نقش دستگاه قضایی در دوران جنگ تحمیلی/ از شناسایی دقیق پیکر شهدا تا تنظیم کیفرخواست برای کشور متجاوز
در 31 شهريور 1359 رژيم بعثی عراق با تصميم و طرح قبلی و با هدف برانداختن نظام نوپای جمهوری اسلامی جنگی تمام عيار را عليه ايران اسلامی آغاز کرد. صدام حسين رييس جمهور عراق با ظاهر شدن در برابر دوربين‌های تلويزيون عراق با پاره کردن قرارداد 1975 الجزاير، آغاز تجاوز رژيم بعثی به خاک ايران را اعلام کرد. جنگی که هشت سال به طول انجامید و صحنه‌های زیادی از آزادگی دلاورمردانی از سرزمین ایران را به تصویر کشید و دستگاه قضا نیز در این میان نقش موثری داشته است که به مناسبت فرارسیدن این هفته در گفت‌وگو با فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه این موضوع را مورد واکاوی قرار داده است.
محمدرضا صارمی فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه حقوقی و قضایی با گرامیداشت هفته دفاع مقدس به نقش دستگاه قضایی در دوران جنگ اشاره کرد و گفت: مرکز مقاومت بسیج قوه قضائیه از بدو تاسیس نهاد بسیج تشکیل شده و در طول سال‌های پس از انقلاب و جنگ ۸ ساله دفاع مقدس فعالیت‌های خوبی داشته است.
وی گفت: در دوران جنگ تحمیلی ما هم بحث کمک رسانی به جبهه‌ها و هم بحث حضور داوطلبانه افراد در صحنه‌های جنگ و رزم را داشتیم.
این مقام مسئول بیان کرد: البته نباید از این موضوع هم غافل شویم که قوه قضائیه در مواجهه با جنگ تحمیلی یک سری وظایف و عملکرد تخصصی هم داشته است.
فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه تصریح کرد: برای مثال در اثر جنگ و با آواره شدن مردم و تخریب منازل و مغازه‌ها، یکسری پلاک‌های ثبتی دچار اشکال و اختلاف شد. چون دشمن وقتی که شهر‌های ما را ویران می‌کرد حدود اسناد مالکیت مردم دچار مشکل می‌شد.
صارمی توضیح داد: در این جا همکاران در سازمان ثبت اسناد و املاک وظیفه سنگینی داشتند که حدود این پلاک‌ها را معین کنند.
وی گفت: همچنین در ارتباط با شهدای مجهول الهویه همکاران در سازمان پزشکی قانونی زحمت زیادی کشیدند و اقدامات فراوانی در این زمینه انجام دادند. همین اکنون هم سازمان پزشکی قانونی از باقیمانده پیکر شهدا که استخوان است با آزمایش دی ان‌ای (DNA)، احراز هویت می‌کند.
این مقام قضایی بیان کرد:در رابطه با زندان‌ها باید گفت که در همه جای کشور برای نگهداری متهمین و مجرمین زندان داشتیم، اما جنگ باعث شد که خیلی از این زندان‌ها در مناطق جنگی از بین برود؛ لذا مسئولین و همکاران ما با تلاش زیاد افراد فراری را به زندان بازگرداندند.
فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه درباره اقدامات دستگاه قضا در مواجهه با جنگ ۸ ساله گفت: در این ایام در زیر بمباران، شهرها، محاکم ما تا نقطه صفر مرزی فعال بودند و به اختلافات مردم رسیدگی می‌کردند.
صارمی خاطرنشان کرد: مبارزه و برخورد قضایی با جاسوسان، ستون پنجم دشمن و مبارزه با کودتاچیان و گروهک‌هایی که اقدام به جنگ مسلحانه کرده بودند از دیگر اقدامات مهم دستگاه قضا بود که بسیار اقدام مهم و پر اهمیتی بوده است.
وی بیان کرد: اعضای این گروهک‌ها علیه مردم و نظام اعلام جنگ مسلحانه کرده و بسیاری از شهروندان ما را به شهادت رساندند. این افراد بسیاری از مسئولان ما را ترور کردند. اما به پرونده این جنایت‌ها در محاکم انقلاب و محاکم نظامی به بهترین شکل رسیدگی شد.
این مقام قضایی به دیگر اقدامات دستگاه قضایی در ایام جنگ هشت ساله اشاره کرد و گفت: در بحث علت و آغاز جنگ و تنظیم کیفرخواست علیه صدام علاوه بر دستگاه دیپلماسی همکاران ما هم در قوه قضائیه زحمات زیادی را کشیدند. بسیاری از همکاران در دادستانی کل کشور کار بسیار ارزشمندی کرده و تمام موازین حقوقی، چه موازین بین المللی و چه معاهدات، عهدنامه‌ها و قطعنامه‌ها را بررسی کردند.
فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه گفت: در حال حاضر بسیج قوه قضائیه در محاکم دادگستری، شورای حل اختلاف سراسر کشور، دیوان عدالت اداری، سازمان قضایی نیرو‌های مسلح، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت دادگستری، سازمان زندان ها، سازمان پزشکی قانونی، دانشگاه علوم قضایی، روزنامه رسمی و حوزه ستادی فعال است و پایگاه دارد.
صارمی در پایان گفت: بسیج قوه قضائیه در استان تهران ۶ حوزه و ۵۲ پایگاه و بیش از ۱۳ هزار و ۴۰۰ نفر بسیجی دارد. همچنین در کل کشور ما حدود ۸۶۰ پایگاه مقاومت بسیج داریم.