معرفی قلعه اسماعیل‌خان ایلام +تصاویر
به گزارش گروه فضای مجازی ، دژ و باروی نامور به قلای اسماعیل خان (کردی) یا به فارسی "قلعه اسماعیل خان" بر بلندی های انبارآب که بر شهر ایلام مشرف است بنا نهاده شده است.
در شرق این دژ و بارو قله ۳۰۷۵ متری مانشت، در شمال آن دره دالاب، در ناحیه غربی آن زمین های کشاورزی منجل و درجنوب آن شهر ایلام قرار دارد.
بلندی هایی که این دژ بر روی آن ساخته شده، بیش از ۳۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و پوشیده از جنگل پر بلوط و گونه‌های جنگلی ون و ارجن (ارژن) و پوشش مرتعی است.
چشمه دائمی انبار آب که در جبهه شمالی جریان دارد تنها منبع تامین کننده آب ساکنان قلعه بوده‌است.
از مجموع بناها و استحکامات احتمالی قلعه اسماعیل خان آثاری از برج‌ها و دژ عظیم آن در خط-الراس شمالی - جنوبی ارتفاعات معروف به انبار آب باقی مانده‌است و جهت دیوار شمالی - جنوبی است.
این دژ از صخره و پرتگاه جبهه جنوبی شروع و قله کوه انبار آب به سمت کوهستان سیوان امتداد دارد.
عرض دیوار در بخش جنوبی ۲ متر و در بخش میانی ۵/۱ متر اندازه گیری شده‌است. سنگ و ملات گچ نیم کوب ساخته شده ارتفاع حدود ۴ متر را نشان می‌دهد. طول دیوار حدود ۷۰۰ متر می‌باشد که با توجه به شرایط کوهستانی منطقه و امکان کنترل جبهه جنوب شرقی دارای سه برج نسبتاً بزرگ دیده بانی و نگهبانی است، برج اول در بخش جنوبی و به فاصله ۲۰ متری پرتگاه صخره‌ای ایجاد شده که بخشی از دیوار جبهه شمالی آن به ارتفاع ۵ متر هنوز پا بر جاست.
این بنا بصورت دایره ای است و دارای دو طاقچه در قسمت باقی مانده بنا است.
در شرق بنا دریچه‌ای مثلث شکل مشاهده می شود که قاعده آن به داخل و راس آن به سمت خارج بنا است و برای دید و کنترل پیرامون مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است.
اینگونه بنظر می رسد که در بخش‌های دیگر بنا نمونه این دریچه‌ها وجود داشته‌است اما در حال حاضر به دلیل تخریب دیوارها آثار آن از بین رفته‌است.
مصالح بکار رفته در کل بنا، سنگ های کوهستانی با استفاده از ملات گچ می‌باشد.
سنگ‌ها تقریباً با تراش اندک جور شده و در ردیف‌های منظم بکار رفته‌است. بخش داخلی اطاق نگهبانی با گچ اندود شده‌است.
برج دوم نیز با سبک معماری برج اول همخوانی دارد. ارتفاع دیوار بخش شرقی این برج حدود ۵ متر اندازه گیری شده‌است.
برج سوم در بخش صخره‌ای جبهه شمالی دژ پس از گذر از برج سوم تا قله ارتفاعات بخش شمال شرقی ادامه می‌یابد و به صخره کوهستانی منتهی می‌شود.
این دژ از نوع دژهای استراتژیکی کوهستانی می‌باشد و با دژ طولانی و مستحکم خرمه چرداول همخوانی دارد و از نظر سبک معماری قابل مقایسه‌است.
ملاحظه بنای دژ، استحکامات دوره اسماعیلیه را در ذهن متجلی می‌سازد. از بنای قلعه در محدوده داخلی دژ اثری بر جای نمانده‌است اما تکه‌های سفال قرمز، خشن با شاموت گیاهی و همچنین تکه‌های گچ بکار رفته در بنا در محدوده شمالی دژ دیده می‌شود که به نظر می‌رسد استحکامات محدودی در نزدیکی چشمه انبار آب وجود داشته‌است که در حال حاضر اثری از آنها دیده نمی‌شود.
سفال نسبت به دیوار قدمت بیشتری را نشان می‌دهد.
اهالی ایلام قلعه را منسوب به عصر حاکمیت والیان لرستان و پشتکوه می‌دانند، اما بررسی شواهد فرهنگی سطح محوطه بنا، قدمت بیشتری را نشان می‌دهد. البته ممکن است این دژ قبل از دوره حکومت والیان ساخته شده باشد.