روایتی از «آشوب زمستان»/ توصیه استاندار به فرماندار: به نماینده باج ندهید! / ارتباط مسئولان با مردم خیلی کم است/ تلاش بی نتیجه برای ممانعت از بازگشت بازنشستگان
گروه سیاسی ، میخواستند مثلا تا ۲۲ بهمن جمهوری اسلامی نباشد، اما آمدند همانهایی که باید میآمدند و «حماسه تماشایی» خلق میکردند. حماسه حضور مردم در سالگرد انقلاب چهل سالهشان هم تماشایی بود هم پاسخ قاطع و دندانشکنی به بیگانگان و دشمنان و البته به «سستعهدان».
مردم همچنان ایستادهاند و وفادار؛ اما انتظار دارند. انتظار از مسئولانی که توسط همین مردم به پست مقامی رسیدهاند. بخشی از این مسئولان در بهارستان گرد هم آمده اند و خود را وکیل ملت مینامند که لازمه چنین کاری دفاع از حقوق موکلان است و لاغیر.
شاید یکی از مهمترین حوادث سال گذشته، خلق حماسه باشکوه «۲۲ بهمن» بود. با سیداحسان قاضیزاده هاشمی عضو مجمع نمایندگان استان خراسان رضوی و کمیسیون فرهنگی مجس شورای اسلامی به گفتوگو نشستیم تا درباره «آشوب زمستان ۹۶» و «لایحه بودجه ۹۷» گپ بزنیم. مشروح این گفتوگوی حدود دو ساعته را در ادامه میخوانید.
قاضیزادههاشمی: من هم متقابلا تبریک میگوییم.
«آشوب زمستان ۹۶» از پیش طراحی شده بود
میزان: اهمیت حضور باشکوه مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن بیشتر به توهم دشمنان از «آشوب زمستان ۹۶» بر میگردد همان کسانی که توهم نیستی جمهوری اسلامی ایران تا ۲۲ بهمن را داشتند در این روز «تودهنی» محکمی دریافت کردند و به قول ناخدای باخدای کشتی انقلاب و خلف صالح معمار آن، «حماسه تماشایی» خلق کردند. در چنین وضعی تحلیل و گفتن برخی ناگفتههای «آشوب زمستان ۹۶» میتواند برخی زوایای پنهان را روشن کند. ابتدا درباره ماهیت این آشوب و تلاش برخیها برای دادن آدرس غلط به مردم بفرمایید.
قاضیزادههاشمی: درباره اتفاقات رخ داده نباید به تحلیلهای یک خطی اکتفا کنیم. در این که دشمنان کشور بر روی این اتفاقات میآیند و سوار میشوند شکی نیست. در این حوادث چند اتفاق رخ داد که میبایست راجع به آن تحلیل کنیم بنابراین در گام نخست باید بگویم که دشمنان کشور اعم از آمریکاییها، سعودیها و صهیونیستها در حداقل زمان ممکن در این اغتشاشات اخیر متحد شدند و بعد از آن اروپاییها به آنها پیوستند. البته با اینکه ایام سال نو میلادی بود این اتحاد نشان داد که پیش زمینه و طراحی از گذشته برای این مسئله کرده بودند.
به مسئولان هشدار داده بودیم
میزان: حضرتعالی به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی که اتفاقا در جریان انتخابات ۹۶ هم به واسطه حضور در کمیسیون نظارت بر انتخابات فعال بودید. بفرمایید نمایندگان مجلس آیا دورنمایی از این حوادث داشتند؟ اصلا اعتراض اقتصادی مردم برای مجلس مهم بود؟
قاضیزادههاشمی: راجع به خود اعتراضاتی که وجود داشت ما در مجلس شورای اسلامی مثلا درباره موسسات مالی واعتباری از خیلی وقت پیش هشدارهای لازم را به مسئولان داده بودیم ضمن اینکه ما تقریبا هفتهای نداشتیم که مقابل مجلس تجمعاتی با این عنوان نداشته باشیم بنابر این تجمعات وجود داشت منتهی تجمعاتی که میدانی و یا خیابانی شود به چشم نمیخورد.
میزان: پس اعتراض اقتصادی مردم برای مجلس مهم بود و نسبت به این مهم تذکراتی داده بود
قاضیزادههاشمی: بله. دقیقا.
ناآگاه یا مغرض
میزان: شما عضو مجمع نمایندگان استان خراسان رضوی هستید و اتفاقا اولین اعتراض و نه آشوب در مشهد روی داد به طوری که روز پنجشنبه تجمع اعتراضی برگزار شد و همان تجمعکنندگان در «راهپیمایی باشکوه سالگرد حماسه نهم دی ۸۸» در شهر مقدس مشهد شرکت کردند. چرا برخیها چنین القا کردند که جرقه «آشوب زمستان ۹۶» در مشهد زده شد؟
میزان: اصلا چرا باید کار به اعتراض بکشد؟
قاضیزادههاشمی: به نظرم چند اتفاق در حوزه پیگیری و عدم پیگیری منجر به عمل، و یا وعده وعیدهایی که این وعدهها جنبه عینی پیدا نمیکرد در این مسائل دخیل بود.
میزان: مصداقی هم در این رابطه وجود دارد؟
قاضیزادههاشمی: مثلا طبق آماری که میگفت: «مشکل ۹۸ درصد سپرده گذاران موسسات مالی واعتباری حل و فصل شده است» برخی میگفتند ما هم جزو مالباختگان هستیم، اما مشکل ما حل نشده است یا اینکه بانکهای عامل که برای حل مشکل موسسات تعیین شده بود و بعضیها هم گفتند تا سقف ۵۰ میلیون، ۱۰۰ میلیون و ۲۰۰ میلیون پرداخت شده است؛ برخی که به موسسات مراجعه میکردند میشنیدند که این ارقام محقق نشده است و یا اینکه این پرداخت سپردهها در مسیری اداری قرار میگرفتند که این مسیر طولانی بوده است؛ بنابراین این مسئله ایجاد ناامنی میکرد و یا اینکه بانک مرکزی در برخی موارد میگفت که این کارها مجوز نداشته است که عدم نظارت بانک مرکزی را مشهود میکرد.
وعدههای متناقض
میزان: مصادیق دیگری از عدم نظارت بانک مرکزی وجود دارد؟
قاضیزادههاشمی: به عنوان مثال یک موسسه قرض الحسنه چطور میتواند بیش از ۱۰۰۰ شعبه که مربوط به یک شهرستان بوده تاسیس و فعالیت کند. این حرفهای متناقض، وعده و وعیدهایی متناقض و محقق نشده، باعث نارضایتیها شد.
نقش لایحه بودجه
میزان: موارد دیگری هم در این مسئله دخیل بود؟
قاضیزادههاشمی: یک نکته دیگری هم که اتفاق افتاد بحثهایی بود که در زمان ارائه لایحه بودجه دراجتماع مطرح شد که این بودجه خودش به نوعی شوکی در جامعه ایجاد کرد.
آدرس انحرافی
میزان: پس شما ساماندهی هر گونه اعتراض آن هم از سوی جریان رقیب دولت که برخی مسئولان مطرح میکنند را رد میکنید؟
قاضیزادههاشمی: اینکه بگویم جریان رقیب، به نظر بنده آدرس انحرافی میدهیم. خب جریان منتقد دولت درجاهای مختلف میرود و پشت تریبونهای مختلف موضع گیری میکند، اما اینکه بیاید یک کاری را بر علیه ساختار وسیستم سازماندهی کند، قطعا اینچنین نیست لذا جریان رقیب مطالبات مردم را همیشه پیگیری میکند.
فرافکنی با «کار رقیب بود»
میزان: عدهای معتقدند نه تنها این اتفاقات ربطی به جریان رقیب دولت ندارد بلکه محصول تفکری است که نگاه به غرب دارد و به موازنه «فشار از پایین و چانه زنی از بالا» معتقد است یعنی بخاطر ارتباط با غرب، حاضر است مردم در فشار باشند تا شاید شاید این فشار به حاکمیت منتقل شود. نظر شما درباره این نظر چیست؟
قاضیزادههاشمی: بنده جریان اقتصادی رخ داده را با وقایع دولت دوم مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی یعنی اواخر دولت اول واوایل دولت دوم مقایسه میکنم چرا که آن زمان هم چنین اتفاقاتی رخ داد.
میزان: ماجرای اسلامشهر و مشهد و ...
قاضیزادههاشمی: بله این جریانات در مشهد، قزوین، اراک و اسلامشهر بود البته پشت سر هم نبود و طی سالهای ۷۱ تا ۷۳ در یک فواصلی رخ داد. در همان زمان هم استدلال میشد که مخالفین آقای هاشمی و یا مخالفین دولت دست به این قبیل اقدامات زدهاند. در آن دوره میبینیم مشکلات، مشکلات زیرساختهای اجتماعی بود و ما نباید این موضوعات را با وقایع مربوط به آن دوره معادل سازی کنیم یعنی نباید بگوییم ما یک عده مخالف داریم و این مخالفین ما دارند همه چیز را سامان میدهند، این اتفاقاً نشانه ضعف دولت است لذا برای اینکه بگویند دیگران بودند دست به یک نوع فرافکنی میزدند.
هدایت اغتشاش از بیرون
میزان: پس این فرضیه که «آشوب زمستان ۹۶» از سوی منتقدان دولت طراحی شده بود رد میشود. حالا درباره عوامل اصلی این آشوب بفرمایید؟
قاضیزادههاشمی: عربستان، آمریکا و اسرائیل در حداقل زمان ممکن در این اغتشاشات باهم متحد شدند پس یعنی از قبل برنامه داشتند. کما اینکه جزئیات این برنامه ریزی از مسئلان ذیربط مطرح شد و حتی در مجمع تشخیص مصلحت نظام هم چنین گزارشی مطرح شد. دیدیم که روند اعتراضات از یک روند پیوسته پیروی نمیکند یعنی مشکلاتی که در هر استان و شهرهای مختلف وجود دارد متفاوت است. بنده به عنوان نمونه عرض میکنم مثلا استان خوزستان یک تیپ مشکلات دارد، استان اصفهان یک تیپ و استان البرز یک تیپ مشکلات و یا استانی مثل لرستان و همدان یک تیپ، بنابر این نحوه و پایه اعتراضات با یک عنصری به اسم اغتشاش و با یک رهبری بیرونی گره میخورد؛ آن عامل بیرونی بهره بردار آن صحنه بود.
سلطنتطلب و معاندان در اغتشاش اخیر
میزان: نمایندگان مجلس که از حوزههای انتخابیه مختلف هستند و با مردم ارتباط نزدیکی دارند قطعا از این مشکلات مطلع بودند؛ چنین است؟ اگر پاسخ مثبت است چه اقداماتی انجام دادند؟
قاضیزادههاشمی: ببینید به عنوان مثال نمایندگان خوزستان از خیلی وقت پیش درباره مشکلات آب خوزستان و مسائل زیست محیطی آنجا صحبت میکردند و یا اینکه نمایندگان اصفهان از خیلی وقت پیش درباره خطوط انتقال آب که از سرچشمههای زاگرس میآمده و به استانهای دیگر میرفت، صحبت میکردند. با این وجود ما مگر بحث بیکاری گسترده جوانان را در لرستان نداشتیم. مگر طبق آمار بازداشتیها عنوان نشد که حدوداً بین ۷۳ و ۷۶ در صد این بازداشت شدگان سن زیر ۳۰ سال داشتند و حدود ۶۰ درصد از آنها زیر دیپلم بودند خوب این نشان میدهد که ما یکسری مشکلات داریم و این مشکلات درحوزه اشتغال و یا در حوزه آب و یا معیشت و یا اقتصاد است که این مشکلات یک جایی سرباز میکند و نهایتاً دشمن بیرونی میآید و روی این موضوع توجه میکند و یا از روی ابهام و هویت باختگی میآید و موضوع گیری میکند. البته خیلی از افرادی که به عنوان سلطنت طلب معاند و مخالف بودند و در زمان حوادث اخیر از تهران به شهرستانها سفر کرده اند و در آنجا پخش شده بودند.
میزان: یعنی طبق برنامه ریزی قبلی جایابی کرده بودند؟
قاضیزاده: این مسئله گروه بندی شده بود. به عنوان مثال ما از کاشان، تویسرکان، مشهد و یا شهرستانهای کوچک گزارش داشتیم که افرادی در قالب گروههای ۲ الی ۴ نفر و یا ۱۵ نفره دراعتراضات حضور داشتند که سرکرده آنها بازداشت شدند. اما درباره اجتماع افراد یک زمینه مشکلات هویتی، اشتغال، فرهنگی میبینیم. برخی از این مشکلات از بی پولی است یعنی نوجوانی بخاطر نداشتن گوشی موبایل فکر میکند کمبود دارد و یا اینکه پول ندارد برود در کافی نت و در خانه تلویزیون ندارد و موارد این چنینی. البته نمیشود این مسئله را تعمیم داد چرا که آدم به آدم از الگوهای مختلف تبعیت میکنند؛ بنابراین مشکل بعضی از این افراد بیکاری است.
نباید بگوییم سوال از رئیس جمهور قدغن
میزان: حضرتعالی مشکلات مردم حوزه انتخابیهتان که مبتلابه مشکل موسسات مالی و اعتباری بودند را تا چه حد و از چه مجراهایی پیگیری کردید؟
قاضیزادههاشمی: بسیار زیاد. اصلا این موج نارضایتی و اعتراض توسط نمایندگان در اقصی نقاط منعکس شد. در این میان بحث سوال از رئیس جمهور هم مطرح است. ما معتقدیم سوال از رئیس جمهور یک تابویی نیست که نباید سوال از آن مطرح نشود لذا این مسئله یک پاسخ و یک تنویر افکار عمومی است؛ یعنی ما نمیتوانیم بگوییم کسی در کشور حق سوال ندارد و نماینده هم اگر به نظرم در خیلی جاها سکوت کند و سوال نکند قطعا این صدا جای دیگر بلند خواهد شد، بنابراین نباید تابوسازی کنیم و بگوییم اصلا سوال از رئیس جمهور قدغن. من همان زمان انتخابات ریاست جمهوری گفتم که باید فضای نقد در کشور باز شود. مگر در زمان مناظرات انتخابات فضا باز نبود؟ مگر ما شاهد تجمع و اعتراض بودیم؟ در زمان انتخابات یک فضایی باز شد و حرفها زده شد؛ از درست یا غلط ... بنابر این ما وقتی به رادیو و تلویزیون بگوییم که شما این فضای آزاد را نداشته باش و یا اینکه به مجلس هم بگوییم، ساکت بنشین و فقط برو و بیا، خب اگر این فضا به وجود نیاید و تبادل نظر صورت نگیرد قطعا بدانید ناراحتی در جای دیگری سرباز میکند.
نقد نباید به تخریب کشیده شود
من معتقدم رسانهها و رادیو و تلویزیون باید یک فضای نقادانه را در جامعه نهادینه کنند حالا این فضای نقد در درونش توصیه دارد و نباید به تخریب کشیده شود. مثلاً همین سیاست اقتصادی، مثلا همین برنامه و بودجه، خب مخالفین و موافقینش میتوانند بیایند و با هم بحث کنند و این بحث اتفاقاً در جامعه پخش شود. به نظر بنده این مسئله اطمینان بخشتر است چرا که آن وقت مردم میگویند که حداقل دو نفر هستند که بیایند این حرف را بزنند. ما حتی خیلی اعتقاد داشتیم که باید بحثهای مناظرهای در رادیو و تلویزیون ادامه داشته باشد که بنده این پیشهاد را دادم و خب برخیها هم این موضوع را نپسندیدند. من پیرامون پیشنهاد خود به مسئولین گفتم: شما همین مناظرات را در سالروز انتخابات سال به سال بازپخش کنید تا مشخص شود چه صحبتهایی در زمان انتخابات مطرح شده است و قرارها و وعده و عیدها چه بوده است.
میزان: از بحث دور نشویم. پس بهرهبردار این مشکلات و نارضایتیها عناصر خارجی بودهاند.
قاضیزاده: بله. معتقدم مسئولین باید در حوزههای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مدیریت درست داشته باشند.
میزان: مجلس در این زمینه چه نقشی دارد؟
قاضیزاده: یکی از رویکردهای ما در مجلس مطالبه گری است یکی از وظایف ما این است که مردم از طریق ما بتوانند چهره به چهره با مسئولان صحبت کنند و درب اتاق استاندارها و فرمانداران و وزرا باز باشد و ارتباطات مردمی و میدانی آنها قوی باشد.
به نماینده باج ندهید
میزان: درحال حاضر چنین است؟
قاضیزاده: اعتقاد ما این است که این ارتباط مسئولان با مردم خیلی کم است. من راجع به نمایندگان مجلس باید بگویم ارتباط نمایندگان مجلس با وزرا و مسئولین درست پیروی نمیشود. مثلا در استانی استاندار، فرمانداران خود را خواسته و به آنها گفته به نماینده مجلس باج ندهید؛ یعنی یک رویکرد تقابلی با مجلس، وقتی برخی با نمایندگان مجلس رویکرد تقابلی دارند دیگر با مردم چه رویکردی خواهند داشت. چرا که نمایندگان همواره خواستههای مردمی را به گوش مسئولان میرسانند.
نقش حقوقهای نجومی
میزان: تبعیضات اجتماعی چه نقشی در نارضایتی ها دارد؟
قاضیزاده: بله. یک بحث هم بحث تبعیض است. وقتی بحث حقوقهای نجومی پیش میآید این بحث، بحث تبعیض است و این ممکن است مخالفین هم به آن دامن بزنند. البته در همان زمان بحث حقوق نمایندگان مجلس پیش آمد که برخی میگفتند اینها فکر منافع خودشان هستند.
میزان: مفاسد اقتصادی در کشور چقدر در این موضوع اهمیت داشت؟
قاضیزاده: نکته دیگر درست همین است. در حوزه مفاسد اقتصادی دیگر بدین نحو نیست که بگویید من برم دم وزیر و یا آقازاده را ببینم الان شما وقتی میخواهید به ادارهای بروید فرد میگوید پول من کو... یعنی همگی این موارد را وقتی جمع میکنیم خود این مسئله ایجاد نارضایتی را شکل میدهد واین موج نارضایتی، اتحاد و امید به آینده را از بین میبرد و اتفاقاً ضد امید است.
تلاش بی نتیجه برای ممانعت از بازگشت بازنشستگان
میزان: ظاهراً مشکلات در زمینه اشتغال جوانان درباره حوادث اخیر بیش از پیش به چشم میخورد. مجلس دراین رابطه چه وظایفی داشته و آیا پرداختن به این وظایف کفاف شرایط را میداده است؟
قاضیزادههاشمی: یکی از مواردی که ما درمجلس پیگیر آن هستیم و حداقل ۳ بار به دنبال آن رفتیم و هر ۳ بار با سرعت بالا به دیوار برخورد کردیم موضوع بازنشستگان است یعنی ما هر چه زور میزنیم تا بازنشستههای دولت و دستگاههای اجرایی دوباره به کارگیری نشوند آخرش یک کار دیگری میکنند و ما را دور میزنند مثلاً استفساریهای در مجلس طراحی شد که بازنشستگان برای یک مقامات خاصی در نظرگرفته شوند آن هم در حد وزیر، معاون وزیر خب در ادامه چه شد؟ آمدند و برای یک تعدادی از شهرداران شهرها از هیئت دولت مصوبهای همتراز با معاون وزیر گرفتند لذا ما در حال حاضر به دنبال این هستیم که عنوان همترازی را از قوانین حذف کنیم. معتقدم شاید این تعداد مقاماتی که دارند ازاین موضوع استفاده میکنند ۲ هزار نفر باشند.
میزان: مجموع همین تعداد است؟
قاضیزادههاشمی: برآورد ما ۲ هزارو خردهای نیروی بازنشسته است شاید این ۲ هزار نفر عدد بزرگی نباشد، اما بحث ما این بود که این مسئله ویترین کشور را خراب کرده است. ما باید فضا اشتغال را برای جوانان آماده کنیم.
میزان: پس با این حساب قانون از حیز انتفاع ساقط شده است
قاضیزادههاشمی: بله. قانون را از خاصیت انداختند. یعنی برخی با عنوان همتراز مجدداً به مشاغل برگشتند. یعنی هر وزیری از توی جیبش فهرستی در این رابطه درآورد. بنابر این شما ببینید که ما چند نفر همتراز وزیر و معاون وزیر در کشور داریم.
میزان: آماری هم وجود دارد؟
قاضیزاده: نداریم، اما کل این بازنشستگان حدوداً ۲ هزار و ۲۰۰ نفر هستند.
درآمد دولت از خصوصیسازی چقدر است؟
میزان: به نظر شما اجرای صحیح بودجه تا چه اندازه در رفع مشکلات فعلی اقتصاد مثمر ثمر خواهد بود؟
قاضیزاده: دولت باید سیاستهای خصوصی را در بودجه اجرا کند تا مشخص شود منابع درآمدیش از خصوصی سازی چقدر است این یک سوال جدی است لذا دولت در بودجه ۱۰ هزار میلیارد از محل املاک تملیکی تعیین کرده است ضمن اینکه گفته میشود منابعی صرف اشتغال میشود که با این حال هیچ آیتم اشتغال زایی در هزینههای بودجه ۹۷ نیامده است یعنی یک شعار است و اتفاقاً حرف ما این است که چرا شعار داده میشود. تنها چیزی که دربودجه وجود دارد بالا رفتن هزینههای جاری دولت است. دولت باید در حوزه ماموریتها و سفرهای خارجی مقداری صرفه جویی کند به عنوان مثال برخی از کشورهای اروپایی زمانی که مشکل بودجه دارند میآیند و سفارتخانه خود را در برخی ازکشورها میبندند.
هشدار باش جدی