شرح مرگ ۹ کوهنورد در اشترانکوه/ نقش کوهنوردان حاضر در پناهگاه در مرگ فرد سرما زده/ صاعقه، علت اصلی وقوع بهمن

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، کوهنوردانی از مشهد به نیت فتح آلپ ایران راهی منطقه "کول جنو" اشترانکوه شدند. قله را فتح کردند. عکس یادگاری گرفتند و در فیلمی کوتاه، خوشحالی خود از این فتح پیروزمندانه را اعلام کردند.

هوا بسیار سرد بود، پیش بینی‌ها حکایت از آن داشت که کولاک در منطقه ادامه دارد. تیم برای بازگشت از قله اقدام کرد. وضعیت هوا نشان می‌داد که شرایط دشواری پیش روی کوهنوردان است. ۴ تن به‌عنوان جلودار از سایرین جدا شدند. ۴ تنی که یکی از میانشان به علت سرمازدگی جان باخت و ۳ تن از آن‌ها به راویان قصه تلخ کوهنوردانی تبدیل شدند که بهمن جان آن‌ها را گرفت.

در رابطه با جزئیات بیشتر حادثه جان باختن ۸ کوهنورد در اشترانکوه گفت و گویی را با محمد محمدی، معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان و مسئول عملیات یافتن کوهنوردان مفقود داشته‌ایم.

وی در رابطه با زمان وقوع بهمن و لحظه گرفتار شدن کوهنوردان به جمعیت هلال‌احمر لرستان، گفت: ساعت ۳:۱۵ بامداد روز جمعه ۱۷ آذرماه، طی تماس یکی از کوهنوردان با هلال‌احمر ازنا مشخص شد که ۱۵ کوهنورد برای فتح قله کول جنو عازم اشترانکوه شده اند، اما پس از صعود، در راه بازگشت با مشکلاتی مواجه شده و تعدادی از آن‌ها مفقود هستند.

وی افزود: در کمترین زمان ممکن شرایط را به مرکز کنترل فرماندهی اعلام کردیم و من نیز مسئولیت تجسس به منظور یافتن پیکر کوهنوردان مفقود را برعهده گرفتم.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان با اشاره به اعزام دو تیم ارزیاب از شهرستان ازنا به منطقه اشترانکوه بلافاصله بعد از اعلام حادثه، اظهار کرد: حوالی ساعت ۴ بامداد دو تیم ارزیاب از شهرستان ازنا عازم منطقه اشترانکوه شدند، اما آن زمان هنوز اطلاعات کاملی از حادثه نداشتیم و باید اطلاعات اولیه از حادثه را به دست می‌آوردیم.

محمدی در خصوص مباحث مطرح شده از سوی تیم پشتیبان کوهنوردان که در پناهگاه حضور داشتند؛ اظهار کرد: ۳ تن به‌عنوان تیم پشتیبان در پناهگاه حضور داشتند و همراه تیم عازم منطقه نشده بودند. آن‌ها اعلام کردند که تعدادی از همراهانشان دچار بهمن شده و ممکن است شرایط مطلوبی نداشته باشند.

وی در رابطه با جدا شدن اعضای تیم کوهنوردی از یکدیگر پیش از وقوع بهمن، خاطرنشان کرد: ۴ تن از افراد زمانی که قله را فتح کردند به عنوان گروه اصلی و جلودار از سایرین جدا شده تا با زدن کارگاه شرایط را برای بازگشت سایر کوهنوردان فراهم کنند.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان ادامه داد: از میان این ۴ تن یکی از کوهنوردان در میانه راه موفق به رسیدن به پناهگاه نمی‌شود و متأسفانه به دلیل سرمازدگی جان خود را از دست می‌دهد.

محمدی با بیان اینکه ۳ کوهنورد بازگشته به پناهگاه به همراه تیم پشتیبان قادر بودند کوهنورد جان‌باخته را نجات دهند، گفت: تیمی که دچار حادثه شده بود شامل ۸ تن می‌شد که تمام آن‌ها جان خود را در حادثه از دست دادند و کوهنوردی که دچار سرمازدگی شده بود تا پناهگاه فاصله زیادی نداشت. ۶ نفری که در پناهگاه حضور داشتند می‌توانستند بازگشته و جان یک کوهنورد دیگر را نجات دهند، اما متأسفانه این اتفاق رخ نداد.

وی در خصوص اعلام علت مرگ نخستین پیکر یافت شده از کوهنوردان حادثه‌دیده، اذعان کرد: زمانی‌که نیرو‌های هلال‌احمر در محل حادثه حضور پیدا کردند نخستین پیکر کوهنورد جان‌باخته یافت شد. در دقایق اولیه مشخص شد که وی به علت سرمازدگی به کمای عمیق فرورفته و پس از آن جان خود را از دست داده است. مرگ وی به هیچ وجه به دلیل گرفتار شدن در بهمن نبود و این کوهنورد به دلیل سرمای شدید جان خود را از دست داد.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان با اشاره به صحبت‌های مطرح شده از سوی تیم اعزامی هلال احمر با ۳ کوهنوردی که از حادثه در امان مانده بودند، اظهار کرد: نیرو‌های ما طی صحبت‌هایی که با افراد نجات‌یافته از حادثه داشتند تا حدود زیادی به مکان حادثه پی بردند. بعد از آن در محلی که بیشترین احتمال حضور افراد در آن وجود داشت، حاضر شده و اقدامات خود را به منظور یافتن کوهنوردان مفقود آغاز کردند. کوهنوردان نجات یافته پیش بینی درستی از مکان گرفتار شدن سایر همراهانشان داشتند و خوشبختانه زمانی که در منطقه حضور پیدا کردیم، جستجوهایمان نتیجه بخش بود.

محمدی با بیان اینکه تیم امدادی پس از مدتی گشت در منطقه به چند کوله‌پشتی دست یافت، خاطرنشان کرد: در ابتدای گشت در منطقه با چند کوله‌پشتی مواجه شدیم که در بررسی آن‌ها مشخص شد کوله‌پشتی‌ها متعلق به ۸ کوهنورد مفقود است.

وی ادامه داد: به این نتیجه رسیدیم که کوهنوردان مفقود دچار کولاک و بهمن شده به همین خاطر زیر برف مفقود شده‌اند. آن زمان که از حضور کوهنوردان در آن نقطه مطمئن شدیم، جستجو‌های خود را افزایش داده و در آن منطقه تمرکز کردیم.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان در خصوص نحوه تجسس به منظور یافتن کوهنوردان مفقود، تصریح کرد: گروه نخست شامل ۲۵ نفر گشت‌های خود را آغاز کرده و با میله‌های سونداژ که به همراه داشتند نقاطی که پیش‌بینی می‌شد پیکر کوهنوردان در آنجا مفقود شده باشد را مورد بررسی قرار دادند.

محمدی ادامه داد: ساعت ۱۳ و ۴۲ دقیقه ظهر جمعه ۱۷ آذرماه پیکر مرتضی غلام‌پور از زیر بهمن خارج شد و ما نخستین پیکر را در عمق یک و نیم متری برف یافت کردیم.

وی با تأکید بر وضعیت جوی نامساعد در منطقه اشترانکوه، گفت: در شرایط آفتابی، دما در منطقه‌ای که کوهنوردان در آنجا گرفتار شده بودند، منفی ۲۵ درجه سانتی گراد است و بدون شک دوام آوردن در این دمای سرد ممکن نبوده است.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان با اشاره به دشواری عملیات نیرو‌های هلال‌احمر خاطرنشان کرد: ما سال ۸۴ با حادثه تلخی روبرو شدیم. آن زمان نیرو‌های هلال‌احمر برای یافتن پیکر دو کوهنورد عازم منطقه شدند، اما به دلیل وقوع بهمن ۴ تن از افرادی که تحت عنوان نیروی کمکی در اشترانکوه حاضر شدند به دلیل وقوع بهمن، جان باختند. به دلیل خاطره تلخ و تجربه بسیار بدی که پیش‌تر در اشترانکوه داشتیم باید تمام شرایط را سنجیده و پس از آن اقدام به یافتن پیکر کوهنوردان مفقود می‌کردیم. ترس از وقوع حادثه جدید، سبب شد نیرو‌های ما با در نظر گرفتن تمام جوانب عملیات خود را آغاز کنند و کوچکترین خطرارت را مد نظر قرار دهند.

محمدی " سونداژ" را اصلی‌ترین ابزار نیرو‌های هلال‌احمر برای یافتن کوهنوردان مفقود دانست و اظهار کرد: تنها به وسیله میل‌های سونداژ می‌توانستیم برای یافتن پیکر کوهنوردان مفقود اقدام کنیم. زیرا حجم برف بسیار زیاد بود و با روش‌های دیگر یافتن پیکر‌ها ممکن نبود. میله‌ها را وارد برف می‌کردیم و جایی که میله با وسیله و یا جسمی برخورد می‌کرد، آن نقطه مورد جستجوی کامل قرار می‌گرفت.

وی در خصوص نحوه عملیات نیرو‌های هلال‌احمر در روز دوم حادثه گفت: در روز دوم ۶۵ نفر از نیرو‌های هلال‌احمر عازم منطقه‌ای که حادثه در آنجا رخ داده بود شدند و این نیرو‌ها از هلال‌احمر ازنا، الیگودرز و خرم‌آباد بودند.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان ادامه داد: در روز دوم، نیرو‌های ما موفق شدند پیکر ۶ کوهنورد مفقود که ۲ تن از آن‌ها زن بودند را از زیر خروار‌ها برف خارج کنند. کوهنوردانی که به همراه یکدیگر در منطقه حضور داشتند، نسبت خانوادگی نداشته و همه هم تیمی بوده اند.

محمدی با اشاره به قرار داشتن تمام کوهنوردان در یک مسیر مشخص بیان کرد: تمام پیکر‌هایی که در روز دوم پیدا شد، در یک مسیر مشخص از دره تا دهلیز بود و مشخص شد که کوهنوردان زمان وقوع بهمن در یک مسیر قرار داشته‌اند.

وی در خصوص اعزام بالگرد به منطقه به منظور جابجایی نیرو‌های هلال‌احمر و همچنین اجساد اظهار کرد: بالگرد‌های حاضر در منطقه ۳۵۰ تن را به‌طور رفت و برگشت به منطقه اعزام کردند که در مجموع ۴۲ ساعت پرواز از زمان اعلام حادثه تا یافتن آخرین پیکر صورت گرفت.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان افزود: همچنین ۱۰ تن بار شامل ابزارآلات و همچنین مواد غذایی برای نیرو‌های تجسس به منطقه ارسال شد، اما متأسفانه تعداد روز‌هایی که نیرو‌های هلال‌احمر جست‌وجوی خود را ادامه دادند زیاد بود.

محمدی در رابطه با چرایی متوقف نشدن عملیات تجسس برای یافتن تنها پیکر باقی‌مانده حادثه وقوع بهمن در اشترانکوه گفت: پیکر سیدعلی حسینی در روز هفتم پیدا شد و تا آن روز، نیرو‌های هلال‌احمر و کوهنوردان کمکی حاضر نبودند منطقه را ترک کنند. در روز چهارم حادثه با توجه به شرایط دشوار جوی، درخواست کردیم که پایان عملیات اعلام شود تا بعد از گذشت چند ماه و بهبود شرایط آب و هوایی بار دیگر جست‌وجو‌ها را در فصل تابستان آغاز کنیم، اما آن زمان نیرو‌های هلال‌احمر به ما اعلام کردند که اگر این اتفاق رخ دهد آن‌ها به‌صورت شخصی در منطقه حاضر شده و به تجسس‌های خود ادامه می‌دهند.

وی در تشریح جزئیات یافتن پیکر آخرین کوهنورد باقیمانده حادثه اشترانکوه تصریح کرد: شواهد نشان می‌داد سیدعلی حسینی به دلیل حرفه‌ای بودن و همچنین احساس مسئولیتی که داشته است عقب‌دار تیم بوده و زمان وقوع بهمن اولین آسیب و اولین غرش بهمن به پیکر او برخورد کرده است. سید علی حسینی از نیرو‌های هلال احمر مشهد بود و به همین خاطر نیرو‌های هلال احمر به دلیل همکار بودن با وی، احساس مسئولیت بیشتری برای یافتن پیکر این کوهنورد داشتند.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان ادامه داد: میزان آسیب‌دیدگی پیکر سیدعلی حسینی بسیار زیاد بود به‌طوری که پیکر این کوهنورد با کف کوه مماس شده و جسد وی تا حدود زیادی آسیب دیده بود. پس از آن مشخص شد قطعه سنگی بزرگ به روی پیکر سید علی حسینی افتاده و به همین خاطر بوده که نیرو‌های امدادی با میل‌های سونداژ موفق به یافتن پیکر آخرین کوهنورد نشده بودند.

محمدی با بیان اینکه پیکر سیدعلی حسینی در خط اصلی که سایر پیکر‌ها یافت شد قرار نداشت خاطرنشان کرد: نیرو‌های هلال‌احمر با زدن تونل موفق به یافتن پیکر سیدعلی حسینی شدند و طی شرایط بسیار دشوار جسد آخرین کوهنورد حادثه اشترانکوه پیدا شد.

وی در رابطه با حواشی مطرح شده پیرامون علت وقوع بهمن در منطقه زمانی که کوهنوردان در آنجا حضور داشته‌اند اظهار کرد: عده‌ای مدعی شده‌اند که کوهنوردان به دلیل شکستن دیوار‌های صوتی سبب وقوع بهمن شده‌اند، اما باید به این موضوع توجه شود که کوهنوردان جانباخته همه حرفه‌ای بوده و ممکن نیست عامل وقوع بهمن باشند. هیچ کدام از اعضای تیم اعزامی، کوهنورد مبتدی نبوده اند که بخواهند با اقداماتی که در کوه انجام می‌دهند سبب وقوع بهمن در کوه شوند.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان افزود: محتمل‌ترین علت وقوع حادثه بهمن، رخ دادن صاعقه و پس از آن شدت بارش در منطقه بوده است و سایر احتمالات قابل پذیرش نیست.

محمدی در خصوص شرایط کوهنوردی که به‌عنوان راهنمای کوهنوردان مشهدی در منطقه اشترانکوه جان باخته است، گفت: امان الله جوکار، راهنمایی که اهل الیگودرز بود در هفته دو بار به بالای قله صعود داشته و به هیچ وجه نمی‌توان وی را فردی بی‌تجربه دانست.

وی با بیان اینکه تیم اعزامی به منطقه اشترانکوه بدون خطا نبوده است تصریح کرد: تیم اعزامی تیم خبره‌ای بوده و اعضا از آمادگی لازم برای یک صعود دشوار بهره‌مند بودند، اما به هیچ وجه نمی‌توان اعضا را مبری از خطا دانست. طی بررسی‌هایی که داشتیم مشخص شد اعضا در صعود خود به برخی نکات توجه کامل را نداشته‌اند و شاید این دلایل در وقوع بهمن در منطقه نقش داشته است.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان با اشاره به در اختیار داشتن GPS همراه تیم اعزامی به منطقه اشترانکوه اظهار کرد: اعضای تیم کوهنوردی که در منطقه حاضر شدند با خود GPS به همراه داشتند، اما فردی که در باشگاه کوهنوردی آن‌ها را هدایت می‌کرده است باید در رابطه با حادثه توضیحاتی را ارائه دهد. بعد از حادثه مشخص شد زنی که مسئولیت باشگاه کوهنوردی که جانباختگان حادثه عضو آن بوده اند را برعهده داشته، کنترل جانباختگان حادثه را از طریق GPS برعهده گرفته و تا پیش از وقوع بهمن، آن‌ها را هدایت می‌کرده است.

محمدی با اشاره به آمادگی کامل تیم هلال احمر لرستان خاطرنشان کرد: نیرو‌های هلال‌احمر لرستان از آمادگی کافی برخوردار بوده و حتی اگر بار دیگر طی روز‌های آینده شاهد اتفاق تلخ دیگری در منطقه باشیم می‌توانیم از پس خدمات امدادی به خوبی برآییم. هیچ مشکلی در جستجوی کوهنوردان نداشتیم و تنها به دلیل کمبود برخی امکانات در استان، درخواست دریافت کمک از استان‌های همجوار را اعلام کردیم.