابر داعش و النصره شدند.

حضور مستشاران ایرانی و هدایت و راهبری آنان موجب شکل گیری ده‌ها گروه مقاومت مانند حشد الشعبی در عراق، فاطمیون در افغانستان، زینبیون در پاکستان و. شد. علاوه بر این حضور مستقیم فرماندهان مستشار ایرانی در عملیات آزادسازی برخی از مهمترین شهر‌های عراق و سوریه نقش موثری در برخورد با فتنه تکفیری داشت تا جایی که سرلشکر سلیمانی شخصا در عملیات آزادسازی آمرلی و تکریت در عراق و بوکمال در سوریه حضور یافت و پس از آزاد شدن این شهر‌ها در خیابان‌های آن را قدم زد.

در آن زمان کمتر کسی فکر می‌کرد خلافت داعش در منطقه به این زودی‌ها به پایان برسد، ولی جمهوری اسلامی ایران توانست با تشکیل گروه‌های مقاومت در منطقه و حمایت مستقیم از این جبهه، پس از تنها ۶ سال به خلافت داعش پایان داد.

حالا آمریکایی که روزی بر ایران سیطره کامل داشت و از این طریق تمام منطقه غرب آسیا را تحت نفوذ خود داشت، با رویش انقلاب اسلامی و به یمن تفکر مقاومت که در منطقه گسترش پیدا کرده به تعبیر رهبر انقلاب نه تنها از ایران، بلکه از منطقه نیز اخراج شده است. ایران که روزی در حوزه دفاع و امنیت تحت سیطره کامل آمریکا قرار بود و به عنوان حکومتی دست نشانده مجری دستورات آمریکا در منطقه بود، به کشوری تبدیل شده که مرز‌های امنیتی خود را به خارج از مرزهایش گسترش داده و امروز بنابر اظهارات فرماندهان عالی‌رتبه نظامی کشور، سنگر‌های کشور به شرق مدیترانه منتقل شده است.

منبع: تسنیم

 

 

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.