نوسان نرخ ارز دلیل افزایش قیمت سکه/نارضایتی سکه فروشان از افزایش قیمت/فاصله 50 هزار تومانی حباب سکه با قیمت واقعی

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، بازار طلا و سکه همواره به عنوان یکی از بازارهای پر اهمیت در اقتصاد کشور به حساب می آید که حساسیت کارشناسان اقتصادی، مسئولین و افراد جامعه بر روی آن بالا است زیرا نوسان قیمت در این بازار می تواند به عنوان نشانه ای از عملکرد نامناسب حوزه ای از اقتصاد به حساب آید.

بازاری که علی رغم تمام تلاش ها برای حفظ آرامش در آن در چند ماه اخیر افزایش قیمت های چشمگیری داشته و کار را برای بانک مرکزی به عنوان متولی امر در حفظ ثبات بازار سخت کرده از همین رو از ابتدا این ماه حراج سکه با هدف ایجاد تعادل در بازار شکل گرفت که در آن سکه طرح جدید به قیمت یک میلیون و 288 هزار تومان و نیم سکه به ارزش 645 هزار تومان عرضه شد.

افزایش قیمت اشاره شده در خصوص طلا و سکه در مقایسه با روند افت قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی در مدت مشابه جای سوال بیشتری را پیش می آورد که دلیل این شکاف ایجاد شده میان بازار داخلی و جهانی در چیست و این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت،از همین رو و با توجه به اهمیت این موضوع با محمد کشتی آرا رئیس اتحادیه طلا و جواهر در خصوص شرایط کنونی بازار و دلایل نوسان قیمت طلا و سکه به گفت‌وگو نشستیم.

میزان: در ابتدا در خصوص شرایط فعلی بازار طلا و سکه توضیح دهید؟ 

کشتی آرای: در هفته گذشته قیمت جهانی طلا رو به کاهش گذاشت یعنی به طور متوسط در طول هفته هر روز با کاهش قیمت مواجه بودیم و میزان کاهش تا روز گذشته در حدود 31 دلار در هر اونس طلا کاهش قیمت داشته است.

شرایط در بازار داخلی متفاوت بود به گونه ای که برخلاف کاهش قیمت طلا جهانی، افزایش قیمت طلا و سکه را در بازار داخلی داشتیم که این افزایش ناشی از افزایش قیمت ارز گزارش شده است. یعنی در حالی که قیمت جهانی طلا کاهش پیدا می‌کرد ما باید کاهش قیمت می‌داشتیم که این اتفاق رخ نداد و علت آن افزایش قیمت ارز اعلام شده است که مجدداً باعث شد قیمت سکه تا مرز 1 میلیون و 440 هزارتومان در اواسط هفته افزایش داشته باشد.

روز گذشته قیمت‌های داخلی در بازار نیز به صورت جزئی تعدیل یافته و قیمت سکه به کمتر از 1 میلیون و 400 هزار تومان رسیده از طرفی هم در بازار به هیچ عنوان افزایش تقاضای کاذب نداریم و میان خرید و فروش‌ها و داد و ستدها تعادل وجود دارد به همین خاطر وضعیت به صورت کلی مثبت ارزیابی شده و نوسانات نیز تنها به نوسانات قیمت ارز باز می‌گردد.

میزان: بررسی هفتگی قیمت طلا نشان می‌دهد در هفته گذشته ارزش سکه بهار آزادی افزایش 41 هزار تومانی داشته است. آیا این افزایش نیز طبیعی ارزیابی می‌شود؟

کشتی آرای: قیمت طلا و سکه از حاصلضرب قیمت جهانی و قیمت ارز به دست می آید که در شرایط فعلی قسمت عمده‌ای از این افزایش به افزایش قیمت ارز باز می‌گردد زیرا بازارهای جهانی با کاهش قیمت مواجه بوده ولی نوسان قیمت ارز دلیلی بر این میزان افزایش شده است.

میزان: بررسی قیمت طلا و سکه از ابتدای امسال نشان دهنده افزایش شیب رشد قیمت تند می‌باشد که این روند در تابستان شدت گرفته و در دو ماه ابتدای پاییز به اوج خود رسید. دلایل جهش قیمت طلا و سکه را چه می‌دانید؟

کشتی آرای: بیشترین مقصر در افزایش قیمت سکه در چند ماه گذشته قیمت ارز است. روند تغییر قیمت ارز در چند ماه گذشته نشان می دهد از 3 هزار و 800 تومان تا 4 هزارو 250 تومان در نوسان بوده که نشان دهنده افزایش حدود 10 درصدی است. البته در یک مقطعی حباب قیمت ایجاد شد که این حباب قیمت ناشی از هیجان افزایش قیمت ارز بود که تأثیرش را بر روی قیمت سکه گذاشت و همین افزایش قیمت سکه یک جاذبه‌ای را برای مردم ایجاد کرد که در یک مقطع زمانی به بازار سکه ورود کنند و باعث افزایش تقاضا شوند ولی با واگذاری سکه از طریق بانک مرکزی این حباب به صورت نسبی تخلیه شد.

در این میان باید به بازارهای جهانی نیز توجه کنیم که گزارشات نشان دهنده نوسانات طبیعی قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی است.در روز گذشته قیمت هر اونس طلا هزار و 249 دلار بود که رقم آن به قیمت 5 ماه گذشته خود بازگشته است.

میزان: تأثیر کاهش سود سپرده بانکی که در شهریورماه اتفاق افتاد بر روی نوسانات قیمت طلا و سکه چقدر بوده است؟

کشتی آرای: کاهش سود سپرده بانکی در این بازار تأثیرگذار نبوده ولی تأثیر افزایش قیمت را بیشتر بر روی سرمایه‌های خرد گذاشته است به این شکل که بخش اعظمی از افراد سرمایه‌های کوچک خود را برای دوری از تورم یا افزایش قیمت تبدیل به سکه کرده‌اند ولی سرمایه‌های بزرگ از بانک خارج نشده و در نتیجه وارد بازار طلا و سکه نیز نشده است.

میزان: حراج سکه توسط بانک مرکزی که در روزهای گذشته در راستای کاهش قیمت صورت گرفته تأثیر گذار ارزیابی می‌کنید یا خیر؟

کشتی آرای: در ابتدا باید در خصوص خود لغت حراج صحبت کنیم زیرا از نظر من این لغت در این جایگاه کاربردی ندارد و بهتر است از کلمه واگذاری استفاده کنیم.

بانک مرکزی به عنوان عامل تنظیم بازار ارز، طلا و سکه باید به صورت منظم و با توجه به تقاضای بازار، طلا و سکه را عرضه کند. بنابراین با توجه به شرایط و افزایش تقاضا واگذاری سکه مثبت ارزیابی می‌شود.

میزان: برخی کارشناسان اعتقاد دارند این سبک از واگذاری سکه به معاملات سفته بازی دامن می زند و با هدف گذاری‌های ابتدایی فاصله دارد، نظر شما در این باره چیست؟

کشتی آرای: بنده اصلا اعتقادی به این موضوع ندارم زیرا مسئله سفته بازی روی قیمت طلا اصلا معنی ندارد زیرا نمی شود به صورت مجازی و سفته بازی بر روی قیمت طلا و سکه تغییری ایجاد کرد.

زمانی که بانک مرکزی آغاز به واگذاری سکه می‌کند طبیعتاً بازار به تعادل می رسد و در این زمان امکان سفته بازی وجود ندارد از طرفی قیمت طلا قیمت جهانی است و هیچ شخص و یا ارگانی نمی تواند بر روی آن تأثیر بگذارد و باعث ایجاد اخلال در بازار شود به همین خاطر این نوع از واگذاری‌ها باعث ایجاد تعادل در بازار می شود.

میزان: آیا با تغییر در سبک واگذاری‌ها با ایجاد شرایط و محدودیت‌های مناسب می‌توان ساماندهی بهتری به واگذاری سکه داد؟

کشتی آرای: شرایط واگذاری شرایط مخصوص به خود است و اینگونه نیست که هر کسی به هر تعداد که بخواهد خرید کند. طبیعی است که اگر شخصی از یک میزانی بیشتر خریداری کند باید آدم حرفه‌ای در این زمینه باشد و یا قصد سفته بازی داشته باشد.

در شرایطی که واگذاری‌ها به صورت بیستایی و با دریافت کد ملی و ثبت نامی صورت می‌گیرد طبیعتاً قابل کنترل است ولی اگر کسی بیاید و در تعداد بالا خریداری کند به احتمال زیاد نیت سفته بازی دارد که آن هم از دید نظارتی بانک مرکزی خارج نیست.

خرید 20 سکه عدد مناسبی است که به هر فرد اختصاص می‌یابد و از آن طریق بازار نیز تنظیم می‌شود و تعادل بازار حفظ می شود.

میزان: حراج سایر انواع دیگر سکه از چه زمانی آغاز می شود؟

کشتی آرای: هنوز اطلاع رسانی در این خصوص صورت نگرفته است.

میزان: با وجود واگذاری سکه افزایش قیمت‌ هفتگی آن در دو تا سه هفته گذشته در دامنه 20 تا 40 هزار تومان محاسبه شده است. آیا این میزان افزایش قیمت در ظرف مدت یک هفته طبیعی قلمداد می‌شود؟

کشتی آرای: این افزایش قیمت‌ها بیشتر مربوط به افزایش قیمت ارز است و از عدم تعادل در بازار و یا کمبود در بازار نشات نمی گیرد.

میزان: بیشترین نوسان قیمت بین سکه طرح قدیم و طرح جدید به کدام یک اختصاص دارد؟

کشتی آرای: بیشترین نوسان قیمت به سکه طرح جدید (سکه طرح امامی) اختصاص دارد زیرا این سکه روز به حساب می‌آید و درمقابل آن سکه طرح قدیم سکه‌ای بوده که در سال‌های گذشته ضرب می شده و در شرایط فعلی متقاضی کمتری دارد.

میزان: سکه طرح قدیم هم با وجود تقاضای کم در آبان ماه افزایش 91 هزار تومانی داشته است. این میزان افزایش در طی مدت یک ماه برای این سکه چگونه ارزیابی می شود؟

کشتی آرای: بخش اعظمی از افزایش قیمت سکه طرح قدیم به تغییرات قیمت طلا باز می گردد و طبیعتا با افزایش قیمت طلا تأثیر عمده ای بر روی قیمت سکه می‌گذارد و این افزایش قیمت طبیعی است.

میزان: با توجه به حبابی که در بازار سکه وجود دارد قیمت حقیقی آن را در چه حدودی برآورد می‌کنید؟

کشتی آرای: قیمت این روزهای سکه با قیمت واقعی آن در حدود 40 یا 50 هزار تومان تفاوت دارد که این اختلاف قیمت در ابتدای ماه تا حدود 200 هزارتومان نیز رسیده بود که با واگذاری سکه از طریق بانک مرکزی شاهد کمتر شدن این شکاف بودیم که امیدواریم با ادامه واگذاری سکه این تفاوت قیمت از بین خواهد رفت.

میزان: واگذاری سکه تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

کشتی آرای: محدودیت زمانی ندارد و تا زمانی که نیاز بازار باشد این عرضه ادامه خواهد داشت. در سال های گذشته نیز این شیوه از فروش سکه وجود داشت که به صورت مرتب و هفته ای سه نوبت بانک مرکزی سکه به متقاضیان واگذار می شد و در شرایط فعلی نیز تا زمانی که بازار نیاز داشته باشد واگذاری ادامه خواهد یافت.

میزان: تضمینی هم وجود دارد که پس از اتمام واگذاری مجدداً حباب قیمتی ایجاد نشود؟

کشتی آرای: زمانی که بازار پس از واگذاری سکه‌ها به تعادل برسد و افزایش تقاضایی وجود نداشته باشد دلیلی برای بر هم زدن تعادل وجود ندارد در نتیجه حبابی هم در بازار شکل نخواهد گرفت. 

میزان: آیا طلا فروشی‌ها از افزایش قیمت سکه در بازار استقبال می‌کنند و این افزایش قیمت را به مثابه افزایش سرمایه خود تلقی می‌کنند؟

کشتی آرای: هیچ طلا فروشی نه از افزایش قیمت خوشحال می شود و نه از کاهش قیمت ناراحت زیرا سرمایه آنها به صورت واحد سکه و واحد طلا است. به همین خاطر از افزایش یا کاهش آن چیزی نصیب این افراد نمی شود. طلا فروشی‌ها دوست دارند تعداد داد و ستدهای آنها بیشتر شود و از افزایش این داد و ستدها منافع می برند.

میزان: سوالی در خصوص فاکتور طلاهای کمتر از یک گرم در جامعه وجود دارد. قرار بود به طلاهای با مثقال کم نیز فاکتور تعلق بگیرد که این مسئله منتفی شد این موضوع در شرایط حال حاضر در چه مرحله‌ ای است؟

کشتی آرای: این بحث به هیچ عنوان مورد قبول اتحادیه نظام صنفی نیست. زیرا برای طلایی با هر میزان کم نیز باید فاکتور داده شود و تفاوتی در وزن آن وجود ندارد. طلا فروشان ملزم به دادن فاکتور هستند و ندادن فاکتور غیرقانونی است زیرا هر میزان پولی که داده می شود باید درقبال آن رسید دریافت شود.

میزان: نظارت از سوی کدام سازمان‌ها صورت می‌گیرد؟

کشتی آرای: افرادی که در این زمینه شکایت کنند به سرعت به شکایت آنها از طریق خود اتحادیه و اتاق اصناف رسیدگی خواهد شد.

میزان: در خصوص فروش اینترنتی طلا و فروشگاه‌هایی که مجوزی دراین خصوص ندارند نیز توضیح دهید؟

کشتی آرای: هیچ فروشگاه اینترنتی مجاز به خرید و فروش طلا در فضای مجازی نیست و این کار از لحاظ قانونی منع شده است و پلیس فتا با متخلفین برخورد خواهد کرد.

میزان: دلیل تخلف خواندن خرید و فروش اینترنتی طلا چیست؟

کشتی آرای: زیرا هنوز سازوکاری برای آن تدوین نشده است.

میزان: چه فعالیت‌هایی در خصوص طلا در فضای مجازی قانونی ارزیابی می شود؟

کشتی آرای: افراد در فضای مجازی امکان تبلیغات را دارند ولی به هیچ عنوان اجازه خرید و فروش ندارند و تاکنون به تعدادی ازفروشگاه‌های فضای مجازی اخطار داده شده است و گاهاً شاهد تغییر روش این فروشگاه‌ها هستیم.

میزان: مجازات متخلفین در این باره چیست؟

کشتی آرای: اخطار قانونی، برخورد قانونی و اجرای قانون ماده 27 و 28 قانون نظام صنفی از نمونه مجازات متخلفین است که در صورت عدم تمکین پس از اخطارها فروشگاه آنها تعلیق خواهد شد.

با این تفاسیر و توضیحات رئیس اتحادیه طلا و جواهر کشور برای آرامش در بازار طلا و سکه، علاوه بر عرضه مناسب در سطح کشور و پاسخگویی به نیاز داخلی باید در آرامش بازار ارز نیز تلاش کرد در غیر این صورت هرگونه نوسان در بازار ارز و دلار می تواند هیجان کاذبی را ایجاد کرده و در نهایت به ایجاد حباب قیمتی در بازار بینجامد.