آیا "مخالفان سوری" می‌توانند با یکدیگر متحد شوند؟
به گزارش سرویس بین الملل ، روزنامه کامرسانت، چاپ مسکو، در تحلیلی نوشته است: امروز، 28 نوامبر قرار است تا هشتمین دور از مذاکرات مسالمت آمیز بین سوری‌ها در ژنو آغاز شود. این نخستین دیدار طرفین مناقشه در سوریه بعد از نشست سه جانبه روسای جمهوری روسیه، ایران و ترکیه در سوچی است که آغاز مرحله تازه‌ای برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه بشمار رفته و هر سه کشور خواستار افزایش تلاش‌ها برای خارج شدن از بن بست موجود و ازسرگیری بررسی مسائل مربوط به بعد از پایان جنگ در سوریه، از جمله تدوین قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات در این کشور شدند.
البته موانع و مشکلاتی همچنان وجود دارد که نمی توان امید زیادی به پیشرفت در این زمینه داشت: برغم آنکه گروه‌های مخالف سوری برای نخستین بار است که با تشکیل یک هیئت نمایندگی واحد برای حضور در مذاکرات ژنو موافقت کرده‌اند، ولی بین اعضای این هیئت همچنان اختلافات جدی، و قبل از هر چیز در خصوص سرنوشت رئیس جمهور "بشار اسد" باقی است. بخشی از مخالفان همچنان به اصرار خود برای برکناری او ادامه می دهند که این موضع گیری باعث شده تا هیئت نمایندگی دولت سوریه در عزیمت خود به ژنو تاخیر بیاندازد.
هشتمین دور از مذاکرات ژنو دو بخش خواهد داشت. بخش نخست آن تا جمعه ادامه دارد و سپس انتظار می رود که در اواسط ماه دسامبر هیئت نمایندگی دمشق و مخالفان بار دیگر با یکدیگر ملاقات داشته باشند.
ازسرگیری مذاکرات صلح در ژنو که بعد از دور قبلی در ماه جولای سال جاری، نخستین بار است که بعد از چندین بار به تعویق افتادن انجام می شود، بعد از آن امکان پذیر شده که هفته گذشته در ریاض (عربستان سعودی) نمایندگان گروه‌های مخالف مختلف سوری بعد از مباحثات بسیار سخت، بالاخره برای نخستین بار به توافق رسیدند تا هیئت واحدی متشکل از 36 نفر را به مذاکرات ژنو اعزام کنند. قرار شده که تصمیمات در داخل هیئت بر اساس اکثریت آراء، یعنی موافقت 26 نفر از 36 عضو آن، اتخاذ خواهد شد.
علاوه بر این، برای نخستین بار است که مخالفان سوری قبل از آغاز نشست ژنو، مسائل مهم مورد نظر خویش را مشخص کرده‌اند: 1- از قبل موضوع مذاکرات اعلام شده: سازماندهی انتخابات و تدوین قانون اساسی جدید سوریه. 2-در ژنو باید رایزنی‌های فنی با میانجیگری سازمان ملل و سپس مذاکرات مستقیم بین مخالفان و هیئت نمایندگی دولت سوریه انجام شود. 3- در هیئت نمایندگی مخالفان، برای نخستین بار نماینده کردهای سوری نیز حضور دارد. 4- در جریان مذاکرات ژنو، برای نخستین بار نماینده بلندپایه‌ای از طرف وزارت امور خارجه آمریکا نیز حضور خواهد داشت. لازم به ذکر است که "گنادی گاتیلوف" معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز به نمایندگی روسیه در مذاکرات ژنو شرکت دارد.
سنگ اندازی دوباره مخالفان خارجی، باعث واکنش دمشق شد
با وجود درخواست "استفان دی میستورا" نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه، از همه طرفین برای عدم تعیین هیچ پیش شرطی برای شرکت در مذاکرات ژنو، باز هم در بیانیه پایانی نشست مخالفان خارجی در ریاض بطور مشخص آمده است که تغییرات اساسی در نظام سیاسی سوریه بدون کنار رفتن بشار اسد و اطرافیانش از قدرت حاکمه امکان پذیر نخواهد بود، این مسئله مورد موافقت نمایندگان مخالفان سوری «گروه مسکو» قرار نگرفته و "قدری جمیل" رئیس آن تاکید کرده که سرنوشت سیاسی بشار اسد باید بر سر میز مذاکرات تعیین شود و نه از قبل. جمیل همچنین با انتقادات مطرح شده از سوی مخالفان گروه ریاض در خصوص اقدامات ایران در سوریه نیز مخالفت نموده و بر لزوم مشارکت ایران، روسیه و ترکیه برای برقراری صلح در سوریه تاکید نموده است.
مقامات دمشق هم در تماس با دفتر "استفان دی میستورا" به بیانیه پایانی رایزنی‌ها در ریاض اعتراض کرده و ضمن ابراز ناامیدی نسبت به نتیجه این نشست، یادآور شدند که برای آغاز مذاکرات نمی توانند در ژنو حضور یابند و نماینده رسمی دولت سوریه دیرتر به آنجا عزیمت خواهد نمود. چنین واکنشی از سوی دمشق به دلیل درخواست برکناری بشار اسد از قدرت از سوی مخالفان گروه ریاض، دور از انتظار هم نبود.
مذاکرات ژنو سرنوشت .. را تعیین می‌کند
ضمن اینکه سرنوشت برگزاری کنگره گفتگوهای ملی سوریه که قرار است در سوچی روسیه برگزار شود هم به نتیجه مذاکرات ژنو بستگی خواهد داشت. این کنگره ممکن است در تاریخ 2 الی 4 دسامبر برگزار شود، ولی برخی منابع خبری هم گفته اند که احتمال دارد برگزاری آن تا ماه فوریه سال آینده به تعویق بیفتد.
روند حل و فصل سیاسی بحران سوریه سریع نخواهد بود
"ماکسیم سوچکوف" سردبیر دفتر نشریه «Al-Monitor» آمریکا در مسکو و کارشناس مرکز والدای روسیه معتقد است: «اکنون دیگر همه طرفین مناقشه در سوریه درک می کنند که تنها در سایه آغاز روند حل و فصل سیاسی، مشکلات قابل حل و فصل شدن هستند، ولی نباید انتظار داشت تا این روند با سرعت نتیجه بخش باشد. مذاکرات ژنو که باید ادامه منطقی مذاکرات آستانه باشد، باید کاملا موفقیت آمیز بوده و امکان اتصال و برقراری تماس بین طرفین متخاصم را فراهم سازد تا آنها شرایط مذاکرات بعدی را تعیین و حاضر به ادامه مذاکرات با یکدیگر شوند.»
"آندری کارتونوف" مدیرکل شورای امور بین الملل روسیه نیز بر این عقیده است: «تغییر شکل نظام سیاسی در سوریه در حال حاضر به نفع مقامات دمشق نخواهد بود که بعد از پیروزی نظامی بر تروریست‌ها در سوریه، روی روند بسیار آرام تغییرات سیاسی در کشور حساب باز کرده اند. به عقیده من، در چنین شرایطی، روند این دور از مذاکرات ژنو بیشتر به مواضع نقش آفرینان خارجی: روسیه، ایران، ترکیه، آمریکا و عربستان سعودی که می توانند روی طرفین مناقشه تاثیرگذار باشند، بستگی خواهد داشت.»
به گفته این کارشناس، در چنین شرایطی، مهمترین وظیفه روسیه آن است که از موفقیتهای نظامی خود در سوریه در جهت منافع سیاسی استفاده کند تا امکان آن را بوجود آورد تا در آینده حداکثر نفوذ و حضور خویش در این کشور را حفظ کند. و در همین راستا نیز نتیجه این دور از مذاکرات ژنو، برای مسکو نیز دارای اهمیت زیادی خواهد بود.