سهم 250 میلیون دلاری ایران در صادرات داروی داخلی / ممنوعیت تجویز داروی برند توسط پزشکان

مصطفی کریمی در گفت‌وگو با خبرنگار جامعه در خصوص صادرات دارو در ایران گفت: شرکت‌های داروسازی کشور از لحاظ ظرفیت دارویی دارای تراکم خاصی هستند که در این راستا تولید دارو برای صادرات به کشور‌های دیگر افزایش پیدا کرده است و به نوعی ایران به کشوری صادرات محور تبدیل شده است.

وی افزود: در زمینه صادرات دارو از ایران به کشور‌های دیگر مشکلاتی نظیر قوانین و مقررات کشور‌های مقصد مطرح می‌شود بنابراین در راستای رفع این مشکلات نیاز به مدت زمان طولانی است. در زمینه تولیدات داخلی دارو سندیکا‌های مرتبط اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی لازم برای شرکت داروسازی داخلی و سایر کارشناسان کشور‌های مقصد می‌کنند تا روند صادرات تولیدات دارویی در کشور را سرعت بیشتری دهند.

قائم مقام مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو خاطرنشان کرد: صادرات دارویی ما یک صادرات ثبت محور است یعنی از بحث بازار‌های دلالی و وارد کردن دارو به شکل فله‌ای به کشور‌های دیگر خارج شده و در ابتدای صادرات دار وبه کشور‌های مقصد فرایند ثبت صورت گیرد و با اخذ مجوز از ورات بهداشت آن کشور به تناسب حجم مورد نیاز صادرات صورت گیرد.

وی عنوان کرد: در حال حاضر در مقایسه با درصد و نسبت میزان تولید و صادرات، کشور ایران به لحاظ عددی به زیر ۵ درصد اقلام صادرات دارویی رسیده است و از لحاظ ارزشی نیز بالغ بر ۲۵۰ میلیون دلار تا به حال صادرات صورت گرفته است. به‌طور کلی از تمامی گروه‌های دارویی، صادرات از کشور ایران به کشور‌های دیگر صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال می‌توان به دارو‌های های‌تیک، اعصاب، قلب و عروق، مسکن و ... که تمام گروه‌های دارویی را در بر می‌گیرد اشاره کرد. اغلب صادرات به کشور‌های حاشیه خلیج فارس، آفریقا، کشور‌های تازه استقلال یافته شوروی انجام می‌شود.

کریمی در خصوص اهمیت کیفیت در دارو‌های تولید داخل اذعان داشت: کیفیت یک مسئله‌ای کاملاً فنی، علمی و تکنیکال است که در بحث اثربخشی دارو، آیتم‌ها و فاکتور‌های لازم رؤیت و بررسی می‌شوند. در راستای توجه به کیفیت عواملی، چون تشخیص درست پزشک، تجویز مناسب دارو متناسب با بیماری نیز مؤثر است. براین اساس در نوع تجویز دارویی باید به عدم تداخل مصرف دارو‌ها با مصارف دیگر افراد نیز مورد توجه قرار گیرد.

وی یادآور شد: دارو باید در دمای مناسب خود یعنی داروهای یخچالی در داخل یخچال، و غیر یخچالی ها در دمای مناسب نگهداری شوند، اما متأسفانه در فرهنگ اشتباه شهروندان ایرانی دارو‌ها در یخچال نگهداری می‌شود این امر کیفیت دارو‌ها را کاهش داده و اثربخشی آن را نیز کم می‌کند؛ بنابراین مصرف اینگونه دارو‌ها در درمان تأثیر مناسبی نداشته و دیدگاه بسیاری از مصرف‌کنندگان را نسبت به کیفیت دارو تغییر می‌دهد.

قائم مقام مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: در ثبت مواد اولیه دارو‌ها گلوگاه‌های کنترلی مطرح می‌َشوند که در این فرایند بعد از تأیید کیفیت دارو‌های تولید شده از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجوز لازم جهت عرضه دارو به بازار دریافت می‌شود.

وی در خصوص مقایسه دارو‌های تولید داخل و دارو‌های خارجی افزود: در مراحل تولید داروی داخلی فاکتور‌های میزان غلظت خونی و اثربخشی دارو‌ها با برند اصلی دارو بررسی شده و هم‌ُسطح بودن کیفیت در آن‌ها به‌عنوان هدف اصلی در تولید محسوب می‌شود؛ بنابراین شرکت‌های تولیدکننده داخلی مجبورند تمام مراحل مذکور را طی کرده و توسط کمیته متشکل از اساتید هیئت علمی دانشگاه‌های مجرب کنترل شوند.

کریمی خاطرنشان کرد: اجازه تولید داروی داخلی زمان داده می‌شود که از لحاظ کیفیت داروی تولید شده با برند اصلی هم‌سطح باشد؛ و این امر به‌عنوان یک نکته کیفیتی مورد توجه قرار گرفته و اسناد و مدارک مربوط به آن جمع‌آوری و کنترل می‌شوند.

وی درباره تصور اشتباه بسیاری از مردم نسبت به کیفیت بالای دارو‌های خارجی نسبت به داخلی عنوان کرد: دیدگاه اشتباهی نسبت به کیفیت دارو‌های تولید داخل در مقابل تولید خارج آن وجود دارد که این امر از فرهنگ اشتباه نشأت می‌گیرد. براین اساس بسیاری از مردم تصور می‌کنند داروی برند خارجی از کیفیت و اثرگذاری بالایی نسبت به داروی تولید داخلی برخوردارند. براساس بند پ ماده 72 قانون برنانمه ششم توسعه، تجویز داروی خارج از فهرست دارویی توسط پزشکان ممنوع است.