کافه تریا یا وزارت خارجه؟/ نگاهی به مواضع گستاخانه تیلرسون در قبال ایران
تیلرسون پیش از تصدی وزارت خارجه آمریکا، مدیر یک شرکت نفتی بزرگ با نام «اکسون موبیل» بوده است، بنابراین همچون مافوقش یعنی ترامپ بیش از آنکه با قواعد سیاست ورزی و آداب دیپلماسی آشنا باشد، تاجرپیشه است و در سودای عایدی بیشتر به سر میبرد.
پیش از انتخاب تیلرسون توسط ترامپ بعنوان وزیر خارجه آمریکا، کمتر کسی تصور میکرد که او مرد اول دستگاه دیپلماسی ایالات متحده شود؛ چرا که در رسانههای آمریکا نامهای سرشناسی همچون«باب کورکر»،«جان بولتون» و«نوت گینگریچ» برای تصدی وزارت خارجه آمریکا مطرح بود.
وزارت خارجه تزئینی!
اما به هر ترتیب، تیلرسون بعنوان وزیر خارجه آمریکا راهی کاخ سفید شد. ورود این تاجر 65 ساله به دولت آمریکا از همان ابتدا با حواشیای همراه بود. برخی رسانههای آمریکایی از جمله «سی ان ان» و «واشنگتن تایمز» در همان مقطع ماههای نخست روی کارآمدن دولت ترامپ، گزارش دادند که وزارت خارجه آمریکا تبدیل به یک نماد و دکور شده است و اتکاء ترامپ در امور مرتبط با سیاست خارجی صرفا به مشاوران امنیت ملی و استراتژیستهای خود نظیر«استیو بنن» و «مایکل فلین» است.
اوایل آوریل سال جاری (اواخر فروردین ماه)، نشریه «آتلانتیک» در گزارشی در مورد وضعیت نابسامان وزارت خارجه آمریکا در دولت ترامپ، نوشت که «اینجا معمولا جای شلوغی است اما الان سوت و کور شده است. هر قدر ساختمان وزارت خلوت است، به جایش کافه تریای وزارتخانه شلوغ است و کارکنان که حالا کاری ندارند، اینجا وقت میگذرانند»!
اگرچه«استیوبنن» و «مایکل فلین» بعدها مورد غضب ترامپ قرار گرفتند و از کاخ سفید رفتند، اما حتی با رفتن این دو نفر نیز جایگاه تیلرسون در نزد رئیس جمهور آمریکا بهبود نیافت.
ترامپ احمق!
چندی پیش که بحث استعفای تیلرسون از وزارت خارجه آمریکا به سبب اختلاف نظر با ترامپ داغ بود، شبکه تلویزیونی«انبیسی» در گزارشی از قول چند مقام ارشد دولت آمریکا، اعلام کرد که تیلرسون به قدری با ترامپ اختلاف نظر دارد، که در یک محفل خصوصی، رئیس جمهور آمریکا را «احمق» خوانده است!
اما فارغ از اختلاف نظرهای ترامپ با تیلرسون وزیر خارجهاش در طیف وسیعی از موضوعات داخلی و خارجی، به نظر میرسد این دو دولتمرد آمریکایی در قبال ایران نظرگاه واحدی داشته باشند. لفاضیها و دهان درازیهای گستاخانه ترامپ در قبال ملت ایران موضوع آشکاری است؛ همین چندی پیش در روز جمعه 21 مهرماه بود که ترامپ طی سخنانی پیش از اعلام راهبردش در قبال برجام، ملت ایران را تروریست خطاب کرد!
سفر ناموفق تیلرسون به غرب آسیا
تیلرسون نیز در قبال مردم و نظام ایران همین نظر را دارد؛ هر چند آنرا با ادبیات دیگری مطرح میکند. وی هفته گذشته به منطقه غرب آسیا سفر کرد تا با رایزنیهایش بتواند دو هدف عمده را تحقق ببخشد؛ که البته در نیل به هر دو هدف ناکام ماند. دو هدف سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه غرب آسیا عبارت بود از ایجاد اختلاف میان ایران و عراق و متقاعد کردن عربستان برای پایان دادن به مناقشه با قطر. بنا به تصریح اکثر صاحبنظران سیاسی، تیلرسون در تحقق اهدافی که در سرمیپروراند، شکست خورد.
البته تیلرسون برای اینکه عریضه خالی نماند، در زمانی که در ریاض به سر میبرد در کنفرانس خبری مشترک با همتای سعودیاش، تا جاییکه توانست از ایران بدگویی کرد و اروپایی ها را از برقراری مراوده با ایران برحذر داشت.
تیلرسون در حدود 10 ماهی که سکاندار وزارت خارجه آمریکاست تاکنون دوبار به طور صریح در سخنانی خارج از عرف دیپلماتیک و قواعد بینالملل، از براندازی نظام ایران سخن گفته است!