گذری در کهن شهر ایرانی+عکس

به گزارش گروه فضای مجازی ، قزوین شاهراه اقتصادی جاده ابریشم، سالیان سال محلی برای گذر تاجرانی بود که کالا‌های خود را از خاور به باختر می‌بردند، گذرگاهی تاریخی که شاهراه ارتباطی شهر‌های مختلف کشور بوده است، این کهن شهر که تاریخ در آن بسیار ورق خورده است، در پاره‌ای از زمان مرکزیت ایران را داشته است.

خسرو معتضد تاریخ‌نگار ایرانی در خصوص قزوین می‌گوید: قزوین شهر باستانی است که در زمان ساسانیان به اسم کشوین معروف بوده است، شهرت قزوین به‌قدری بوده است که مورخان و جغرافی‌دانان عرب و اسلام برای تلفظ راحت اسم آن را به «بحرالقزوین» تغییر دادند.

قزوین در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" و در نوشته‌های قدیم اروپاییان شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" عنوان شده است. قرار گرفتن آن بر سر راه "جاده ابریشم" سرنوشت قزوین را با فراز و فرود‌های بسیار همراه کرده است.

پس از ورود اسلام به این سرزمین در سال ۲۴ هجری، روند شهرسازی در قزوین شتابی دو چندان گرفت و در مدتی کوتاه به عنوان "باب الجنه" یا "دروازه بهشت" نامیده شد.

طراحی و ساخت نخستین خیابان ایرانی، چهارباغ ها، میدان ها، کاخ ها، مدارس، مساجد، بوستان‌های شهری و... که به الگویی برای شهرسازی در سراسر ایران تبدیل شد از این شهر آغاز می‌شود.

همین ویژگی‌ها می‌طلبد که اکنون نیز نگاهی دقیقتر به صنعت گردشگری و توریست در این منطقه داشت. معتضد معتقد است که جاده ابریشم جنبه توریستی و باستانی دارد و با وسایل ارتباطی دنیا نمی‌شود آن را بازسازی کرد، در این میان می‌شود راه‌آهن کشید و کار‌های زیادی در زمینهٔ جذب توریست انجام داد.

توریست در هر منطقه فرصتی است که می‌تواند سبب ایجاد رقابت در زمینه گردشگری شود؛ اکنون استان قزوین که این ظرفیت را دارد بایستی با برنامه ریزی‌های ویژه گردشگری اهمیت این سرزمین تاریخی را به اثبات رساند.

داود محمدی رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی، توسعه گردشگری در این استان را نیازمند اولویت بخشیدن به این مهم دانست و گفت: در عصر کنونی نباید از ظرفیت مهم گردشگری غافل شد و ضروری است گردشگری به عنوان موقعیتی تجاری مدنظر قرار گیرد.

وی با تاکید برضرورت تکیه بر اقتصاد داخلی عنوان کرد: گردشگری ظرفیتی در راستای رسیدن به این هدف است که بایستی در تمامی استان‌ها خصوصا در قزوین مدنظر قرار گیرد.

نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک با اظهار اینکه سالانه میلیون‌ها مسافر از استان قزوین گذر می‌کنند، گفت: متاسفانه به دلیل فراهم نشدن زیرساخت‌های لازم و عدم شناخت و بسترسازی در حوزه گردشگری، این استان مورد توجه گردشگران واقع نشده وآنطور که شایسته است بازدیدی از تاریخ و تمدن و طبیعت این منطقه صورت نمی‌گیرد.

محمدی توسعه گردشگری قزوین را نیازمند برنامه‌ریزی جامع و منسجم در راستای ایجاد زمینه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دانست و ادامه داد: اکنون در تمامی دنیا استفاده از ظرفیت‌های گردشگری اولویت اصلی برای توسعه است چرا که گردشگری می‌تواند بیش از دیگر صنایع با رونق اشتغال و اقتصاد همراه شود.

محمدی با بیان اینکه استان قزوین از ظرفیت‌هایی ویژه گردشگری تاریخی و طبیعی بهره‌مند است، افزود: بایستی با تامین امکانات از این ظرفیت‌ها بهره برداری کرد که این امر نیازمند عزم جدی از سوی مسئولان است و باید بدانند گردشگری تسهیلگر اقتصاد و اشتغال و کلید حل مشکلات است.

همانطور که عنوان شد استان قزوین مملو از آثار طبیعی و تاریخی است که می‌تواند برای گردشگران و علاقمندان به تاریخ زیبا جلوه کند که در این گزارش به ذکر برخی اشاره می‌کنیم.

وجود دروازه‌های قدیمی در این شهر تداعی گر تمدن این شهر است. دروازه درب کوشک از کهن‌ترین دروزاه‌های شهر است که به سوی الموت، رودبار شهرستان و کوشک‌ها و شکار گاه‌های شمال قزوین باز می‌شده و دارای یک ورودی با قوس و کلیل و نیم دایره است.

در هر طرف راه رو، دو طاق نما ساخته شده که با نرمی به سوی بیرون پیش آمده و حالت آغوش گشوده را تداعی می‌کند. این دروازه تنها یک نما به سوی خارج شهر دارد که از تزیینات کاشی کاری و رسمی بندی برخوردار است و بدنه روبه داخل شهر آجری ساده است. کاشی کاری موجود بنا در زمان فرمان روایی عضدالملک قاجار انجام شده است.

دروازه تهران قدیم نیز دیگر دروازه تاریخی شهر است. این دروازه یکی از سه دروازه‌ی منتهی به ری و تهران است که تا دوره قاجار کاربرد داشته است و از معروف‌ترین آثار تاریخی شهر قزوین، دیدنی‌های قزوین و اماکن تاریخی قزوین می‌باشد. بنای دروازه، آجری و بر روی ازاره سنگی است که در حال حاضر دارای یک سردر اصلی و دو راه ورودی در طرفین آن است. سردر وسط از طول و عرض بیشتر و قوس تیزه دار برخوردار است، ولی درب‌های جانبی طاق آهنگ نیم دایره هستند. بر فراز بنای دروازه، هشت گلدسته ساخته شده که نمادی از هشت باغ بهشت است. کاشی کاری، رسمی بندی بسیار زیبایی که در طاق ورودی اصلی بازسازی شده است از جمله تزیینات این بنا به شمار می‌رود.

میمون قلعه که از کهن‌ترین بنا‌های تاریخی در شهر قزوین است در دو طبقه با دهلیز‌های عمود برهم و اتاق‌های جانبی از خشت و گل ساخته شده که گنبد میانی اش فرو ریخته و بقایایی از هشت برج آن باقی مانده است. این دژ که عده‌ای آن را مهمان قلعه نیز خوانده اند در جانب شرقی امامزاده حسین (ع) قرار دارد.

عمارت چهلستون که حرمخانه‌ی شاه طهماسب است در دوره‌ی صفوی به کلاه فرنگی و عمارت شیروانی شهرت داشته که در وسط باغی بزرگ احداث شده است. از مجموعه کاخ‌های سلطنتی صفوی این بنا ساختمان هشت گوش با تالار مرکزی و اتاق‌ها و رواق‌های کوچکی در پیرامون است و دیواری مکتب نگارگری قزوین در طبقه‌ی نخست آن، شهرت جهانی دارد که یکی از زیباترین آثار تاریخی شهر قزوین می‌باشد.

گراند هتل نیز نخستین هتل ایران به شیوه‌ی امروزی جهان در سال‌های پایانی دوره قاجاری است که توسط ارباب برزو مهرشاهی از زرتشتیان قزوین در خیابان پیغمبریه و غرب دولتخانه صفوی ساخته شده است. راهرو‌ها و اتاق‌های این هتل سه طبقه با طاق و تویزه پوشش داده شده و از ویژگی‌هایی همچون روکش چوبی، ستون‌های مدور با سرستون‌های گلدانی، سقف چوبی، گچبری، آجرکاری و... برخوردار است.

کلیسای ارامنه قزوین نیز که بنایی آجری در خیابان طالقانی است از دیگر آثار تاریخی شهر است. طرحی مبتنی بر محور‌های چلیپایی که چهار ستون رفیع فضای مرکزی را با قوس‌های تیزه دار به هم پیوسته اند. محراب کلیسا در ضلع شرقی و برج ناقوس در جانب غربی کلیسا واقع شده است. افزون بر مراسم عمومی ارامنه، این کلیسا همه ساله میزبان آیین مخصوص ارتحال و معراج حضرت مریم (س) است که همزمان با عید تبرک انگور در ماه آگوست (امرداد) برگزار می‌شود.

عمارت شهرداری از جمله بنا‌های باقی مانده از مجموعه کنسولگری روسیه در قزوین است که برای اجتماعات هنری (باله و تئاتر) اتباعشان در دوره قاجار ساخته شده است و از پرطرفدارترین آثار تاریخی شهر قزوین به شمار می‌رود. شش ستون بر روی پایه‌های سنگی با سرستون‌های تزیینی حلزونی همراه با گل، چهار مناره کوتاه آجری و تزیینات گچبری از ویژگی‌های این عمارت است.

خانه شهیدی در قزوین نیز از خانه‌های قدیمی سبک معماری قزوین است که قسمت اندرونی آن از بین رفته و تنها قسمت بیرونی اش در دو طبقه باقی مانده است. اتاق‌های کوچک کم ارتفاع و در دو طبقه در دوسوی تالار مرکزی یا مهمانخانه که سقفی بلند دارد قرار گرفته اند. مهمانخانه با خنچه پوش، قاب‌های چوبی، گچ بری و نقاشی روی چوب و دیوار تزیین شده است.

مسجد جامع عتیق هم کهن‌ترین مسجد چهار ایوانی کشور است که آثار معماری بسیاری از ادوار تاریخی در وسعتی معادل ۱۲۵۰۰ متر مربع به نمایش می‌گذارد. قدیمی‌ترین قسمت موجود به سال ۱۹۲ به دست هارون الرشید بنا شده و در عصر سلجوقی، صفوی و قاجاری الحاقاتی به آن صورت گرفته است. شش کتیبه گچبری مقصوره خمارتاشی آن شهرتی جهانی دارد.

قزوین را شهر آب انبار‌ها نیز می‌خوانند. آب انبار خیابان (مسجد جامع) کهن‌ترین آب انبار موجود در قزوین است که در عصر صفوی به سال ۱۰۹۳ هجری قمری توسط علی خان زنگنه با ۱۸۰۰ متر مکعب گنجایش و چهل پله راه شیر در شمال ورودی شرقی مسجد جامع بنا شده است. پوشش طاق و تویزه مخزن، نورگیر مشبک راه شیر و کتیبه سنگی به خط علاالدین قزوینی را از ویژگی‌های آن می‌توان برشمرد.

علاوه بر این آثار تاریخی جاذبه‌های طبیعی بسیاری نیز در استان قزوین وجود دارد که می‌تواند گردشگری در این شهر را تکمیل کند. رودخانه ارنزک، آب معدنی شیرین سو و آب ترش، آب گرم یله کنبد، غار یخی انگول در سه کیلومتری شمال روستای دینک از توابع کوهین، باغستان‌های سرسبز دره دیزج از جمله این جاذبه‌ها هستند که بایستی با معرفی و فراهم ساختن زیرساخت‌های مناسب گردشگری در این مناطق مسافران و گردشگران را به سوی این شهر و دیار فراخواند.

منبع:شهرفردا

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.