استقرار هیئت کنسولی ایران در عربستان؛ امور حجاج بدون مشکل پیش می‌رود
مذاکرات فشرده پیرامون حج
هیئت ایرانی پس از چندین دور مذاکره با طرف سعودی طی چندماه، سرانجام در اوایل خردادماه 96 درباره مباحثی همچون صدور روادید برای حجاج، برنامه‌ریزی و ارائه خدمات به زائران و پرواز و تامین امنیت زائران به توافق رسیدند. یکی از موضوعات محوری در توافق میان هیئت ایرانی و عربستانی صدور روادید برای هیئت 10 نفره کنسولی ایران و استقرار آنها در شهرهای جده، مکه و مدینه برای ارائه خدمات کنسولی به حجاج ایرانی در ایام حج بود.
اعزام نخستین گروه حجاج به عربستان در شرایطی که هیئت کنسولی کماکان در تهران بود
مطابق زمانبندی تعیین شده، قرار بود هیئت کنسولی ایرانی در اوایل ماه شوال یعنی هفته نخست تیرماه، چند هفته پیش از اعزام نخستین کاروان ایرانی در عربستان مستقر شوند، اما ویزای آنها از سوی عربستان در موعد تعیین شده صادر نشد و در حالیکه صبح روز یکشنبه 8 مرداد، نخستین کاروان حجاج ایرانی عازم مدینه شد، اما هنوز هیئت کنسولی وزارت امور خارجه در تهران بود.
قول مساعد وزیر حج عربستان
حمید محمدی در نخستین روز مردادماه در شرایطی که حدود سه هفته از تعلل عربستان در صدور ویزای هیئت کنسولی ایران می‌گذشت، طی مصاحبه‌ای درباره سرنوشت صدور ویزای هیأت ۱۰ نفره کنسولی وزارت خارجه در حج توضیح داد «یکی از دغدغه های جمهوری اسلامی ایران این بود که مجموعه امور کنسولی ما در طول سفر حج فعال باشد، بنابراین در توافقنامه حج نیز آمده که در موسم حج عربستان شرایط را برای حضور یک هیئت ۱۰ نفره فراهم کند. با توجه به تاخیر در صدور ویزای هیئت کنسولی، حضورا با وزیر حج عربستان مذاکره‌ای داشتم و وی تاکید کرد که در روزهای آتی به سرعت این مشکل را رفع خواهند کرد تا هیئت کنسولی جمهوری اسلامی ایران ویزای خود را دریافت کند و در قالب رسمی بتواند خدماتی را به زائران ایرانی ارائه دهند، اما ویزای عوامل ستادی و مدیران و عوامل کاروان‌ها و مجموعه‌ها به سهولت دریافت می‌شود».
صرف صدور روادید ملاک نیست/ مکانیسم ماموریت مهم است
در همین رابطه بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در جریان نشست خبری روز دوم مرداد خود، اظهار کرد: طبق توافق صورت گرفته میان سازمان حج ایران با طرف عربستانی قرار بود پیش از ورود حجاج ایرانی به عربستان یعنی از ابتدای ماه شوال هیئت ده نفره کنسولی ایران در عربستان مستقر شود که این امر تاکنون محقق نشده و چند هفته‌ای تأخیر دارد. این تأخیر یک مقدار بر ابهامات ما اضافه می‌کند؛ چرا که ابهامات دیگری هم در خصوص مکانیسم کاری این هیئت کنسولی وجود دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در همان نشست خبری تصریح کرد: صرف ورود 10 عضو کنسولی ایران به عربستان، مسئله ما نیست بلکه باید روشن شود که این گروه تحت چه شرایطی و با چه مکانیسم‌هایی می‌توانند وظایف کنسولی خود را در ایام حج برای حجاج ایرانی انجام دهند. اینکه این 10 عضو کنسولی ویزا بگیرند اما امکان برقراری ارتباط آنها با سطوح مختلف وزارت خارجه عربستان و امور کنسولی این کشور برای امور فوری و فوتی وجود نداشته باشد بدین معناست که آنها نمی‌توانند مأموریت کنسولی خود را انجام دهند.
صدور ویزا با تاخیر یک ماهه
دقیقا یک هفته پس از این اظهارات سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور، صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز دوشنبه 9 مرداد در حاشيه آئين بدرقه حجاج سال٩٦ كه در فرودگاه امام راحل برگزار شد، از صدور ویزای هیئت کنسولی ایران توسط عربستان خبر داد و اعلام کرد که«ما مانعی برای حضور تيم كنسولی وزارت خارجه در عربستان نداريم و ويزای تيم كنسولی صادر شد، در اصل هرآنچه برای اعزام حجاج نياز بود فراهم شده و اميدواريم كه عربستان در عمل هم به تعهداتی كه به ما داده متعهد باشد و حجاج ما هم بايد قوانين كشور عربستان را رعايت كنند».
بهرام قاسمی در نشست خبری دیروز خود نیز باز هم اشاره‌ای به موضوع هیئت کنسولی وزارت امور خارجه که برای ایام حج عازم عربستان شده است، داشت و تصریح کرد که «هیئت کنسولی ایران قرار بود در اوایل شوال در عربستان مستقر شود که در این امر تاخیر ایجاد شد ونهایتا هیئت کنسولی ایران با تأخیر بسیار همین چند روز پیش روادید سفر به عربستان را دریافت کرد. طبق گزارش‌های واصله از سازمان حج و زیارت روند امور مربوط به حجاج در عربستان بدون مشکل خاصی پیش می رود که امیدواریم این روند ادامه یابد».
با توجه به آنکه شرکت حجاج ایرانی در مراسم حج امسال تصمیمی بود که در سطح کلان در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ شد، قطعا همه جوانب لازم برای حفظ امنیت و کرامت حجاج ایرانی از جانب مسئولان داخلی اندیشیده شده است، تنها می‌ماند ماجرای کارشکنی‌های مسئولان سعودی که باید امیدوار بود این عامل در روند ارائه خدمات کنسولی هیئت 10 نفره ایرانی برای حجاج کشورمان خلل و خدشه ایجاد نکند.