انگلیس و آمریکا در سرنگونی دولت مصدق چقدر تاثیر داشتند؟

به گزارش گروه بین‌الملل ، وزارت خارجه آمریکا به تازگی اسنادی را از حالت فوق‌محرمانه خارج ساخته که نشان می‌دهد دولت انگلیس بارها از آمریکا خواسته با این کشور همکاری کند تا دولت مصدق را سرنگون کنند.

پایگاه فایننشال‌تایمز به نقل از دو تن از کارشناسان مؤسسه «آرشیو امنیت ملی» آمریکا می‌افزاید: اسناد تازه‌منتشرشده نشان می‌دهند که دولت وقت انگلیس در اکتبر سال 1952 (مهرماه 1331) تلاش کرده تا مقامات آمریکایی را برای سرنگونی دولت مصدق درایران متقاعد کند.

به نوشته فاییننشال‌تایمز در یادادشت دیگری که وزارت خارجه آن را از حالت «فوق‌محرمانه» خارج کرده عنوان «پیشنهاد سازماندهی یک کودتا در ایران» را با خود دارد و دربرگیرنده ارزیابی دولت وقت انگلیس از فضای سیاسی ایران و تهدید آن برای منافع انگلیس است که سرانجام به کودنای آگوست 1953 (28 مرداد 1332) ختم شد و نتیجه آن روی‌کارآوردن حکومت خودکامه محمدرضاشاه بود که روابط بین ایران و غرب را به تلخی کشاند.

مالکوم بایرن کارشناس آرشیو امنیت ملی و مارک کاسیوروسکی از دانشگاه تولین با استناد به اسناد منتشرشده می‌نویسند: در سال 1952 دولت وینستون چرچیل برای کنترل دوباره بر صنعت نفت ایران که دولت مصدق آن را ملی کرده‌بود، تصمیم داشت از هر راهکاری از جمله اقدام نظامی استفاده کند.

در اکتبر سال 1952 مقامات انگليسي و آمريکايي دست کم سه بار براي بررسي نحوه سرنگونی دولت مصدق ديدار کردند. «ِِسر کريستوفر استيل» فرد شماره 2 سفارت انگليس در واشنگتن اين موضوع را با مقامات آمريکايی که تمايلی به مساله نداشتند، در ميان گذاشت.

«فایننشال‌تایمز» می‌افزاید که در سال‎های اخیر دولت انگلیس بارها از مقامات آمریکایی خواسته‌است هر گونه سندی که تأیید کننده رسمی تلاش‎های انگلیس برای سرنگونی دولت مصدق باشد را از دید افکار عمومی پنهان کند.

این اسناد که روز سه‌شنبه هفته گذشته از محرمانگی خارج شده‌اند بخشی از اسناد حذف‌شده از مجموعه اسناد محرمانه1007 صفحه‌ای هستند که وزارت خارجه آمریکا آنها را منتشر کرده‌است؛ بايرن و کاسيوروسکی اين اسناد را در مجموعه آرشيو دولتی در پارک کالج در مريلند پيدا کرده اند.

این دو کارشناس در ادامه با استناد به اسناد منتشرشده مدعی هستند که دولت ترومن در ابتدا با درخواست‌‍ انگليس برای لزوم اقدام عليه مصدق که ديپلمات ها و مقامات اطلاعاتي انگليس را چند ماه پيش از ملي کردن صنعت نفت اخراج کرده بود، مخالفت می کند.

رئيس جمهور هری ترومن و دين اچسون، وزير خارجه وقت آمريکا همچنان از حمايت از کودتا سر باز مي زنند و ترجيح مي دهند با مصدق همکاری کنند.

مالکوم بایرن و مارک کاسیوروسکی همچنین مدعی می‌شوند با اینکه تا اواخر سال 1952 انگلیسی‌ها درخواست خود برای سرنگونی دولت مصدق را به مبارزه با «کمونیسم در ایران» تغییر می‌دهند، اما همچنان «هری ترومن» رئیس‌جمهور وقت و «دین اچسون» وزیر خارجه وقت آمریکا از پشتیبانی کودتا علیه مصدق سرباز می‌زنند و ترجیح می‌دهند با دولت مصدق همکاری کنند.

گویا این دو کارشناس آرشیو امنیت ملی آمریکا فراموش کرده‌اند که خود وزارت خارجه آمریکا اواخر خردادماه سال جاری اسنادی را از حالت محرمانه خارج کرد که در آنها تلاش گسترده آمریکا برای سرنگونی دولت مصدق با جزئیات تشریح شده‌است.