جشنواره تئاتر فجر یا ویترین ثروتمندان عرصه نمایش/علت تاخیر در اعلام اسامی بخش مرور جشنواره تئاتر فجر چیست؟

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر بهمن ماه هر سال برگزار می‌شود و به گفته بسیاری از هنرمندان این جشنواره ویترین هنرهای نمایشی ایران در طول یک سال فعالیت های تئاتری کشور است.

همواره نقد و نظرهایی نسبت به برگزاری این جشنواره بوده و هست. همچنان بعد از گذشت سی و پنج دوره هنوز هم این جشنواره نقایص فراوانی را به همراه دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به حضور آثار بین المللی اشاره کرد.

بخش عمده هزینه های جشنواره تئاتر فجر به دعوت و اجرای آثار خارجی تخصیص پیدا می‌کند و هر ساله گروه‌های مختلفی از جهان برای این رویداد بزرگ هنری دعوت می شوند اما هنوز نحوه انتخاب این آثار مورد سوال است.

اما مهم ترین نکته در این میان می‌توان به نبود فراخوانی بین المللی برای جشنواره تئاتر فجر دانست. گروه های شرکت کننده در این جشنواره به طور معمول از طریق رابط های فرهنگی و هنری دعوت شده و این طور نیست که آنها بخواهند در این جشنواره حضور پیدا کنند.

این نقیصه بزرگ را در ابتدا باید در کیفیت برگزاری جشنواره تئاتر فجر دید. جشنواره فجر طی ادوار گذشته نتوانسته به کیفیتی جهانی دست پیدا کند و همین امر باعث شده تا گروه های معتبر میل چندانی برای حضور در آن را نداشته باشند.

هر ساله و بعد از پایان جشنواره سوالات در خصوص اینکه گروه های خارجی از چه طریق انتخاب شده و یا اینکه این گروه ها در کشور خودشان چه درجه ارزشی دارند مطرح می شود. دلیل اصلی این سوالات کیفیت پایین اکثریت آثار خارجی است. البته در این بین معدود آثار با کیفیت و کارگردانان مطرح نیز با هزینه های فراوان راهی جشنواره می شوند اما باز هم تئاتر فجر رویدادی نیست که گروه ها بی تاب حضور در آن باشند.

بخش دوم مشکلات عمده جشنواره تئاتر فجر را باید در برخورد سلیقه‌ای مدیران و دبیران هر دوره دانست. این برخورد به نوعی است که در هر دوره به برخی از آثار مجوز حضور داده می‌شود که با اهداف و تفکرات آن مدیر همسو باشند زیرا جشنواره فجر بعد از سی و پنج دوره هنوز ساختار اصلی و درستی ندارد.

بخش مرور تئاتر ایران یکی از مهم ترین بخش هایی است که همواره در چگونگی انتخاب آثارش سوال مطرح است. به عنوان مثال بخش مرور امسال نیز خالی از مشکلات نبوده است. در اولین گام قرار بر اعلام نتایج بخش مرور تا پایان مهر ماه بود اما هنوز و بعد از گذشت حدوداً نیمی از آبان ماه هنوز خبری از نتایج این بخش در دست نیست.

برای حضور در این بخش متقاضیان باید فیلم اثر را ارائه کنند اما درخواست دبیرخانه از بسیاری گروه ها مبنی بر ارسال عکس نشان آن است که فیلم بیشتر آثار دیده نمی شود و انتخاب ها از روی عکس شکل می گیرد. در این میان گروه های تهرانی که از ماه ها قبل درخواست حضور در فجر را داده اند انتظار بازبینی حضوری دارند تا آثارشان به صورت عادلانه در دست بررسی قرار گیرد اما از سوی دبیرخانه هنوز هم چنین اتفاقی حاصل نشده است.

این اتفاق بسیار ساده بوده و تنها نیازمند آن است که گروه انتخاب آثار بخش های مختلف جشنواره از تمامی آثار تهران دیدن کنند و در مواقع تقاضای آن گروه ها بتوانند به راحتی رای خود را اعمال کنند.

معضل دیده نشدن آثار تنها به فجر خلاصه نمی شود و جشن بازیگر و منتقدان تئاتر نیز بی تفاوت از بسیاری سالن های خصوصی و اجراهای محروم از منابع مالی گزاف به انتخاب بازیگران و عوامل از میان گروه های معروف و سالن های بزرگ می پردازند.

این نوع از انتخاب نادرست که بیشتر بر اساس اسامی و چهره ها شکل می گیرد به طور حتم باعث شده تا پتانسیل بالای جوانانی که در ابتدای راه هستند به طور کلی نادیده گرفته شده و باعث سرخوردگی نسل جوان شود.

نتیجه این روند نادرست باعث شده تا جوانان عرصه نمایش قید نبوغ و استعداد را زده و تنها به دیده شدن کاذب فکر کنند. آنها با زحمت و مشکلات فراوان به ناچار به سمت تئاتر گیشه زده رفته و ایده های خود را قربانی حضور بازیگران بزرگ می کنند. تا بلکه در کنار حضور چهره ها در آثارشان، خودشان نیز کمی مورد توجه قرار گیرند.

با تمام این شرایط آیا جشنواره تئاتر فجر ویترین صادقانه ای از تئاتر ایران است یا باید در اصل آن را ویترین ثروتمندان تئاتر ایران دانست؟ جشنواره ای که هنوز هم مشکلات فراوانی را به همراه داشته و شبهات زیاد و پاسخ نداده ای را در چگونگی خرج کردن بودجه، دعوت از گروه های خارجی و انتخاب گروه های داخلی به همراه دارد.