سفری کوتاه به شمیرانات، شمالی ترین نقطه پایتخت

به گزارش گروه فضای مجازی ، برای تهران نشینان شاید عجیب و دور از ذهن به نظر برسد که تهران تور گردشگری داشته باشد و یا حتی برخی مکان هایی که حتی اسمشان برای تکراری شده است جزو جاذبه های گردشگری این شهر آلوده زده باشد. در ادامه جاذبه های گردشگری شمیرانات را دنبال کنید.

سمنو و ترشی فروشی عمه لیلا در تجریش

غذا همیشه یکی از جذابیت های خاص هر منطقه ای بوده که خودش باعث جذب گردشگران زیادی به هر شهر و دیار می شود. ایران نیز از این قاعده مستئنی نیست و هر شهری در آن، جاذبه های غذایی خودش را دارد. از قدیمی ترین جاذبه های گردشگری تهران هم که مربوط به غذا است، سمنو فروشی عمه لیلا و ترشی فروشی عمه لیلا است. 

هر روز بسیاری از مردم تهران و گردشگران به بازار تجریش که از قدیمی ترین مکان های تهران است، می آیند، از قدیمی ترین مغازه های این بازار، سمنو و ترشی فروشی عمه لیلا دیدن و خرید می کنند. اکثر افرادی که به این بازار می آیند، حتما به این مغازه نیز سری خواهند زد. این مغازه در میدان تجریش، بازار تجریش، تکیه تجریش قرار دارد. در این مغازه، انواع ترشیجات و چاشنی ها، لواشک و قره قروت، زیتون پرورده، رب انار، آلو و آلوچه، زیتون، سالاد، شیره انگور و سس های مختلف وجود دارد. این محصولات، کیفیت بالایی دارند و طرز تهیه آنها کاملا بهداشتی است. قره قروت های عمه لیلا هنوز هم طعم قدیم را داشته و طرفدار بسیاری دارند. لواشک های این مغازه در طعم های مختلف هستند و خانم ها طرفدار پر و پا قرص این لواشک ها هستند.

افرادی که در این مغازه کار می کنند، رفتار و سلیقه بسیار خوبی دارند؛ به گونه ای که دیدن این محصولات نیز برای گردشگران هوس انگیز است. در این مغازه محصولات شرکتی نیز وجود دارد. برای اینکه طعم و مزه این محصولات را متوجه شوید، می توانید از فروشنده خواهش کنید و از آنها تست کنید. قیمت و کیفیت محصولات این مغازه بسیار خوب می باشد. ممکن است، بسیاری از محصولات این مغازه را برای اولین بار ببینید. قبل از خرید، حتما کمی از این محصولات تست کنید تا با سلیقه شما مطابق باشند. جاذبه های دیگری نیز در محدوده میدان تجریش قرار دارند. از جمله این مکان ها امامزاده صالح (ع)، بازار تجریش، باغ موزه هنر ایرانی و موزه سینما در باغ فردوس است.

امام زاده صالح

امامزاده صالح نام زیارتگاهی در محله تجریش تهران است. آن‌گونه که از کتیبه بالای سردر صحن برمی‌آید و براساس کتب بحرالانساب و کنز الانساب، از پسران امام موسی کاظم و برادران امام هشتم شیعیان علی پسر موسی(رضا) است. این زیارتگاه یکی از بزرگترین و مشهورترین زیارتگاه‌های تهران است. بنای امامزاده از سال ۱۳۵۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته و به شماره ۹۰۹ ثبت گردیده است. تعداد زائران این امامزاده در حدود ۳۰ هزار تن در روز برآورد شده است.

بنای بقعه اصلی شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قطور است و فضای درونی آن تقریباً ۵٫۶ متر مربع مساحت دارد. وضع طاق‌نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای سدهٔ هفتم و هشتم است. بنا به شواهد در امامزاده صالح کتیبه‌ای به سال ۷۰۰ ق وجود داشته که ظاهراً در تعمیرات و تغییر مدخل بنا از میان رفته است که بنا بر آن همزمان با پادشاهی غازان خان بوده است.

در داخل حریم وسیع امامزاده صالح صندوقی چوبین وجود دارد که احتمالاً به دوران اواخر صفوی یا افشار تعلق دارد و ضریح ممتاز نقره‌ای آن که اضلاع شرقی و شمال شرقی و غربی آن دارای محفظه مشبک مزین به نقره و ضلع جنوبی آن مشبک چوبی است از وقفیات مرحوم آقای میرزا سعیدخان وزیر امور خارجه اواخر قاجار است. در توسعه اول در حدود ۱۲۰۰ ق مسجد، حسینیه و حمام در صحن شمالی و در زمین‌هایی که توسط شجاع السلطنه، پسر ششم فتح‌علی‌شاه وقف امامزاده شد ساخته شده است.

ایوان ورودی و رواق در سمت شمال حرم واقع است و بالای حرم در رواق، لوح مستطیل خشتی کاشی‌کاری شده‌است که تاریخ ۱۲۱۰ هجری قمری را بر خود دارد و نام فتح‌علی‌شاه بر آن حک شده‌است. هلاکو میرزا فرزند فتح‌علی‌شاه قاجار در سال ۱۲۱۰ ق، بانی بازسازی و آذین‌کاری آن بوده‌است. وی گنبد را با کاشی پوشاند و در ورودی را از غرب به شمال که حیاط موقوفه پدرش بود بازگرداند. کتیبه‌ای بدین مضمون در بالای ورودی حرم نصب شد که اکنون موجود نیست

مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد

مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به مجموعه عمارت‌ها و کاخ‌هایی گفته می‌شود که در دربند، شمالی‌ترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتاربنا شده‌است. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوه‌های البرز، از شرق با گلاب‌دره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. رودخانه جعفرآباد، از وسط محوطه کاخ می‌گذرد. میانگین دمای سالانه این منطقه ۱۲٫۹ درجه سانتیگراد برآورد شده‌است؛ و در ارتفاع هزارو650 تا هزارو 800 متری از سطح دریا قرار دارد. در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعدآباد از رودخانه دربند مشروب می‌شد؛ ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن آب رودخانه در نیمی از شبانه‌روز به رعایا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قدیمی و جدیدالاحداث استفاده گردید.

مجموعه سعدآباد، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را سپری کرده است. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونت‌گاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بوده است. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی، بناها و عمارت‌های متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف می‌شوند. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است. محمدرضا پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید؛ که در دوران اوایل سلطنت او، ساخت آن به پایان رسیده‌است. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی است که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی بوده‌است.

پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده می‌شود.

دربند

دربند، یکی از محله‌های تهران و از دهکده‌های قدیمی شمیران و در شمال باغ سعدآباد است. محله دربند از مناطق خنک و گردشگری تهران است. بر پایه نظرسنجی‌های انجام شده دربند نخستین گزینهٔ شهروندان تهرانی برای پذیرایی از میهمان خارجی و شهرستانی است و پس از آن فشم، لواسان، درکه و فرحزاد قرار دارند.

در گذشته‌ای نه چندان دور در این محله به زبان تاتی سخن گفته‌می‌شد. البته هنوز در روستاهای دربند مانند پس قلعه زبان تاتی رایج است.

در زمان قاجار برخی از شاهزاده‌های قاجار از جمله شاهزاده الله‌وردی‌میرزا و ابوالملوک کیومرث‌میرزا در اینجا نشیمن داشتند. روز چهارشنبه رمضان ۱۳۰۳ قمری ناصرالدین‌شاه قاجار در راه پس‌قلعه و آبشار به دربند هم آمد. وقتی که بابی‌ها به ناصرالدین‌شاه تیر زدند یکی از ایشان به نام میرزا حسین‌علی با گروهی به محله مرغ‌محله دربند گریختند. مأموران پس از مدتی آن‌ها را یافته به زندان انداختند. از آنجا که دربند در قدیم مرکز عده‌ای از سادات دعانویس شده‌بوده کامران‌میرزا نایب‌السلطنه، پسر سوم ناصرالدین‌شاه نیز سالی یک‌بار برای دعا گرفتن به دربند می‌رفت. خانهٔ دکتر ملیسپو، مستشار مالی آمریکایی نیز در دربند بود.

در زمین‌های دهکده دربند به فرمان رضاشاه مهمانخانه و چندین ویلا ساختند. چون محله سربند تنگنا بود پل بزرگی بر روی رودخانه آن زدند و تندیس کوهنوردی نیز در میدانگاه سربند نصب شد. پیش از رسیدن به میدان سربند، در سمت چپ رودخانه هتل دیپلمات قرار دارد که تا اواسط دوران محمدرضا پهلوی محل پذیرایی مهمانان خارجی و تنها هتل آبرومند تهران بوده‌است.

تندیس کوهنورد در میدان دربند

تندیس کوهنورد که در میدان سربند در محلهٔ دربند برپا است در سال ۱۳۴۱ از سوی رضا لعل ریاحی، پیکره‌تراش و نقاش ایرانی ساخته و سپس نصب شد. ایدهٔ ساخت این تندیس در سال ۱۳۳۷ از سوی حسن وجدان‌خوش، از کوه‌نوردان با سابقه ایرانی پیشنهاد شد. سرهنگ بیات، رئیس مرکز آموزش کوهستانی ارتش، مقدمات ساخت آن را آماده کرد و «مهام»، شهردار وقت تهران، هزینه ساخت مجسمه را پذیرفت. امیر شاه قدمی، گروهبان ارتش و مربی کوه‌نوردی مرکز آموزش کوهستانی و مربی اسکی ایران به عنوان مدل معرفی شد و شهرداری هم مبلغ ۱۰ هزار تومان بابت ساخت مجسمه پرداخت.

گروهبان شاه قدمی سه سال بعد در سال ۱۳۴۰ در عملیات مربوط به نجات سرنشینان هواپیمای آمریکایی سقوط کرده در قله زردکوه بختیاری به ارتفاع ۳۸۷۰ متر در سرمای ۳۰ درجه زیر صفر که موفق به نجات افراد آن گشت، از رئیس جمهور وقت آمریکا (کندی) مدال لیاقت نیز دریافت کرد. سرهنگ شاه قدمی در سال ۱۳۸۱ در ۹۰ سالگی در تهران درگذشت.

سال ۱۳۳۸، یک سال پس از طرح این پیشنهاد مدل گچی آن آماده و در میدان سربند نصب شد، اما بارندگی و یخ‌زدگی زمستان همان سال بود که دست و بخشی از بدن مجسمه را خرد کرد. این قسمت مدت‌ها با پرچم ایران پوشانده شده بود تا این‌که در سال ۱۳۴۱ با پی‌گیری‌های رئیس وقت فدراسیون، رضا لعل ریاحی تندیس سیمانی را آماده کرد که این مجسمه هنوز پابرجا است.

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.