همه‌پرسی اقلیم کردستان راهی برای تجزیه؛ «اسرائیل دوم» در راه است؟
یک اقدام مشکوک در استان مورد مناقشه
درست چند روز پس از این اظهارات بارزانی، اتفاقی افتاد که شائبه تمایلات جدایی طلبانه نیروهای اقلیم کردستان را تقویت کرد؛ در 26 اسفند 95 خبر رسید که «نجم‌الدین کریم» استاندار کرکوک بر خلاف قوانین عراق، دستور داده تا پرچم منطقه کردستان بر فراز تمام ساختمان‌های دولتی استان کرکوک برافراشته شود. شورای استان کرکوک نیز این طرح را در قالب یک مصوبه به تمامی ادارات این استان ابلاغ کرد.
یک هفته بعد از این اقدام و مصوبه، پارلمان عراق پیشنهاد مقامات محلی در استان شمالی کرکوک را در مورد برافراشتن پرچم اقلیم کردستان در ساختمان‌های عمومی رد کرد و نسبت به آن واکنش نشان داد. آنطور که از شواهد و قرائن بدست می‌آید، دولت اقلیم کردستان عراق در نظر دارد همه‌پرسی استقلال را علاوه بر سرزمین اقلیم کردستان، در استان کرکوک نیز برگزار کند. همان استانی که چندی پیش افراشته شدن پرچم اقلیم کردستان بر فراز مراکز اداری‌اش، حاشیه ساز شده بود؛ مقامات اقلیم کردستان مدعی مالکیت بر این منطقه نفت‌خیز هستند.
مخالفت شدید تُرک‌ها
اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز به این موضوع واکنش نشان داد و طی یک سخنرانی عمومی خطاب به مسئولان استان کرکوک اعلام کرد هرچه سریعتر پرچم‌های کردستان را پایین بیاورید؛ت علق کرکوک به کردها را نمی‌پذیریم.
دولت ترکیه در 19 خردادماه سال جاری نیز مخالفت شدیداللحن خود را با رفراندوم استقلال کردستان عراق اعلام و با صدور بیانیه ای تصریح کرد « در شرایط غیرعادی فعلی در عراق، انجام همه‌پرسی از جمله در مناطقی از این کشور که مورد اختلاف است نمیتواند منعکس کننده اراده واقعی مردم عراق باشد». اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز به موازات این بیانیه ، اعلام داشت که همه‌پرسی استقلال کردستان تهدیدی برای تمامیت ارضی عراق است.
مخالفت نخست وزیر
اما با اعلام زمان برگزاری همه پرسی استقلال کردستان، دفتر نخست وزیری عراق در بیانیه ای ضمن مخالفت با برگزاری این همه پرسی، تاکید کرد که در چنین مسائل سرنوشت سازی، نه یک قشر واحد بلکه همه عراقی ها باید نظر دهند. بیانیه دفتر نخست وزیر عراق، با تاکید بر اینکه قانون اساسی، این کشور را یک کشور متحد، دموکرات و فدرال توصیف می کند، خاطر نشان کرده است: هیچ گروه و قشری نمی تواند، با نادیده گرفتن این قانون، موضع متضادی اتخاذ کند و در این زمینه گزینه مذاکره و رایزنی جهت دستیابی به توافق با استناد به قانون اساسی بهترین راه حل خواهد بود.
سازمان ملل مشروعیت رفراندوم را زیر سوال برد
در 25 خرداد، دفتر سازمان ملل در عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که این سازمان هیچ نقشی در روند همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان از دولت مرکزی عراق ایفا نخواهد کرد و بدین ترتیب تلویحا مشروعیت این رفراندوم را زیر سوال برد.دفتر سازمان ملل همچنین تأکید کرد که گزارش‌های منتشر شده در مورد «نظارت یا پشتیبانی از نظارت» بر روند همه‌پرسی توسط این نهاد نادرست است.
تحریک به جدایی‌طلبی
«عمار حکیم» رئیس حزب «مجلس اعلای اسلامی عراق» نیز که در اواسط تیرماه امسال در تهران به سر می‌برد، طی مصاحبه‌ای به تصمیم مقامات اقلیم کردستان برای برگزاری رفراندوم واکنش نشان داد و اعلام داشت که هرگونه تحرک (برای همه پرسی) در منطقه کردستان سایر استان‌ها و مناطق عراقی را به جدایی‌طلبی تحریک خواهد کرد.
البته پیش‌تر هوشیار زیباری از مقامات ارشد حزب دمکرات کردستان عراق گفته بود که این همه پرسی به معنای جدایی اقلیم کردستان از عراق نیست. اما همانطور که در سخنان مقامات عراقی از جمله عمار حکیم مشهود است، این اقدام بویژه در شرایط فعلی عراق که دولت مرکزی این کشور در کشاکش نبرد با بقایای تروریست‌های داعشی و بعثی است، امری خلاف مصالح و منافع جمعی همه طیف ها و قومیت های ساکن سرزمین عراق خواهد بود.
پافشاری رئیس اقلیم کردستان عراق بر برگزاری رفراندوم
علی‌رغم مخالفت‌ها با برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان عراق، در 15 تیر، مسعود بارزانی رئیس این اقلیم در مصاحبه با رویترز بر مواضع خود در این رابطه پای فشرد و بیان داشت: زمان برگزاری همه‌پرسی در این اقلیم قابل تغییر نبوده و این همه‌پرسی باید در 25 سپتامبر سال جاری برگزار شود. بارزانی همچنین در مصاحبه با رویترز در مورد نتایج این همه پرسی نیز دست به پیش بینی زد و گفت که نتیجه این همه‌پرسی، مثبت و پاسخ به آن «آری» خواهد بود.
وقوع جنگ‌های خونین!
رئیس اقلیم کردستان عراق در اوایل هفته جاری نیز بر شدت و غلظت لحن خود برای پیشبرد پروژه تجزیه افزود و طی یک سخنرانی فرقه گرایانه ضمن آنکه اتهاماتی را به دولت مرکزی عراق و شیعیان این کشور نسبت داد، چنین گفت که اگر استقلال کردستان محقق نشود، وقوع جنگ‌های خونین بعید نیست!
مواضع مسئولان ایران در قبال رفراندوم کردستان عراق
مسئولان جمهوری اسلامی ایران بعنوان همسایه مهم و تاثیرگذار کشور عراق نیز که در نبرد با تروریست ها بیشترین کمک ها را به کشور عراق روا داشته‌اند، در قبال طرح مباحث تجزیه طلبانه از سوی مقامات اقلیم کردستان عراق واکنش نشان داده‌اند؛ بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان، موضع ثابت و تغییرناپذیر جمهوری اسلامی ایران در قبال برگزاری رفراندوم در کردستان عراق را مخالفت با هر اقدام مخدوش کننده تمامیت ارضی و حاکمیت ملی عراق دانسته است.
روز دوشنبه نیز سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان در همایش فرماندهان نیروی زمینی سپاه که در مشهد مقدس برگزار شد، به موضوع برگزاری رفراندوم در کردستان عراق واکنش نشان داد و آنرا را سرآغازی بر پدید آمدن مشکلات و چالش های جدید در این منطقه دانست و تاکید کرد: این موضوع به هیچ وجه قابل پذیرش همسایگان عراق نبوده و حفظ استقلال و یکپارچگی عراق به نفع تمام اقوام ، مذاهب و بخش های مختلف این سرزمین است.
همچنین علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در دیداری که با دبیر کل اتحادیه میهنی اقلیم کردستان و رییس دفتر سیاسی این اتحادیه داشت با اشاره به زمزمه هایی مبنی بر برگزاری همه پرسی در اقلیم کردستان عراق گفت: اگر چه ممکن است ظاهر این موضوع جذاب باشد اما در حقیقت موجب انزوا و فشار بر کردهای عراق و تضعیف کردستان و در نهایت کل کشور عراق خواهد شد. قطعا جمهوری اسلامی ایران در این مسیر می‌تواند ارائه دهنده بهترین راهکارها برای دولت و ملت عراق باشد.
هفته گذشته جلال طالبانی رئیس جمهور سابق عراق و از مقامات اتحادیه میهنی کردستان عراق به منظور یک سفر دوستانه به ایران آمد و مورد استقبال مسئولان کشورمان واقع شد.
ریشه اختلافات طالبانی و بارزانی
اختلاف جلال طالبانی رئیس اتحاد میهنی کردستان عراق و مسعود بارزانی رئیس حزب دموکرات کردستان ریشه ای بسیار طولانی دارد و در گذشته نیز وجود داشته است؛ جلال طالبانی اعتقادی به جدایی کردستان از پیکره عراق ندارد و تمام اعضای اتحاد میهنی کردستان عراق به این معتقدند که کردستان عراق به عنوان یک اقلیم خودگردان باید جزئی از پیکره عراق باشد و نباید گسستی میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق به وجود بیاید زیرا شرایط برای این جدایی مهیا نیست و این جدایی به سود مردم کردستان نخواهد بود.در سویی دیگر مسعود بارزانی و حزب دموکرات کردستان عراق که شاکله حاکمیت را در شرایط کنونی در دست دارند اعتقادی به همزیستی و همسویی با دولت مرکزی عراق ندارند و تلاششان بر این است که اقلیم کردستان عراق را جدا کنند.
مواضع ریاکارانه آمریکایی‌ها
اما در این میان موضع آمریکایی‌ها نیز مانند همیشه ریاکارانه است؛ اگر چه هفته گذشته «برت مک گورک» نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در ائتلاف به اصطلاح ضد داعش طی یک نشست خبری با برگزاری رفراندوم در منطقه کردستان عراق مخالفت کرد اما پرواضح است که مهم ترین هدف آمریکایی ها در عراق تجزیه و انشقاق این کشور است. اردیبهشت ماه سال 94 بود که کنگره آمریکا طی طرحی تصویب کرد دولت آمریکا با مناطق مختلف عراق بصورت مستقل و جداگانه، ارتباط برقرار کند؛ این طرح آشکارا در جهت مخدوش کردن استقلال و حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق بود که با واکنش تند فعالان و گروه های مختلف عراقی روبه رو شد.
نقش پشت پرده صهیونیست‌ها و سعودی‌ها
اما درباره تلاش مقامات اقلیم کردستان عراق برای برگزاری رفراندوم که گامی در جهت تجزیه عراق است، باید به نقش آفرینی مخرب رژیم صهیونیستی و رژیم سعودی نیز توجه داشت؛ حضور صدها نفر از کارشناسان رژیم صهیونیستی در اقلیم کردستان نشان می‌دهد نوعی همکاری تنگاتنگ و غیرآشکار میان اقلیم کردستان و تل آویو وجود دارد؛ ضمن آنکه عربستان سعودی هم در تشویق مقامات بلند پایه اقلیم کردستان برای جدایی از عراق نقش خاص و مخفیانه ای را ایفا می‌کند.
توطئه آمریکایی - صهیونیستی برای ایجاد اسرائیل دوم در منطقه
آیت‌الله عباس کعبی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با بیان اینکه پیروزی بزرگ موصل، پیروزی تنها ملت عراق نیست بلکه پیروزی مقاومت اسلامی علیه آمریکا و صهیونیسم بین‌الملل محسوب می‌شود، تاکید کرد: پیروزی موصل که باعث اضمحلال گروهک تروریستی داعش شد، موانع آزادسازی قدس را برطرف و اقتدار محور مقاومت در منطقه را دوچندان کرد.
وی افزود: این پیروزی در سایه فتوای مرجعیت اعلای نجف حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی و شکل‌گیری حشدالشعبی و همبستگی ملت عراق و همچنین پشتیبانی مادی و معنوی جمهوری اسلامی ایران و حضور مستشاری فداکارانه سپاه و فرماندهی سرلشکر رشید سپاه اسلام «حاج قاسم سلیمانی» و در یک کلام بر پایه فرهنگ حسینی و عاشورایی حاصل شد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه لازمه تداوم پیروزی‌هایی نظیر پیروزی موصل، احیای گفتمان مقاومت اسلامی و تاکید بر تقویت و توانمندسازی حشدالشعبی است، تاکید کرد: «ارتش و پلیس»، «حشدالشعبی» و «ملت مقاوم»، مثلث رشد و بالندگی مقاومت اسلامی در عراق است.
آیت‌الله کعبی در پایان با بیان اینکه حشدالشعبی ضمانت استقلال و تمامیت ارضی عراق و رشد و توسعه و پیشرفت آینده این کشور است، گفت: اخیرا زمزمه‌ها و توطئه‌هایی آمریکایی-صهیونیستی به گوش می‌رسد که آنها به دنبال ایجاد اسرائیل دوم در منطقه هستند و این بحث از راه تجزیه کردستان عراق پیگیری می‌شود که باید مراقب این توطئه بود؛ قطعا تقویت گروه‌هایی مثل حشدالشعبی مانع از تحقق این هدف شوم خواهد شد؛ از این رو استقلال و ارتقای حشدالشعبی باید مورد توجه مسئولان عراقی باشد چرا که این اقدام موجب افزایش وحدت و همگرایی میان جریان‌های سیاسی و قومیت‌های مختلف عراق خواهد بود.
مخالفت آمریکا با همه پرسی اقلیم کردستان عراق «نمایشی و ظاهری» است
همچنین حسن هانی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با اشاره به تصمیم اقلیم کردستان عراق به برگزاری همه پرسی استقلال در تاریخ سوم مهر امسال، با بیان اینکه آمریکایی‌ها بر اساس طرح «جو بایدن» معاون رئیس جمهور سابق آمریکا به دنبال تجزیه عراق و جداساختن پیکره کردستان از عراق بوده و هستند، اظهار کرد: بر اساس طرح بایدن، عراق باید به سه کشور شیعه نشین، سنی نشین و کردنشین تجزیه شود.
وی با بیان اینکه همه پرسی اقلیم کردستان برای جدا شدن از عراق سوم مهرماه یعنی حدود سه ماه دیگر انجام می‌شود، عنوان کرد: اقلیم کردستان عراق آماده انجام این همه پرسی با نظارت سازمان ملل متحد است و گزارش‌های حاکی از این است که این اقلیم در اقدامی غیرقانونی، از چند ماه پیش با دادن شناسنامه به کردهای مقیم سایر کشورها، قرار است آنها را در این همه پرسی شرکت دهد.
هانی زاده با بیان اینکه این همه پرسی در هر حال انجام خواهد شد هرچند کشورهایی مثل ایران، ترکیه، سوریه و عراق با آن مخالف باشند، تاکید کرد: ممکن است بر اثر فشارهای منطقه‌ای این همه پرسی مدتی به تعویق بیفتد، اما سرانجام روزی برگزار می‌شود و اقلیم کردستان از عراق جدا خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا در ادامه با بیان اینکه مخالفت آمریکا با همه پرسی اقلیم کردستان عراق در مهرماه سال جاری «نمایشی و ظاهری» است، افزود: آمریکایی‌ها حتی به دنبال تجزیه کردهای سوریه از بدنه این کشور نیز هستند.
وی با بیان اینکه کردهای سوریه و عراق در طول دهه‌های گذشته ستم‌های زیادی را متحمل شدند، اما این دلیل نمی‌شود که کشوری مستقل را تشکیل دهند، خاطرنشان کرد: منطقه آماده پذیرش یک کشور جدید در منطقه نیست و کردهای عراق باید بدانند که جدا شدن اقلیم کردستان از عراق، نه تنها مشکلی را از مشکلات آنها حل نخواهد کرد بلکه بر مشکلات آنها خواهد افزود.
هانی زاده در پایان با بیان اینکه اکنون به شکل بسیار آشکاری «کردستان بزرگ» جزو اولویت‌های رژیم صهیونیستی است، عنوان کرد: صهیونیست‌ها این اولویت را هم در مراجع رسمی، هم در کتاب هایشان و هم در دکترین هایی که سال ۲۰۰۰ منتشر کردند، بازگو کرده اند.
کلام آخر
به هر روی باید تا 3 مهر ماه صبر کرد و دید که آیا همه پرسی اقلیم کردستان عراق برگزار خواهد شد تا زمینه ایجاد اسرائیل دوم در منطقه فراهم و سرآغازی بر پدید آمدن مشکلات و چالش های جدید در این منطقه شود یا با وحدت و همگرایی میان جریان‌های سیاسی و قومیت‌های مختلف عراق این توطئه نیز هنثی خواهد شد.