شاعر باید تماشاگر درون و بیرون جهان خویش باشد/ اشعار سفارشی اصلا شعر نیست
به گزارش گروه فرهنگی به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، سودابه امینی در آستانه برگزاری جشنواره «شعر و داستان جوان سوره» درباره اینکه با توجه به تحولات گستردهای که در جهان و به ویژه در منطقه خاورمیانه رخ داده است، شعر جوان کشور چگونه با این جریانات و وقایع پیش رفته و آیا میتوان تاثیر مسائل اجتماعی را در شعر جوان امروز دید، توضیح داد: تحولات جهان تنها درصورتی که منجر به تحول روحی شوند، میتوانند دستمایه هنری قراربگیرند و موجب خلق اثر اصیل و بیبدیل شوند. تربیت تماشای شاعرانه نیازمند تامل و تعمق در دو جهان درون و بیرون است و این ممکن نیست مگر به همت تماشای شاعرانه درون و بیرون جهان شاعر که در این راستا شاعر خود چراغ راه خویشتن است و اگر فنون شاعری را از معلمان و منتقدان شعر آموخته باشد، تربیت تماشا را باید به مدد شاعر تیزهوش و تیزبین درون خویش به سامان برساند. همه این مسائل زمانی ارزش پیدا میکند که در خدمت عواطف خیرخواهانه و صلح جویانه انسانی و در عین حال در مسیر ایجاد امنیت آرامش و صلح جهانی به کار گرفته شود.
وی ادامه داد: از طرفی وظیفه ما تولید شعر متعهد نیست، بلکه وظیفه ما تربیت انسان متعهد است و مسلما برای تربیت انسان متعهد هم لازم نیست آموزش و پرورش پادگانی داشته باشیم وحکمفرمایی کنیم که چنین باید و چنان نباید انجام شود. برای تربیت انسان متعهد باید به ذات انسان احترام بگذاریم و دیگر هیچ؛ تنها دراین صورت است که هنرمتعهد خلق و نه تولید میشود. شاید بپرسید چه فرقی میان این دو هست؟ در پاسخ باید بگویم در خلاقیت آزادی هست و در تولید تصنع و اجبار وجود دارد، در آزادی حقیقت هست و در تصنع دروغ دیده میشود.
این شاعر در پاسخ به اینکه اشعار سفارشی را در این جریان چگونه میتوان بررسی کرد و آیا میتوان در مجموع شعر سفارشی را نوعی آسیب دانست، تصریح کرد: نمیدانم اشعار سفارشی چیست اما می دانم هرچه هست شعر نیست؛ حتی خود شاعر هم نمیتواند به خودش سفارش شعر بدهد. تمرین و سیاه مشق را شاید بتوان به سفارش از آب درآورد اما شعر ناب را نه خواندهام ونه دیدهام.
او سپس درباره اینکه آیا میتوان شعر جوان امروز را شعری متعهد هم دانست و این تعهد آیا تفاوتی با شعر ارزشی و متعهد نسل نخست انقلاب اسلامی دارد، بیان کرد: اگر شاعری شعر متعهد سروده است، به خاطر این بوده که به حقیقتی قائل بوده و رنج خود را سروده است، وگرنه آنان که در پر قو زیستهاند نمیتوانند دغدغه و تعهدی داشته باشند.
امینی در پایان در پاسخ به اینکه چرا به اشعار اجتماعی گاهی از سوی برخی منتقدان برچسب سفارشی بودن می خورد و بعضا رد میشوند، خاطرنشان کرد: با توجه به کلی بودن سوال،این پرسش ایجاد میشود که کدام شعر و کدام منتقد، قبولی نزد کدام جامعه و ردی برای کدام شاعر اهل نظر؟ جامعهای که به دنبال خلق هنری است، باید به همه ظرفیتهای هنری خود اجازه رشد و نمو بدهد. شما نمیتوانید انتظار تربیت شاعری خوب داشته باشید؛ در حالی که دست سینماگر و تئاتری را بستهاید یا به عنوان مثال نمیتوانید مجال تربیت نقاش خوبی را از جامعه بگیرید و انتظار داشته باشید داستاننویس خوب تربیت شود. جامعه هنری باید در همه ابعادش رشد متعادل داشته باشد در چنین جامعهای می توان منتقد خوب هم تربیت کرد.
سودابه اميني، ليسانسه روانشناسي باليني از دانشگاه الزهرا، فعاليت رسمي خود در زمينه شعر را در حوزه هنري شروع كرد. وی جزو اولين شركت كنندگان دفتر شعر جوان بود و براي اوج گرفتن در شعر از اساتيدي مثل قيصر امين پور در دفتر شعر جوان و استاد معلم و يوسفعلي ميرشكاك در حوزه هنري بهره برده است. سودابه امینی از شاعران مطرح ادبیات فارسی است، شاعری متعهد که تعهدش به شعر، در حوزههای دیگری مانند ادبیات دفاع مقدس، اخلاق، اجتماعیات و ... سرایت کرده است.