"بندر چابهار" دروازه ای برای هند به سوی ایران و افغانستان

به گزارش سرویس بین الملل ، دهلی نو و کابل اوایل هفته گذشته ابتکار عملی در ارسال محموله گندم هند به افعانستان از طریق بندر چابهار ایران به خرج دادند که علاوه بر مناسبات اقتصادی دو کشور، چهره تجارت منطقه را نیز تغییر داد.

نقطه برجسته این ابتکار عمل آن بود که هند رقیب قدیمی خود که همسایه ایران و افغانستان نیز هست را دور زد تا به مقصد برسد.

اگر تجارت جهانی یک بازی کریکت در نظر گرفته شود، اکنون هند و افغانستان پیروز این بازی هستند چرا که توانسته اند در مقابل رقیب پیروز شوند. اکنون آنها پاکستان را از صحنه تجارت با همسایگان خود حذف کرده و توانسته اند از طریق بندر چابهار ایران، یک مسیر جدید تجاری برای خود ایجاد کنند. این مسیر ممکن است دورتر باشد اما روابط کشورها را بسیار نزدیک تر می کند.

از بسیاری جهات ایجاد یک مسیر تجاری از پاکستان به افغانستان منطقی تر است . فاصله زمینی کابل تا دهلی نو از مسیر پاکستان تنها 990 کیلومتر است که این امر زمان ارسال 1.1 میلیون تن گندم در 35 هزار کانتینر به افغانستان را بسیار کاهش می دهد.

اما اولین محموله تجاری هند به افغانستان در یک مسیر دریایی-زمینی به فاصله 3900 کیلومتر از طریق بندر چابهار ایران فرستاده شد.

پاکستان که دارای مرز مشترک با افغانستان در جنوب و شرق این کشور است، از موقعیت جغرافیایی راهبردی خود برای کنترل تجارت افغانستان استفاده کرده است. پیش از این پاکستان بزرگ ترین صادر کننده گندم به افغانستان محسوب می شد و تعیین کننده قیمت این محصول در افغانستان بود.

به عنوان مثال، در سال 2014، گندم پاکستانی در افغانستان 500 روپیه (7.81 دلار) گران تر از گندم وارد شده از هند بود. هند و افغانستان پیش از این نیز علاقه مند به تجارت گندم بودند اما به دلیل مخالفت پاکستان این امر محقق نشده بود.

در حقیقت در طول 17 سال گذشته پاکستان با درخواست های هند مبنی بر استفاده از خاک این کشور جهت ارسال محموله های گندم به افغانستان مخالفت کرده است.
در سال 2003 هند تحقیقات خود را برای یافتن گزینه های دیگر جهت ادامه تجارت خود با افغانستان آغاز کرد. یکی از گزینه های بسیار خوب برای هند بندر چابهار در جنوب ایران بود.

سه کشور هند، ایران و افغاستان در ماه مه سال 2016 توافق سه جانبه توسعه و استفاده از بندر چابهار برای گسترش تجارت با آسیای مرکزی و اروپا به توافق رسیدند.

درحالی که بسیاری از کارشناسان بر این عقیده هستند که این توافق یکی از پایه های تجارت جهانی محسوب می شود بسیاری دیگر اعلام کرده اند که توافق چابهار یک پیروزی دیپلماتیک برای هند در مقابل پاکستان هم است.

از زمان پایان جنگ ایران و عراق در سال 1988، تهران سعی کرده است که بهره برداری استراتژیک از به بنادر موجود در خلیج فارس را افزایش دهد. گرایش به شرق برای ایران یک اقدام منطقی جهت تامین منافع تجاری خود محسوب می شود. بنابراین استفاده از بندر چابهار برای ایران بسیار ضروری است.

همکاری با هند به عنوان یکی از بزرگ ترین اقتصاد های آسیا نیز در راستای منافع ایران است. بندر چابهار یک نقطه آغاز برای همکاری های بیشتر هند و ایران محسوب می شود. از طریق این بندر تجارت با روسیه، یک همکار راهبردی برای هند و ایران نیز گسترش خواهد یافت.

بنابراین بندر چابهار یک فرصت عظیم برای گسترش روابط میان هند، ایران و افغانستان را ایجاد کرده است.

/