جهش تورمی پس از افزایش قیمت بنزین نخواهیم داشت/اشتغالزایی 700 هزار نفری با افزایش قیمت‌ها امکان پذیر نیست
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، فضای اقتصادی کشور با افزایش قیمت بنزین وارد مرحله جدیدی خواهد شد که تمام شاخص‌های اقتصادی را در بر می‌گیرد، موضوعی که کارشناسان اقتصادی از آن به عنوان مرحله جدید اقتصاد یاد می‌کنند.
سیاستی که هدف از اجرا آن اشتغالزایی، مدیریت مصرف و واقعی سازی قیمت‌ها عنوان شده اما دغدغه‌های کارشناسان و مردم چیزی به غیر از این را نشان می دهد.
در راستا روشن شدن ابعاد مختلف تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی در اقتصاد کشور با هادی حق‌شناس کارشناس اقتصادی به گفت‌وگو پرداختیم.
میزان: در ابتدا در خصوص تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی بر شرایط اقتصادی کشور توضیح دهید؟
حق‌شناس: قطعاً هرگونه افزایش قیمت کالاهای مختلف بر روی نرخ تورم اثر گذار خواهد بود و ممکن است در برخی موارد بر روی کالاهای استراتژیک مانند بنزین که صحبت از افزایش 50 درصدی آن در میان است تأثیرش بر روی تورم عدد ناچیزی و حتی 1 درصد محاسبه شود ولی اثار روانی آن بر روی سایر کالاها مهم خواهد بود.
میزان: در خصوص آثار روانی افزایش قیمت بنزین و تاثیر آن بر اقتصاد کشور توضیح دهید؟
حق شناس: واقعیتی که باید در خصوص بنزین بپذیریم بخش آثار روانی افزایش قیمت بنزین است که بیش از افزایش اقتصادی قیمت ها پیش بینی می‌شود به طور مثال برخی مشاغل و بنگاه‌های تولیدی که ارتباط مستقیمی با بنزین ندارند پس از افزایش قیمت این انتظار برایشان ایجاد می شود که آنها نیز باید قیمت‌های خود را افزایش دهند، به همین خاطر نباید از آثار روانی این مسئله غافل شویم که میزان آن بیش از افزایش واقعی نرخ تورم خواهد بود.
میزان: آیا افزایش قیمت حامل های انرژی دلیلی بر افزایش بهره وری اقتصادی در کشور می شود؟
حق‌شناس: از دیگر اثرات افزایش قیمت بنزین و گازوئیل تاثیر آن در بحث بهره وری اقتصادی است. بهره‌وری در اقتصاد ایران نه فقط در بحث بنزین بلکه در تمام بخش‌ها مطلوب نیست. در برنامه 5 ساله گذشته هدف گذاری رشد 8 درصد اقتصادی اتخاذ شده که از این میزان باید 2.5 واحد به بحث بهره‌وری اختصاص یابد.
با این شرایط سوال حال حاضر این است که آیا پالایشگاه‌ها طبق استانداردهای جهانی نفت خامی که تحویل می‌گیرند، بنزین تولید می کنند و میزان خروجی آن برابر با پالایشگاه‌های سایر نقاط جهان است؟
پس زمانی که میزان بنزین خروجی متناسب با میزان ورودی نفت خام نیست در نتیجه شاهد افزایش قیمت تمام شده بنزین خواهیم بود و از آنجا که دولت عرضه کننده بنزین است، طبیعی است با بهبود عملکرد شاخص بهره‌وری و پالایشگاه‌ها شاهد کاهش قیمت تمام شده بنزین باشیم.
میزان: هدف از افزایش قیمت بنزین حرکت به سوی واقعی سازی قیمت ها است، این امر را شما می پذیرید؟
حق شناس: بحث واقعی‌سازی قیمت‌ها در همه بخش‌های اقتصادی مطرح است و دولت با لحاظ امر مهم بهبود بهره‌وری در بنگاه‌های تحت اختیار خود باید در کنار واقعی‌سازی قیمت بنزین به دنبال واقعی‌سازی قیمت ارز و کالاهای اساسی و خدمات نیز باشد.
میزان: از محل درآمدهای افزایش قیمت بنزین و گازوئیل می توان در راستای اشتغالزایی استفاده کرد؟
حق‌شناس: از ابتدای قانون هدفمندی یارانه‌ها از آذرماه سال 89 که افزایش قیمت بنزین از لیتری 100 تومان به 400 تومان اتفاق افتاد منابع حاصل از هدفمند کردن یارانه‌ها را در ذهن‌ها بزرگ‌نمایی شد که تمام مشکلات اقتصادی ایران با افزایش قیمت‌ها حل خواهد شد.
مردم ایران این تجربه افزایش قیمت را در ذهن خود دارند که وعده‌هایی که در زمان افزایش قیمت حامل‌های انرژی داده شد عملاً آن وعده‌ها در اقتصاد ایران محقق نشد و این افزایش 4 تا 5 برابری منجر به بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی نشد بلکه شاهد تورم و نرخ بیکاری دو رقمی، نرخ رشد اقتصادی منفی در برهه‌ای از زمان و شاخص‌های اقتصاد نامطلوب بودیم و عوارض این هدفمند کردن یارانه‌ها تا امروز به دلیل آنکه قانون هدفمند کردن اشتباه اجرا شد در اقتصاد ماندگار شده است.
میزان: از نظر شما درآمد کسب شده از افزایش قیمت حامل‌های انرژی بهتر است در کدام بخش هزینه شود؟
حق‌شناس: درآمد این محل باید صرف پالایشگاه‌هایی شود که دچار هزینه شده و برای نوسازی آنها هزینه کرد تا منجر به بهبود راندمان تولید و در نهایت کاهش قیمت تمام شده شود و برای اشتغال باید منابع مخصوص آن در این حوزه هزینه شود که یکی از این راه‌ها بحث تسهیلات بانکی است.
میزان: اشتغال زایی 700 هزار نفری از محل درآمدهای این حوزه امکان پذیر است؟
حق شناس: افزایش قیمت حامل‌های سوخت درآمد 17 هزار میلیارد تومانی برای دولت به دنبال دارد که با این میزان نمی‌توان 700 هزار شغل ایجاد کرد.بر طبق قانون برنامه 5 ساله ششم باید سالی 950 هزار شغل ایجاد شود که مقایسه این ارقام نشان می‌دهد که ایجاد 700 هزار شغل تنها از راه افزایش قیمت حامل‌های انرژی امکان پذیر نیست.
میزان: امکان جهش نرخ تورم پس از افزایش 50 درصدی قیمت بنزین وجود دارد؟
حق‌شناس: جهش تورم در اقتصاد نخواهیم داشت، با نگاهی بر بودجه کشور در می یابیم 3.7 درصد برای سال آینده افزایش داشته لذا شاهد جهش تورمی نخواهیم بود ولی نکته قابل توجه در این میان بی اعتمادی مردم به برخی طرح‌های دولت است، به خاطر اینکه عملکردهای گذشته عملکردهایی مطلوب ارزیابی نشده مردم با شک و تردید به مسئله نگاه می‌کنند که مثال آن به سال 89 برمی‌گردد که افزایش 500 درصدی قیمت بنزین چه آثار مثبتی در زندگی مردم خواهد داشت.
50 درصد افزایش قیمت بنزین قطعاً آثار مثبتی که در ذهن است به دنبال نخواهد داشت چون با یک اصلاح قیمت بنزین همه مشکلات اقتصاد که بیکاری دو رقمی، رشد پایین بهره‌وری، رشد کم سرمایه‌گذاری قابل حل نیست و نمی‌شود چنین وعده‌ای داد که افزایش 50 درصد قیمت بنزین با یک درآمد 17 هزار میلیارد تومانی مشکلات کلیدی اقتصادی ایران حل خواهد شد.
مگر بودجه امسال دولت 424 هزار میلیارد تومان یا بودجه کل کشور 1 میلیون و 194 هزار میلیارد تومان است. 17 هزار میلیارد تومان چه درصدی از بودجه خواهد بود؟
وقتی بودجه کشوری تا امروز نتوانسته مشکلات اقتصادی را حل کند نباید انتظار داشته باشیم که یک طرح بتواند مرهم اقتصاد به حساب آید. بلکه بنزین هزار تومانی به طور مثال اگر 5 هزار تومان هم شود مشکلات اقتصادی با این فاکتورها حل نخواهد شد.
میزان: راهکاری برای بهبود عملکرد دارید؟
حق شناس: اساس مشکلات اقتصادی این است که دولت باید از اقتصاد دست بردارد، دولت هیچوقت نمی‌تواند تولیدکننده خوبی برای اقتصاد باشد، دولت بنگاه‌دار نیست و حتی می‌توان به ای نکته نیز اشاره کرد که در بخش اقتصادی دولت حتی مدیر خوبی هم نخواهد بود به همین خاطر باید اصل 44 قانون اساسی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به شکل صحیح و کامل و جامع اجرایی شود.