احتمال جیره بندی آب شرب در استان همدان/ وضعیت سدها در مرز هشدار قرار دارد

به گزارش خبرنگار گروه قتصاد ، وضعیت بارش در سال آبی جاری در بسیاری از استان‌های کشور به ویژه همدان با روند نزولی همراه بوده به طوریکه این امر اثرات نامطلوبی را بر روی سد‌های پرآب استان داشته است.

در این میان سد اکباتان در استان همدان یکی از مهمترین منابع برای تامین آب شرب شهر‌های این استان به شمار می‌رود و این درحالی است که ورودی آب به این سد در سال آبی جاری با کاهش ۸۰ درصدی روبرو بوده به طوریکه میزان ورودی سد اکباتان ۱۱۵ لیتر در ثانیه و میزان خروجی ۹۵۰ لیتر در ثانیه گزارش شده است.

در تصاویر مربوط به این سد هم این کم آبی و کاهش سطح آب کاملا مشهود است و این امر نگرانی‌هایی را برای تامین آب شرب منطقه به وجود آورده است.

در همین راستا با منصور ستوده سرپرست آب منطقه‌ای استان همدان به گفت و گو مشروح پرداختیم تا وضعیت سد‌های استان و میزان بارش در مناطق مختلف را شرح دهد و از طرفی به اقدامات انجام شده برای مدیریت منابع آب در وضعیت بحرانی اشاره کند.

میزان: بارندگی در سال آبی جاری در استان همدان به چه صورت بوده و چند درصد کاهش پیدا کرده است؟

ستوده: در استان همدان در سال آبی جاری تا به امروز حدود ۷۱ میلیمتر بارندگی داشته ایم که نسبت به سال گذشته کاهش حدود ۴۰ درصدی را نشان می‌دهد این درحالی است که نسبت به دراز مدت که میانگین بارندگی ۱۴۱ میلیمتر بوده بالغ بر ۴۸ درصد اُفت داشته است.

میزان: وضعیت سد‌های همدان در سال آبی جاری را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ستوده: سد اکباتان در حال حاضر حدود ۹.۵ میلیون مترمکعب ذخیره آبی دارد، سد آبشینه با حدود ۲.۵ میلیون متر مکعب ذخیره آبی روبرو بوده، سد سرابی تویسرکان با حدود ۶.۵ میلیون متر مکعب ذخیره و سد کلان ملایر بالغ بر ۳۹ میلیون متر مکعب ذخیره آبی تا به امروز داشته است.

میزان: کدام سد‌ها تامین کننده اصلی آب شرب استان همدان است؟

ستوده: درحال حاضر دو سد اکباتان و سد آبشینه تامین کننده اصلی آب شرب شهر همدان است و بخشی از آب کشاورزی نیز از طریق این دو سد تأمین می‌شود به طوریکه فعلا از سد‌ها با ظرفیت ۷۰۰ لیتر در ثانیه استفاده می‌شود و بقیه نیاز از منابع سطحی، چون رودخانه‌های دره مراد بیک، رودخانه عباس آباد و رودخانه ماکو تامین می‌شود.

میزان: با توجه به کاهش بارندگی‌ها در استان همدان آیا برای مدیریت آب مصرفی در بخش کشاورزی برنامه خاصی تدوین شده است؟

ستوده: به دلیل وجود حق آبه‌هایی برای کشاورزان برای استفاده از سد‌های استان همدان بخشی از نیاز این کشاورزی از طریق سد‌ها تامین می‌شود، اما در شرایط خشکسالی هیدرولوژیکی و هواشناسی معمولا جلساتی با مسئولین وزارت جهاد کشاورزی تشکیل می‌شود تا کشاورزان را در راستای کشت و تولید محصولات کم آب بر راهنمایی کنیم.

میزان: آیا در شرایط فعلی که بارندگی کاهش جدی داشته جلساتی برای حل بحران آب با مسئولین برگزار شده است؟

ستوده: در حال حاضر جلساتی در استان با همکاری شرکت آب و فاضلاب شهری و روستایی، استانداری و سازمان جهاد کشاورزی تشکیل شده است که امیدواریم در سال آبی پیش رو میزان مصرف آب کشاورزی تا حدودی کاهش پیدا کند تا در تابستان سال آینده با مشکل تامین آب شرب مواجه نشویم.

میزان: با توجه به کم بارشی‌ها اخیر در استان همدان آیا احتمال جیره بندی آب کشاورزی و آب شرب وجود دارد؟

ستوده: سعی بر این است که جیره بندی آب انجام نشود، اما اگر شرایط بارندگی همچنان روند نزولی داشته باشد ممکن است ساعاتی از شبانه روز را به تشخیص شرکت آب و فاضلات استان و مدیریت بحران استان با قطع آب مواجه شویم، ولی امیدواریم که با افزایش بارندگی و مثبت شدن روند بارش این اتفاق رخ ندهد.

میزان: طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیر زمینی در شرایط فعلی استان به کجا رسیده است؟

ستوده: این طرح با قوت از سال ۹۳ آغاز شد و با هماهنگی‌های بسیار خوب بین نهاد‌های نظارتی در راستای اجرای این طرح رو به رو بوده است و به طور کلی با آغاز این طرح حدود ۲ هزار و ۷۰۰ حلقه چاه غیر مجاز با کمک نهاد‌ها مسدود شد که از طریق آن توانستیم بالغ بر ۲۱۰ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی کنیم.

همچنین حدود ۳ هزار و ۷۰۰ دستگاه کنتور هوشمند آب و برق بر روی چاه‌های کشاورزی، شرب و صنعتی کار گذاشته شد که نقش به سزایی در مدیریت مصرف آب استان ایفا می‌کند.

میزان: با اجرای این طرح چه اقدامات دیگری برای صرفه جویی در مصرف آب انجام شد؟

ستوده: از اقدامات دیگر می‌توان به اضافه برداشت چاه‌های مجاز که پروانه دارند اشاره کرد که با برخورد با آن‌ها و دریافت جریمه و نصب کنتور مصرف آب را تا حد زیادی کنترل خواهد کرد.

میزان: نتیجه طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ستوده: به طور کلی در استان همدان اقدامات انجام شده در راستای اجرای طرح احیاء و تعادل بخشی از لحاظ ارزیابی‌های شرکت مدیریت منابع آب ایران مطلوب گزارش شده و همدان جزء استان‌های برتر در اجرای این طرح بوده است.

با این تفاسیر با وجود ادامه روند نزولی بارش‌ها در استان همدان و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و سد‌ها باید به گونه‌ای شرایط مدیریت شود که بخش کشاورزی سهم کمتری از این آب سد‌ها و آب‌های زیرزمینی را به خود اختصاص دهد و از طرفی با هدایت کشاورزان به سمت کاشت محصولات کم آب بر، مصرف آب را تا حد زیادی کاهش داد تا در تابستان سال آینده با مشکل جیره بندی آب شرب در استان مواجه نشویم.