جشنواره تئاتر فجر و عدالتی که هنوز عملی نشده است/انتقادات به نتایج بخش مرور تئاتر ایران ادامه دارد

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر با اعلام برگزیدگان بخش های خارج از صحنه، استانی و مرور تئاتر ایران به روزهای برگزاری خود نزدیک می‌شود.

هفته گذشته نتایج بخش مرور تئاتر ایران توسط دبیرخانه به انتشار رسید و همین عاملی بود تا فهرست برگزیدگان نقدهای متفاوتی را از سوی هنرمندان و منتقدان در بر داشته باشد.

فرهاد مهندس‌پور دبیر جشنواره تئاتر فجر درخصوص چگونگی تغییر در انتخاب بخش مرور تئاتر ایران در گفت و گویی اعلام کرد : تغيير فرآيند انتخاب آثار بخش مرور تهران برای سی‌وششمين جشنواره بين‌المللی تئاتر فجر، سر‌آغاز روشی است فراگير، برای انتخاب آثار بر اساس رای و مشاركت گروه بزرگی از هنرمندان جامعه تئاتر ايران و با تاكيد بر ضرورت مراجعه به خرد جمعی.

دبيرخانه اين دوره از جشنواره با دعوت از گروه كارشناسان ٧٠ نفره از تخصص‌ها، گرايش‌ها و نسل‌های مختلف تئاتر و كارشناسان حوزه‌های ديگر درصدد ایجاد روشی نوین در ادوار مختلف تئاتر فجر بود.

به همین مناسبت خبرنگار گروه فرهنگی به نقاط ضعف و قوت سیستم انتخاب آثار نمایشی در بخش مرور تئاتر ایران پرداخته است.

در وهله نخست انتخاب آثار بر اساس تجمیع آرا و بهره گیری سلایق مختلف نکته ای بسیار مثبت است. اتفاقی که طی سالیان اخیر کاملاً نو بوده و امید گروه های تئاتری جوان بر انتخابی عادلانه را دو چندان کرده بود.

اما این انتخاب و فهرست 70 نفره اعلام شده دارای نقص‌های فراوانی است. درابتدا انتخاب این افراد بسیار دیر هنگام و زمانی لحاظ شد که دو سوم فصل تئاتر در ایران گذشته و درصد بالایی از این داوران، آثار پیش از اعلام را ندیده اند.

زمان کوتاه اعلام شیوه جدید انتخاب تا انتشار نتایج مشخص می کند که آثار ارسالی بدون شک نمی توانسته اند توسط تمامی اعضا انتخاب و دیده شوند و همین عاملی است تا جشنواره به آرا درصد کمی از هیات داوران اکتفا کند.

به عنوان مثال و با اعلام جشنواره هر اثر باید برای حضور در بخش مرور حداقل امتیاز هفت از ده را دریافت کند. برخی آثار توسط تعداد بسیار کمی از داوران دیده شدند و طبعاً اگر ده نفر به تماشای یک اثر نشسته باشند نمره پایین یکی از آنها باعث حذف اثر خواهد شد. این نقطه ضعفی است که دبیرخانه با کمی برنامه ریزی درست می توانست آن را رفع کند. حداقل اقدام دبیرخانه این بود که برای تماشا و ارزیابی هر اثر حداقل 20 نظر را اعمال نماید. به این نحو عدالت مورد نظر جشنواره رعایت می‌شد. اتفاقی که هم اکنون از سوی بسیاری از گروه ها زیر سوال رفته است.

نکته دوم و حائز اهمیت را می توان در اسامی اعضای هیات انتخاب دانست. سه تن از اعضای هیات انتخاب فجر با سه اثر در جشنواره حاضر شده اند و همین عاملی شده تا تفکر لابی جشنواره در میان اهالی تئاتر قوت بگیرد.

حضور سید محمد مساوات، مسعود دلخواه و سمانه زندی نژاد در اعضای هیات انتخاب و همچنین حضور آثار هر سه هنرمند اشتباهی بود که باعث شد نه تنها آثار این هنرمندان بلکه رای آنها نیز مورد شک قرار بگیرد. البته جشنواره اعلام کرد که هیات انتخاب نمی‌توانند به آثار خودشان رای بدهند اما این راهکار هیچ کمکی به از بین بردن حاشیه ها نکرده است.

انتقاد دیگری که بسیاری از اهالی تئاتر بر فهرست اعلام شده دارند حضور افرادی است که در محافل تئاتری حضور بسیار کمرنگی دارند و صرفاً برخی آثار سالن های مهم را تماشا کرده اند.

حضور محمدحسن معجونی با دو اثر از تهران و رشت نیز انتقادات اهالی تئاتر شهر رشت را به همراه داشته است. در حالی که شهر رشت بعد از تهران فعالترین گروه های تئاتر را در خود می بیند.

آنچه به شدت در فهرست پذیرفته شدگان بخش مرور تئاتر ایران به چشم می خورد انتخاب آثار سالن های معتبر و بزرگ شهر تهران است. به نحوی که سالن های کوچکتر به هیچ عنوان در فهرست بخش مرور دیده نشده اند و اکثر نمایش ها مختص به دو تا سه سالن خصوصی و یا دولتی هستند.

آنچه خارج از این حاشیه ها مسلم است را می‌توان در سایت تیوال جستجو کرد. بسیاری از هنرمندان معتقدند که برای دریافتن این امر که آثار انتخاب شده چه کیفیتی دارند می‌توان به بخش نظرات سایت تخصصی تئاتر تیوال مراجعه کرد تا دید آیا آثار منتخب نقدهای خوبی را در زمان اجرا با خود به همراه داشته اند یا خیر.