هنوز مجوزی برای تولید تیلاپیا صادر نشده است/ چین بزرگترین تولید کننده و آمریکا بزرگترین وارد کننده تیلاپیا
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، حسین عبدالحی معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران و محمد کاظم پور رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در نشست خبری با موضوع اهمیت ماهی تیلاپیا و رفع شبهات در مرکز علوم تحقیقات شیلات به بحث و تبادل و بررسی فواید تولید این ماهی در کشور پرداختند.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در توضیح فواید توسعه آبزی پروری در رابطه با ماهی تیلاپیا عنوان کرد: با تولید این ماهی دستیابی به امنیت غذایی با بیشترین نرخ رشد انجام می‌شود که عامل مهمی در بهبود زندگی مناطق روستایی و عاملی برای کاهش فقر و ایجاد اشتغال در کشور است.
وی افزود: در زمینه تولید ماهی تیلاپیا می‌توان از نهاده‌ها و تکنولوژی‌های کم هزینه استفاده کرد و نیاز محدود به سرمایه گذاری در این بخش وجود دارد و از طرفی نرخ ریسک تولید این محصول پایین تر از سایر تولیدات پروتئینی خواهد بود.
کاظم پور در خصوص اینکه چرا باید تیلاپیا تولید کنیم عنوان کرد: رشد سریع و اقتصادی، سازگاری با محیط زیست، تکنولوژی تولید ساده و کم هزینه، تغذیه ارزان، هزینه تولید پایین و سودآوری بالای از جمله شاخصه‌های تولید این محصول در داخل کشور است.
سابقه 5 هزار ساله پرورش تیلاپیلا در جهان
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در ارتباط با تولید این ماهی در سایر کشور‌های جهان گفت: تاریخچه پرورش این ماهی بیش از ۵ هزار سال بوده و گزینه مناسبی برای پرورش در مناطق گرم سیر محسوب می‌شود و دومین گونه پرورشی جهان پس از کپور ماهی‌ها به شمار می‌رود.
وی افزود: سرعت رشد و تولید تیلاپیا ۱۲.۲ درصد بوده و آسیا بزرگترین تولید کننده این ماهی در جهان است و گونه تیلاپیای نیل امکان تولید در آب شور تا ۱۵ ppt را دارد.
کاظم پور با اشاره به روند رو به رشد تولید این محصول در جهان گفت: در حال حاضر ۱۴۰ کشور جهان از جمله چین، مصر، فیلیپین، اندونزی و تایلند تولید را انجام می‌دهند و در این بین چین بزرگترین تولید کننده و آمریکا بزرگترین وارد کننده و مصرف کننده ماهی تیلاپیا محسوب می‌شود.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با اشاره به اینکه امکان تولید این ماهی به صورت گلخانه‌ای نیز وجود دارد گفت: این ماهی در بسیازری از نقاط کشور امکان تولید دارد و در صورت نبود شرایط اب و هوایی در داخل گلخانه نیز امکان تولید دارد.
دلایل مخالفت سازمان محیط زیست برای پرورش تیلاپیلا
معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران در پاسخ به سوال مبنی براینکه چه دلایلی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای جلوگیری از تولید ماهی تیلاپیا وجود دارد گفت: طی جلسات برگزار شده بین سازمان شیلات و محیط زیست، از سوی سازمان حفاظت محیط زیست دلایل بسیاری مطرح شد و قرار بر این شد که به صورت محدود در بافق یزد تولید انجام شود، اما هنوز با تولید انبوه این محصول به دلایل مختلف موافقت نشده است.
وی در پاسخ به سوال دیگری از مبنی بر اینکه چرا کشور‌های بزرگ جهان با وجود مزایای بالای تولید این محصول، واردات آن را انجام می‌دهند خاطرنشان کرد: بیشتر کشور‌های جهان ممکن است امکان تولید این محصول را نداشته باشند و از طرفی واردات ان را انجام دهند.
پاسخ به این سوال از سوی معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران درحالی مطرح می‌شود که در این نشست خبری از مزایای بالای تولید این محصول و همچنین تولید گلخانه‌ای این ماهی صحبت شده بود و حال جای سوال دارد که کشور آمریکا با وجود امکانات بالا در تولید محصولات چرا واردات را بر تولید این محصول ترجیح می‌دهد و تنها برخی کشور‌ها تولید عمده این محصول را انجام می‌دهند.
برخورد با مراکز غیرمجاز پرورش ماهی
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با رسیدن به تولید انبوه چطور می‌توان نظارت را به طور گسترده بر روی این گونه ماهی داشت، عنوان کرد: مراکز غیرمجاز به طور زیرزمینی کار می‌کنند و در صورت گزارش با آن‌ها برخورد خواهد شد و مراکز معتبر با مجوز شیلات و نظارت آن اقدام به تولید خواهند کرد.
به گزارش میزان هنوز موافقتی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص تولید این ماهی گرفته نشده و به دلیل اینکه این ماهی گونه‌ای مهاجم است از این رو سازمان حفاظت محیط زیست با پرورش انبوه آن در داخل کشور مخالف است و بار‌ها نیز این مخالفت خود را اعلام کرده است.
اما بر اساس تفاهم نامه‌ای که سال ۱۳۹۴ بین سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان شیلات ایران صورت گرفت مقرر شد پرورش ماهی تیلاپیا به صورت پایلوت در محدوده مرکز تحقیقات بافق یزد آغاز شود و پس از مشخص شدن نتایج در خصوص پرورش آن در کل کشور تصمیم گیری شود.
در این میان مرکز تحقیقات بافق یزد به دلیل اینکه به هیچ یک از اکوسیستم‌های طبیعی کشور دسترسی ندارد بر اساس تفاهم نامه مذکور با موافقت محیط زیست قرار شده است به شیوه بسته و سرپوشیده تکثیر و پرورش تیلاپیا، آن هم ماهی‌هایی که قابلیت تکثیر و باروری ندارند صورت بگیرد.
صدور مجوز‌های جدید در مورد پرورش و تولید ماهی تیلاپیا منوط بر انجام ارزیابی اثرات ریسک این گونه ماهی خواهد بود و در صورتی که این ارزیابی‌ها انجام شود، در نهایت درخصوص صدور مجوز نهایی تصمیمات لازم اتخاذ خواهد شد.
با این حال هنوز تصمیم جدیدی درباره تکثیر و پرورش ماهی تیلاپیا در کشور اتخاذ نشده و در مورد ماهی تیلاپیا بحث جدیدی در سازمان وجود ندارد و تولید ماهی تیلاپیا به دلایل مختلف از جمله مشکلات زیستی پیش از این با واکنش مسئولین و کارشناسان روبرو شده است و باید دید محیط زیست در این زمینه تجدید نظر می کند یا خیر.