سفری به خمینی‌شهر +معرفی بناهای تاریخی آن

به گزارش گروه فضای مجازی ، خمینی‌شهر (همایون شهر ، سِدِه (سه ده یا سه دژ) یا ماربین ) یکی از شهرهای استان اصفهان در مرکز ایران است.

این، شهردر ابتدا شامل سه روستا یا سه ده به نامهای پریشان یا فروشان یا پروشان، خوزان یا خیزان، ورنوسفادران یا بن اصفهان بوده‌است. به همین علت به سده شهرت یافته بود.

هر یک از روستاهای تشکیل دهنده سده، خود بعلت خاصی نام گرفته‌است.

به روایتی دیگر سده یکی از مراکز زرتشتیان بوده که هر ۱۰۰ روز یکبار جشنی به نام جشن سده در آتشگاه بر پا می‌گشته که به همین دلیل اسم آن را سده نهاده‌اند.

در کتاب نصف جهان فی تعریف اصفهان ذکر شده است:

فریشان را معرف پریشان و پریشان خود مخفف پریوشان است که از نام زنی به اسم پریوش که در زمان قدیم بنای این قریه را نهاده و به نامش منسوب گشته‌است.

خوزان (خوزوان) از واژه «خوز» و «ان» نشانه کثرت و جمع تشکیل شده‌است. خوز در سنگ نوشته‌های شاهنشاهان هخامنشی بصورت xuvata (uvaja)

در محله خوزان، کهندژ قرار دارد که از آن چنین وصف شده است:

در محله خوزان واقع در خمینی شهر، قلعه دفاعی مهمی به نام کهندژ وجود داشته که خرابه‌های آن در محله مزبور موجود است، کوی بزم نیز از دیگر محله‌های کهن خوزان می‌باشد، که این محل به جشن‌های سده در این شهر هویت و واقعیت بیشتری می‌بخشد.

به هنگام حاکمیت سلجوقیان ورنوسفادران توسط ملکشاه سلجوقی نامگذاری شد که نام اجداد قوم «ورنوسی» (گارد سلطنتی ملکشاه) بوده‌است (البته این ادعایی است که تا بحال هیچ سندی برای اثبات آن ارایه نشده‌است).

در زمان فتح اصفهان توسط حمله افغانها، اهالی این منطقه تا حد توان مقاومت نمودند، چنان‌که سرکیس گانهیچ نتز در کتاب «سقوط اصفهان» می‌نویسد، افغانها نتوانستند دهکده‌های خیزون (خوزان) و بن اصفهان (ورنوسفادران) را تصرف کنند، چون ساکنان این دو دهکده سخت با آنان به مخالفت برخاستند.

بناهای تاریخی خمینی شهر :

غار دستکند قهرمان به قدمتی به دوران عیلامی، در کوه لادُر، خانه ی تاریخی زهتاب خوزان، عصارخانه صفوی محله گارسله در بازارقدیم ورنوسفادران، ایوان جنب امامزاده سید محمد، مجموعه حمامهای اندوان، مجموعه حمام‌های گاردر، مسجدگلوله مسجد آخوند، مسجد ملا محسن، گورستان ورنوسفادران، مسجد لادره، مسجد ملاحیدر علی، مسجد گاردر، خانه ی تاریخی مجیر، مسجد آقا علی اکبر، مسجد ابوالبرکات، مسجد امام حسن عسگری، مسجد جامع فروشان، امامزاده سید ابراهیم ورنوسفادران، حسینیه لادره، کلاس قرآن، حمام درب سید، حمام کوز، خانه ی تاریخی سرتیپ سدهی، برج کبوتر بوستان مهر، مسجد جامع خوزان با قدمتی به دوران سلجوقی، عصارخانهٔ صفوی، آرامگاه ابن مردویه، خانه تاریخی خلیلی‌ها واقع در پنج شنبه بازار و...