آشنایی با اصطلاحات حقوقی در قانون

 

ترک انفاق: ندادن خرج و مخارج اشخاص واجب‌النفقه در صورت داشتن استطاعت را گویند.

ترکه: دارایی متوفی که بدهی، واجبات مالی و ثلث، از آن خارج شده است.

تسبیب: عبارت است از وارد کردن ضرر به مال غیر که فعل و منشا ضرر به‌وسیله خود فاعل به هدف هدایت نشده باشد بلکه بر اثر تقصیر، بی‌مبالاتی، غفلت و عدم احتیاط وی ضرری متوجه غیر شود. مثل اینکه زنجیر سگ را محکم نبندد و سگ رها شده و به عابرین حمله کند.

تسلیط: برابر این اصل، هر کس حق هر گونه تصرف که مخالف شرع نباشد، در ملک خود را دارد؛ از این‌رو هر مالکی نسبت به مایملک خود حق هر گونه تصرف و انتفاعی دارد مگر آنکه قانون استثنا کرده باشد. برای مثال، هر کس حق ساخت و ساز در ملک شخصیش را دارد، اما برابر مقررات شهرداری نمی‌تواند بیش از چند طبقه که در ضوابط و آیین‌نامه‌های مربوط تعیین شده است، اقدام به ساخت آپارتمان کند.

تسلیم: تسلیم در عقد بیع عبارت است از اینکه فروشنده مال مورد معامله را به خریدار منتقل کرده و خریدار نیز بهای معامله را به فروشنده منتقل کند.

تصرف: عبارت است از اینکه مالی در اختیار کسی باشد و او بتواند نسبت به آن مال تصمیم‌گیری کند.

تصرف عدوانی: تصرفی است که بدون رضای مالک مال غیرمنقول از طرف کسی صورت گرفته باشد. در معنای عام کلمه تصرف عدوانی عبارت است از خارج شدن مال از استیلا و تصرف مالک آن مال بدون رضایتش.

تصرف مالکانه: اگر کسی متصرف مالی باشد، فرض قانونی آن است که تصرف او مالکانه است مگر آنکه خلافش ثابت شود. برای مثال در مورد ساعتی که در دست الف است یا فرشی که در خانه او است، فرض آن است که او مالک آن اشیاء است. این فرض تا زمانی اعتبار دارد که با دلیل دیگری، خلاف این موضوع به اثبات نرسیده باشد.

تعریز: مجازاتی است که نوع آن (شلاق، حبس، جزای نقدی و.) و میزان آن (یک سال حبس، ۱۰ ضربه شلاق، ۱۰ میلیون ریال) در شرع نیامده و توسط قاضی تعیین می‌شود. در حال حاضر در کشور ما در قانون مجازات اسلامی انواع مجازات‌های تعزیری برای جرایم ارتکابی تعیین شده است.

تعدی: تجاوز از حدود اجازه یا متعارف نسبت به مال یا حق دیگری.

تقصیر: از نظر حقوقی به ترک عملی که شخص ملزم به انجام آن است یا ارتکاب عملی که شخص از انجام دادن آن منع شده است، تقصیر می‌گویند. برای مثال برابر قانون اشخاصی که دارای تخصص هستند و علم و مهارتشان در کمک به مصدومان حادثه موثر است، تکلیف دارند که به مصدومان کمک کنند. ترک این عمل نوعی تفصیر (تعدی) است همچنین مستاجر نباید از ساختمان مسکونی برای راه‌اندازی کارگاه استفاده کند. (تفریط)

تکرار جرم: هر گاه کسی به موجب حکم دادگاه به مجازات تعریزی یا بازدارنده محکوم شود، چنانچه بعد از اجرای حکم دوباره مرتکب جرم قابل تعریز شود، دادگاه می‌تواند در صورت تکرار، مجازات او را تشدید کند.

تلف مبیع قبل از قبض: اگر مال مورد معامله قبل از تسلیم و بدون تقصیر و اهمال از سوی فروشنده، تلف شود معامله خود به‌خود فسخ می‌شود و بهای معامله باید به مشتری پس داده شود.

تحقیقات محلی: شنیدن گواهی گواهان و مطلعین محلی توسط قاضی.

تدلیس: به اعمالی می‌گویند که موجب فریب طرف معامله می‌شود و شخص فریب‌خورده تحت شرایط قانونی حق فسخ دارد.

تلف: به از بین رفتن مال بدون دخالت مستقیم یا غیر مستقیم مالک یا شخص دیگر گفته می‌شود.

توقیف اجرای حکم: قطع موقت اجرای حکم یا قرار به دستور مقام صلاحیتدار پس از شروع به اجرا را می‌گویند.